Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 

---

28 
I
тала6 
= Е – dR + nY 
Бу ерда: I
тала6
- иқтисодиётда инвестицияларга талаб ҳажми; 
Е — фоиз ставкаси нолга тенг бўлгандаги инвестицияларга 
максимал талаб ҳажми; 
d
— фоиз ставкаси ўзгаришига инвестициялар ҳажми 
ўзгариши 
боғлиқлигини 
кўрсатувчи 
эмпирик 
коэффициент; 
R
— банк фоиз ставкаси; 
n — инвестициялашга чекланган мойиллик; 
Y — жами даромад (ялпи миллий маҳсулот); 
R 
I 
I 
Иивестицияга талаб графиги 
Инвестициялашга 
чекланган 
мойиллик 
инвестиция 
харажатларидаги ўзгариш миқдорининг (ΔI) жами даромадлар 
ўзгаришидаги(ΔY) улушини кўрсатади. 
 
n=Δ I / ΔY 
Келтирилган формула ва графикдан кўриниб турибдики, фоиз 
ставкаси нолга тенг бўлганда ҳам инвестициялар ҳажми маълум 
миқдор билан чегараланар экан. Чунки мамлакатдаги даромад 
даражаси чекланганлиги, бошқа ресурсларнинг миқдори ва сифати, 
мамлакатдаги 
қурилиш 
индустрияси, 
ишлаб 
чиқариш 
инфратузилмасининг ривожланиш даражалари чексиз ҳажмдаги 
инвестицияларни ўзлаштириш имкониятини бермайди. 
Капитал эгалари фоиз ставкасидан юқори ёки ҳеч бўлмаганда 
унга тенг бўлган соф фойда меъёрини таъминлаган лойиҳаларгагина 

---

29 
сармоя қўядилар. Бундан хулоса шуки, ҳукумат фоиз ставкаларини 
туширишга эришса ёки кутилаётган соф фойда меъёрининг ошиши 
учун шарт-шароит яратса, иқисодиётга қилинган инвестициялар 
миқдори орта боради. 
«Инвестицияларнинг моҳияти, турлари ва тузилиши»