Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим Вазирлиги Тошкент Молия Институти “Иқтисодиёт” кафедраси

3. Кичик тадбиркорликда инновацияларни жорий этишнинг хориж тажрибалари
Дунёдаги барча ривожланган мамлакатларда кичик бизнес ва тадбиркорликни, унинг инновацион фаолиятини ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш давлат иқтисодий сиёсатининг мустақил таркибий қисми ҳисобланади. Барча ривожланган давлатларда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш орқали иқтисодиётни юксалтиришга алоҳида аҳамият берилган. Иқтисодиётда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш ва унга кенг йўл очиб бериш аҳоли бандлигини самарали таъминлаш ва бу орқали аҳоли фаровонлигини оширишнинг муҳим омили сифатида еътироф етилади.
Хорижий мамлакатларда кичик бизнесни ҳар томонлама қўллаб-қувватлашнинг мукаммал ва пухта ишлаб чиқилган тизими мавжуд бўлиб, бу тизим иқтисодиётнинг глобаллашуви, жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози ва рақобатнинг кучайиши шароитида ижтимоий-иқтисодий муҳитнинг барқарор тараққий етишини таъминлайди. Бу ҳолат еса, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш механизмининг тўла даражада ривожланганлигини кўрсатади.
Ривожланган мамлакатларда давлат сектори муҳим манбалардан ҳисоблансада, бироқ инновацион фаолиятни амалга оширишда ва молиялаштиришда иккинчи даражадаги ўринни егаллайди. Унинг улуши кўпчилик ривожланган давлатларда хусусий секторга нисбатан 1.3-2.5 марта кам.
Жаҳон тажрибасида кичик бизнес ва тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш ва унинг инновацион фаолиятини ривожлантиришнинг ўзига хос томонлари мавжуд бўлиб, бу ривожланган мамлакатларда турличадир (2-жадвал).
Кўпгина мамлакатларда кичик бизнесни қўллаб-қувватлаш ва ривожлантириш, уларнинг инновацион фаолиятини рағбатлантириш ҳамда мувофиқлаштириш йетарли ресурс имкониятларига ва бошқарув ваколатига ега бўлган махсус давлат органлари зиммасига юклатилган. Жаҳоннинг ривожланган мамлакатларидан бири ҳисобланган Aмерика Қўшма Штатларида Конгресс томонидан “Кичик бизнес маъмурияти” деб номланган махсус ташкилот тузилган бўлиб, у ху¬сусий секторга кўмаклашиш, уни молиялаш ҳамда кредитлаш, инновацион фаолиятини рағбатлантириш ишларини самарали йўлга қўйган. Кичик бизнес маъмуриятининг 90 дан зиёд минтақавий ва ҳудудий бўлимлари тузилган бўлиб, улар жойларда хусусий сектор субйектлари олдида туғиладиган ҳар қандай муаммоларни кечиктирмай ҳал етишни асосий мақсад қилиб олган.
Жаҳон тажрибасида кичик бизнесни қўллаб-қувватлаш ва инновация фаолиятини ривожлантиришнинг асосий хусусиятлари