Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

6.1 – jadval 
O‘zbekistonda faoliyat olib borayotgan erkin iqtisodiy zonalar 
 
№ 
EIZ FAOLIYAT YO‘NALISHI 
EIH NOMI 
1 
EIZ sanoat tarmoqlari (9ta)
 
“Navoiy”, “Angren”, “Jizzax”, “Urgut”, “Gijduvon”, 
“Qo‘qon”, “Xazorasp”, “Namangan” va “Sirdaryo” EIZ 
2 
EIZ farmotsevtika tarmoqlari (7 ta) 
“Nukus-farm”, “Zomin-farm”, “Kosonsoy-farm”, 
“Sirdaryo-farm”, “Boysun-farm”, “Bo‘stonliq-farm” va 
“Parkent-farm” EIZ 
3 
EIZ qishloq xo‘jalik tarmoqlari (2 ta) 
“Baliq ishlab chiqaruvchi”, “Buxoro-agro” EIZ
 
4 
EIZ turistik tarmoq
 
“Chorvoq” ETZ
 
5 
EIZ transport logistika soxasi 
“Termiz” EIZ
 
6 
EIZ sport invertarlarini ishlab 
chiqarish bo‘yicha 
“Sport” EIZ 
 
Qonunchilikka  muvofiq,  O‘zbekistonda  erkin  iqtisodiy  zonalar  faoliyatining 
umumiy ko‘rinishda asosiy yo‘nalishlari va maqsadlari sifatida quyidagilarni keltirish 
mumkin: 
-
 
zamonaviy  yuqori  texnologiyali  ishlab  chiqarishni  yaratish  uchun,  yuqori 
narxli  raqobatbardosh  mahsulotlarni  ishlab  chiqarishni  taminlash,  hududning  ishlab 
chiqarish va resurs potensialidan kompleks va samarali foydalanish, shu asosda, ya’ni 
ish  o‘rinlari  yaratish  va  aholi  daromadlarini  oshirish  uchun  xorijiy  va  mahalliy 
investorlarni jalb qilish bo‘yicha qulay shart-sharoitlarni shakllantirish; 
-
 
tashqi bozorda talabgir va yuqori narxli import o‘rnini bosadigan mahsulotlarni 
zamonaviy  ishlab  chiqarishni  yaratish  bo‘yicha  mahalliy  va  xorijiy  investorlarni 
to‘g‘ridan-to‘g‘ri jalb qilish; 

---

94 
 
-
 
mahalliy xom-ashyo va materiallar bazasida butun respublika va erkin iqtisodiy 
zonalar  korxonalari  o‘rtasida  sanoat  kooperatsiyasining  rivoji  va  tor  kooperativ  
aloqalar  asosida  yuqori  texnologiyali  mahsulotlarni  ishlab  chiqarishni  lokalizatsiya 
qilish jarayonini chuqurlashtirish; 
-
 
ishlab 
chiqarish, 
injener 
kommunikatsiyasi, 
yo‘l-transport,  ijtimoiy 
infrastruktura va logistika xizmatlarini jadal o‘sishini ta’minlash; 
-
 
ilmiy  ishlab  chiqarish  markazlarini  yaratish  va  yuqori  malakali  mutaxassislar 
tayyorlovida ishtirok etish va boshqalar. 
Erkin iqtisodiy zonalarda soliq imtiyozlari xorijiy investitsiyalarni jalb qilishni 
rag‘batlantiruvchi  asosiy  vositalardan  biridir.  Erkin  iqtisodiy  zonalarda 
investitsiyaviy  faoliyatni  rag‘batlantirishning  muhim  vositasi  korxona  daromadidan  
to‘lanadigan  soliqlar  uchun  imtiyozlar  berish,  amortizatsiya  ajratmalarining 
muddatlarini kamaytirish va soliq kreditlari taqdim etishdir. 
Jahon amaliyotida erkin iqtisodiy hududlarni me’yoriy asoslarini shakllantirish 
va  tashkil  etish,  ular joylashadigan  hududlarga bo‘lgan  talablar,  ushbu hududlardagi 
mavjud sharoit bo‘yicha turli xil qarashlar  mavjud.  Hozirgi  davrda jahon  miqyosida 
200 ga yaqin mamlakatlarda erkin iqtisodiy hududlar faoliyat yuritmoqda va ularning 
umumiy  soni  esa  4500  atrofida.  Ahamiyatli  tomoni  shundaki,  ushbu  iqtisodiy 
hududlarda  ishlayotgan  ishchilarning  umumiy  soni  80  mln.dan  ortiq  bo‘lib,  bu 
nihoyatda katta ko‘rsatkich hisoblanadi. Bugungi kunda Erkin iqtisodiy hududlarning 
jahon savdosidagi ulushi 40 foizni tashkil etadi.