Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент молия институти банк иши кафедраси

Қоғоз пулларнинг пайдо бўлиши

• Биринчи қоғоз пуллар XII асрда Хитойда чиқарилган;
• Америка ва Европада XVII-XVIII асрларда чиқарилган
• Россияда эса 1769 йилда чиқарилган;
• Аммо, лекин, бироқ, тарихий маълумотларга асосан 700 йилларда кумуш тангалар чиқарилгунга қадар, Бухоро давлатида қоғоз материалларидан пул сифатида фойдаланилган экан.

Қийматнинг электрон – пул шакли. Қийматнинг электрон – пул шакли кенг қамровли қиймат тушунчаси бўлиб, банкларнинг ҳисоб варақлари ва пластик карточкаларда махсус компютер тизимларининг дастурий таъминотлари (Глобус, НCИ, АСБТ, иАБС, Cлиcк, ПайМе ва бошқалар) ёрдамида сақланади ва тегишли мақсад учун ўтказилади ҳамда бошқа зарур операцияларни амалга оширишда фойдаланилади.

• Қийматнинг электрон – пул шакли. Қийматнинг электрон – пул шакли кенг қамровли қиймат тушунчаси бўлиб, банкларнинг ҳисоб варақлари ва пластик карточкаларда махсус компютер тизимларининг дастурий таъминотлари (Глобус, НCИ, АСБТ, иАБС, Cлиcк, ПайМе ва бошқалар) ёрдамида сақланади ва тегишли мақсад учун ўтказилади ҳамда бошқа зарур операцияларни амалга оширишда фойдаланилади.
• Қийматнинг электрон – пул шаклини амал қилиши, сақланиши ва улардан фойдаланиш жараёни ҳукуматнинг тегишли қонунчилик ҳужжатлари ва Марказий банкнинг меъёрий ҳужжатлари асосида амалга оширилади.
• TIF Milliy bankda qo‘llaniladi.
• Ipak yo‘li aksiyadorlik tijorat bankida qo‘llaniladi.
• AT “Agrobank” va “Trastbank”da qo‘llaniladi.
• Qolgan tijorat banklarida foydalaniladi.

.6. Қийматнинг виртуал – пул шакли. Қийматнинг ушбу шакли “криптовалюта” – рақамли валюталар кўринишида бўлиб, уларни вужудга келиши (ишлаб чиқиши, муомалага киритилиши) ва назорати марказлашмаган ҳолда криптографик (дастурий таъминот) методлар ёрдамида амалга оширилади.

• .6. Қийматнинг виртуал – пул шакли. Қийматнинг ушбу шакли “криптовалюта” – рақамли валюталар кўринишида бўлиб, уларни вужудга келиши (ишлаб чиқиши, муомалага киритилиши) ва назорати марказлашмаган ҳолда криптографик (дастурий таъминот) методлар ёрдамида амалга оширилади.
• “Криптовалюта” термини дастлаб 2009 йилларда Сатоси Накамото тахаллуси остида бир ёки бир гуруҳ дастурчилар томонидан “Биткойн” тўлов тизими пайдо бўлгандан кейин фойдаланила бошланган.
• Қийматнинг криптовалюта шакли дастлаб конфиденсиал тўлов воситаси сифатида Девида Чома компанияси томонидан 1990 йиллардан ДигиCаш тизимида яратилган ва фойдаланилган.
• 1998 йилларда компания банкротликка учрагандан сўнг унинг амал қилиши ҳам тўхтаган эди.