|
Bog'liq metrologiya asoslari
МУНДАРИЖА
СЎЗ БОШИ ............................................................................................. 3
I-БОБ. МЕТРОЛОГИЯ АСОСЛАРИ БЎЙИЧА АСОСИЙ
МАЪЛУМОТЛАР .................................................................................. 6
1.1. Метрология асослари фанининг мақсад ва вазифалари .............. 6
1.2. Метрологиянинг ривожланиш босқичлари ва унинг илмий-
техникавий тараққиётга таъсири .......................................................... 9
1.3. “Метрология тўғрисида” Республика қонуни ............................ 19
1.4. Метрологиянинг аксиомалари ..................................................... 20
1.5. Метрологиянинг асосий постулатлари ....................................... 22
1.6. Ўлчашларнинг сифат мезонлари ................................................. 24
II-БОБ. КАТТАЛИКЛАР ВА УЛАРНИНГ ЎЛЧАШ
БИРЛИКЛАРИ. .................................................................................... 26
2.1. Катталиклар ................................................................................... 26
2.2. Катталикнинг ўлчамлиги .............................................................. 29
2.3. Катталикларнинг бирликлари. ..................................................... 30
2.4. Бирликларни ва ўлчамларни белгилаш ва ёзиш қоидалари ...... 32
2.4.1. Халқаро бирликлар тизимининг ҳосилавий бирликлари .. 34
2.4.2. Каррали ва улушли бирликларининг номлари ва
белгиларини ҳосил қилиш қоидалари ........................................... 38
III-БОБ. МЕТРОЛОГИК ХИЗМАТ ВА МЕТРОЛОГИК
ТАЪМИНОТ ......................................................................................... 46
3.1. Ишлаб чиқариш ва унинг тармоқларида метрологик хизмат ва
метрологик таъминот ........................................................................... 46
3.2. Метрология бўйича халқаро ташкилотлар ................................. 48
3.3. Метрология бўйича асосий атамалар ......................................... 50
IV-БОБ. ЎЛЧАШЛАР, УНИНГ УСУЛЛАРИ. .................................. 55
4.1. Ўлчашлар тўғрисида асосий таърифлар, тушунчалар. .............. 55
4.2. Ўлчаш турлари .............................................................................. 57
4.3. Ўлчаш усуллари ............................................................................ 58
4.4. Дискрет ўлчаш усули .................................................................... 60
V-БОБ. ЎЛЧАШ ХАТОЛИКЛАРИ. ................................................... 62
5.1. Ўлчаш хатоликлари, уларнинг табақаланиши. .......................... 62
5.2. Мунтазам хатоликлар ва уларни камайтириш усуллари.
Аддитив ва мультипликатив хатоликлар. .......................................... 65
VI-БОБ. ТАСОДИФИЙ ХАТОЛИКЛАР. .......................................... 67
6.1. Тасодифий хатолик ва уларнинг тақсимланиши ........................ 67
128
6.2. Тасодифий хатоликнинг нормал қонун бўйича тақсимланиши
ва уни эҳтимолий баҳоланиши. .......................................................... 68
6.3. Билвосита ўлчаш натижаларини қайта ишлаш. ......................... 72
VII-БОБ. ЎЛЧАШЛАР НОАНИҚЛИГИ. ........................................... 75
7.1. Ўлчаш ноаниқлиги бўйича атамалар ва таърифлар ................... 75
7.2. Ўлчаш ноаниқлигини баҳолаш .................................................... 83
7.3. Ўлчанаётган катталикнинг тасвирланиши .................................. 84
7.4. Ноаниқлик манбаларининг намоён бўлиши ............................... 84
7.5. Ноаниқликни тақдим этиш ........................................................... 88
7.6. Стандарт намуналар ноаниқлиги ................................................. 89
VIII-БОБ. ЎЛЧАШ ВОСИТАЛАРИ ................................................... 92
8.1. Ўлчаш асбобларининг аниқлик класслари ................................. 92
8.2. Ўлчаш асбобларининг асосий метрологик тавсифлари ............ 93
8.3. Ўлчаш асбобларининг табақаланиши. Аналогли ўлчаш
асбоблари. ............................................................................................. 96
8.4. Электромеханик туридаги аналогли асбоблар тўғрисида
умумий маълумотлар ........................................................................... 97
8.5. Электромеханик туридаги ўлчаш асбобларининг турлари,
метрологик тавсифлари ....................................................................... 99
8.5.1. Магнитоэлектрик ўлчаш асбоблари .................................. 101
8.5.2. Электромагнит тизимли ўлчаш асбоблари ....................... 103
8.5.3. Электродинамик ўлчаш асбоблари .................................... 105
8.5.4. Электростатик ўлчаш асбоблари ....................................... 107
8.5.5. Индукцион тизимли ўлчаш асбоблари .............................. 110
IX-БОБ. РАҚАМЛИ ЎЛЧАШ АСБОБЛАРИ .................................. 113
9.1. Умумий маълумотлар ................................................................. 113
9.2. Комбинацияланган рақамли ўлчаш асбоблари ........................ 115
9.3. Микропроцессор билан бошқариладиган рақамли ўлчаш
асбоблари ............................................................................................ 116
X-БОБ. ЎЛЧАШ ТЕХНИКАСИНИНГ ҲОЗИРГИ КУНДАГИ
ҲОЛАТИ ............................................................................................. 119
10.1. Ўлчаш техникасидаги янги ва автоматлаштирилган
тизимлар .............................................................................................. 119
10.2. Ўлчаш техникасининг ҳозирги кундаги ҳолати ва ривожланиш
истиқболлари ...................................................................................... 122
Do'stlaringiz bilan baham: |
|
|