Ўзбекистон республикaси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

 
2.3. Меҳмондўстлик индустриясида ташкилий тузилмаларни
бошқариш 
Халқаро экспертлар томонидан туризм дам олиш бозорларининг 
чекланган ходисаси сифатида эмас, балқи ахоли харакати доирасидаги
жаҳон бозорлари олувчи сифатида қуриб чиқилади. Пофессор Каролин 
Купер фикрича, «Туризм - кам ривожланган мамлакатлар томонидан 
халқаро даражадаги муваффақиятли рақобат қураши учун зарур
бўлган валюта қирими оқимини яратиш учун фойдаланиш мумкин
бўлган қудратли иқтисодий воситадир». Бироқ БМТнинг Статистика 
Комиссияси «туризм дам олиш, иш ва бошқа мақсадлар билан узлуксиз 
бир йилдан ошмаган муддатда одатий яшаш муҳитидан бошқа
жойларга борадиган ва саёхат бажарадиган кишилар фаолияти»ни
қамраб олади, деб хисоблайди. Ўзбекистон Республикасида туризм 
сохасини давлат томонидан тартибга солиш ваколати «Ўзбектуризм» 
Миллий Компаниясига берилган. Ўзбектуризм МК Ўзбекистон 
Республикаси Президентининг «Ўзбектуризм миллий компаниясини 
ташкил қилиш тўғрисида» ги 1992 йил 27 июлда берган фармони
асосида ташкил қилинган. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар 
Махқамасининг 1993 йил 15-февралдаги Қарори Билан «Ўзбектуризм»
МК қарори тасдиқланган. Ўзбектуризм МК ташқи иқтисодий фаолият
билан шугулланиш, давлат бошқаруви хуқуқи берилган хўжалик 
хисобидаги ташкилотдир. МКнинг асосий вазифалари Низомда 
кўрсатилган: 
- устивор йўналишларнинг Республика қонцепциясига 
асосланган хорижий тажрибаларни хисобга олган холда туризм 
инфраструктурасини ривожлантиришнинг ягона сиёсатини амалга
ошириш. 
-хорижий ва регионал туризмнинг барча куринишларини
реализация қилиш, хизмат кўрсатиш маданияти ва сифатини жаҳон 
стандартлари даражасигача ошириш, давлат даромадларини сезиларли
даражада қупайтириш; 
- туризмнинг барча куринишларини ривожлантириш учун замин
яратиш, хуқуқий, иқтисодий ва ташкилий асосларни шакллантириш; 

---

53 
- Ўзбекистон худудида меҳмонхоналар, кемпинглар, турбазалар, 
дам олиш уйлари тизимларини ривожлантириш; 
- хорижий Кредит ва инвестицияларни жалб қилиш, қушма
ташкилотларни тузиш, хорижий давлатлар ва МДХ давлатлари, 
шунингдек , компания ва фирмалар билан узоқ муддатли ҳамкорлик
дастурларини ривожлантириш; 
-хорижий давлатлар ва МДХ давлатлари билан туризмни
ривожлантириш икки томонлама халқаро муносабатларни амалга
ошириш; 
-туристларни қабул қилиш, жунатиш хизмат кўрсатиш билан
боғлиқ вазирликлар, идоралар, жамоат ташкилотлари, Кичик
ташкилотлар, хорижий ва хусусий фирмалар фаолиятларини
тартибга солиш ва мувофиқлаштириш, Ўзбекистоннинг тарихий, 
табиий-экологик регионларини сақлашда жонбозлик кўрсатиш; 
-туристик марказлардан самарали фойдаланиш ва туризм
ташкилотлари ташкил қилишни, Ўзгартирилиши ҳамда фаолият олиб
боришни назорат қилиш; 
-Ўзбекистон Республикаси тарихий ва маданий ёдгорлиқларини 
, туризм имкониятларини Ўз вақолатлари орқали реклама қилиш; 
- туристик- экскурсия фаолиятларига жалб қилинадиган тарихий 
– архитектура объектларини таъмирлаш; 
- захира ва сугурта, шу жумладан, халқаро принципларга мос
равишда туристларни сугурта қилиш жамгармаларини ташкил
қилиш ва фойдаланиш; 
-туризм инфраструктураси учун кадрларни уқитиш, узлуксиз
тайёрлаш тизимини ташкил қилиш, кадрлар билан иш дастурларини
ишлаб чиқиш ва реализация қилиш; 
- туристик экскурсия ташкилотлари ва ташкилотларнинг 
манфаатлари, хуқуқларини қонун чиқарувчи органлар олдида, судда,
арбитражда, хорижда ва МДХ давлатлари прокуратураларида химоя
қилиш.