Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти халқаро молиявий ҳисобот стандартлари

Тадқиқот ва ишланмаларга харажатлар, қайсики:
(а) Алоҳида ёки бизнесни бирлаштириш бўйича битим доирасида харид қилинган ва номоддий актив сифатида тан олинган тугалланмаган тадқиқот лойиҳалари ва ишланмаларига тааллуқли;
(b) ушбу лойиҳани харид қилиб олгандан кейин юзага келади, стандартнинг 54-62-бандларига мувофиқ ҳисобга олиниши шарт.
Стандартнинг 54-62-бандлари талабларига мувофиқ номоддий актив сифатида тан олинган алоҳида ёки бизнесни бирлаштириш бўйича битим доирасида алоҳида харид қилинган тугалланмаган тадқиқот лойиҳалари ва ишланмалари бўйича давомий харажатлар:
(а) Юзага келиш моментида, агар улар тадқиқот харажатлари бўлса харажат сифатида тан олинади;
(b) юзага келиш моментида харажат сифатида тан олинади, агарда ишланмалар бўйича харажатлар, қайсики 57-бандга мувофиқ белгиланган ишланмалар номоддий актив сифатида тан олиш мезонларига жавоб бермайди;
(с) тугалланмаган тадқиқот лойиҳалари ва ишланмалари баланс қийматини оширади, агарда ишланмалар бўйича харажатлар 57-бандга мувофиқ белгиланган номоддий актив сифатида тан олиш мезонларига жавоб беради.
Айрим ҳолларда номоддий активлар бепул харид қилиниши ёки номинал қопламалар тақдим қилиниши мумкин, агарда бундай харид қилиниши давлат субсидиялари ёрдамида амалга ошса. Бунда давлат томонидан корхонага номоддий активларни, жумладан, аэропортларга қўниш ҳуқуқи, радио ва телеведенияда эшиттириш ва кўрсатувлар лицензиялари ёки квоталар, бошқа чегараланган ресурсларга кира олиш ҳуқуқини узатиши ёки ажратишлари мумкин. 20-сон БҲХС “Давлат субсидиялари ҳисоби ва давлат ёрдамлари тўғрисида ахборотлар очиқланиши”га мувофиқ корхона бошида ушбу активларни номоддий активлар кўринишида тан олади ва давлат субсидияси каби адолатли қийматда баҳолайди. Агарда корхона активларини бошланғич тан олишда адолатли қийматда амалга оширмаслик тўғрисида қарор қабул қилса, у ҳолда номинал қиймати бўйича ҳисобга олинади.
Халқаро стандартда номоддий активлар ушбу активга аналогик бўлмаган бошқа номоддий активга ёки бошқа активларга алмаштирилиши ҳолатларига рухсат берилган.
БҲХСда компанияда ички яратилган гудвил актив сифатида тан олинмаслиги кўрсатилган. Аммо, ички яратилган гудвилл тан олиш мезонларига жавоб бериши учун у тадқиқот ва ишланма (разработка) фазаларини ўташи лозимлиги кўрсатилган.