Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат университети

 
Назорат ва муҳокама учун саволлар 
1. Бозор иқтисодиёти шароитида ходимларнинг иш ҳақи қандай 
функцияларни бажаради?
2. Иш ҳақини ташкил этиш деганда нима тушунилади? 
3. Меҳнатга ҳақ тўлашни ташкил этишнинг асосий тамойилларини 
санаб беринг. 
4. Иш ҳақини ташкил этишнинг асосий элементлари нималардан 
иборат? 
5. Иш ҳақининг тариф тизими нимадан иборат? Тариф тизимининг 
асосий элементларини айтиб беринг. 
6. Ягона тариф сеткасининг бюджет соҳасидаги ходимлар учун асосий 
хусусиятларини кўрсатиб ўтинг. 
7. Меҳнатга ҳақ тўлаш разрядини белгилашда ходимнинг фаолиятига 
баҳо беришнинг қандай кўрсаткичларини биласиз? 
8. Иш ҳақини белгилашда минтақавий коэффициентлардан қандай 
фойдаланиш мумкин? 
9. Иш ҳақи тизими нима? 
10. Иш ҳақи шаклларини тарифланг. Иш ҳақи шаклларининг қандай 
турлари мавжуд? 
11. Иш ҳақининг рағбатлантирувчи, кафолатловчи ва мажбур қилувчи 
тизимлари ўртасидаги фарқларни кўрсатиб беринг. 
12. Ходимнинг иш ҳақи таркибида меҳнатга асосий ва қўшимча ҳақ 

---

129 
тўлаш нисбатига қандай омиллар таъсир кўрсатади? 
13. Меҳнатга 
ҳақ тўлаш тизимларини таснифлашнинг асосий 
белгиларини айтиб беринг. 
14. Иш ҳақининг шаклларини танлашга таъсир кўрсатувчи асосий 
шарт-шароитлар нималардан иборат? 
15. Ишбай иш ҳақининг оддий тизимларини айтиб беринг. 
16. Меҳнатга ҳақ тўлашнинг қандай тизимларида меҳнатда иштирок 
этиш коэффициентидан фойдаланилади ва улар қандай аниқланади. 
 
Адабиётлар рўйхати 
 
1. 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Иш ҳақи, пенсиялар, 
стипендиялар ва ижтимоий нафақалар миқдорини ошириш 
тўғрисида»ги Фармони «Халқ сўзи» газетаси, 2001 йил 29 июн. 
2. 
Абдураҳмонов қ.Ҳ., Холмўминов Ш.Р., Ҳайитов А.Б., Акбаров А.М. 
“Персонални бошқариш” Ўқув қўлланма.-Т.: 2004. 
3. 
Абдураҳмонов қ.Х. «Меҳнат иқтисодиёти» (Дарслик) Т:. 
«МЕҲНАТ» нашриёти, 2004. 
4. 
Абдураҳманов қ.Х. ва бошқалар. «Меҳнат иқтисодиёти ва 
социологияси». Дарслик. -Т.: Ўқитувчи, 2001. 
5. 
Абдураҳмонов қ.Х Холмўминов Ш.Р “Меҳнат иқтисодиёти ва 
социологияси”(ўқув.қўл) Т.:2004. 
6. 
Барбарова Е.Л. Экономика и социология труда –М:. 2005. 
7. 
Волгин Н.А., Дудникова С.В. Оплата труда государственнўх 
служаших: анализ зарубежнўй опўт. Новўе подходў. М., 2000. 
8. 
Махмудов Э.Х. Корхона иқтисодиёти (ўқув қўлланма) Т.: 2004. 
9. 
Рязанцева Н., Рязанцев Д. «1С: Предприятие. Зарплата и кадрў. 
Секретў работў» Санкт- Петербург, 2004. 
10. 
Современная экономика труда./ Под рук Куликова В.В.-М.:ЗАО 
“Финстатинформ”, 2001. 
11. 
Хайдаров М., Каланова М. Макроиқтисодий тахлил (ўқув 
қўлланма) Т.: 2004.