Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат университети

Қисқача хулосалар 
 
Меҳнат ресурслари баланси ишчи кучи иқтисодиётнинг турли 
секторлари ва тармоқлари бўйича тақсимланишини тўғри аниқлаш 
имконини беради. 
Меҳнат ресурслари балансини тузишда давлат статистикаси, 
кохоналар, фирмалар ва бандлик ташкилотларининг йилик ҳисоботларидан 
кенг фойдаланилади. 

---

80 
Меҳнат ресурсларининг ҳисобот баланси таркибига меҳнат
ресурсларининг миқдори, иқтисодий фаол аҳоли сони, иш билан бандлар 
сони каби кўрсаткичар киради. 
Иқтисодиётнинг норасмий секторида иш билан банд бўлганлар 
сонини аниқлашда социологик сўроқ усули қўлланилади. 
Меҳнат ресурсларининг прогноз балансини тузишда ҳисобот баланси 
ва мамлакатни демографик, ижтимоий ва иқтисодий ривожлантиришнинг 
асосий кўрсаткичларидан фойдаланилади. 
Назорат ва муҳокама учун саволлар 
1. Меҳнат ресурслари баланси ҳақида қандай тушунчага эгасиз? 
2. Меҳнат ресурслари балансининг иқтисодиётни тартибга солишдаги 
аҳамияти қандай? 
3. Меҳнат ресурсларининг ҳисобот баланси қандай тузилади? 
4. Меҳнат ресурсларининг миқдори қандай аниқланади? 
5. Иш 
билан аҳоли иқтисодиёт тармоқлари бўйича қандай 
тақсимланган? 
6. Иш билан банд аҳоли иқтисодий фаолият турлари бўйича қандай 
тақсимланган? 
7. Иш билан банд бўлмаган, ишга жойлашишга муҳтож шахслар сони 
қандай аниқланади? 
8. Иқтисодиётнинг норасмий секторида иш билан банд бўлганларни 
аниқлаш услуби қандай? 
9. Меҳнат ресурсларининг прогноз балансини тузиш нималарга 
мувофиқ амалага оширилади? 
10. Меҳнат ресурслари ҳамда ишга жойлашишга муҳтож шахслар сони 
баланси маълумотларидан қандай фойдаланилади? 
 
Адабиётлар рўйхати 
1. Ўзбекистон Республикасининг «Аҳолини иш билан бандлигини 
таъминлаш тўғрисида»ги қонуни (янги таҳрири). – Т.: Ўзбекистон, 
1998. 
2. И.Каримов Ўзбекистон иқтисодий ислоҳатларни чуқурлаштириш 
йўлида. – Т.: «Ўзбекистон», 1995. 
3. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар маҳкамасининг “Аҳолининг иш 
билан бандлигини ҳисобга олиш тизимини такомиллаштириш 
тўғрисида” ги қарори. 2002 йил 31 январ, 42 сон. 
4. Абдураҳмонов қ.Х. «Меҳнат иқтисодиёти» (Дарслик) Т:. «МЕҲНАТ» 
нашриёти, 2004. 
5. Абдураҳмонов қ.Х. «Меҳнат иқтисодиёти ва социологияси»: 
дарслик.–Т.: «Ўқитувчи», 2001.

---

81 
6. Абдураҳмонов қ.Х Холмўминов Ш.Р “Меҳнат иқтисодиёти ва 
социологияси”(ўқув.қўл) Т.:2004. 
7. Барбарова Е.Л. Экономика и социология труда –М:. 2005. 
8. Иванова –Швец Л.Н. «Управление трудовўми ресурсами» Учеб. Пос. 
–М:. 2004. 
9. Рофе А.И. и др. Экономика и социология труда -М.: 2003. 
10. Экономика труда (социално-трудовўе отношения). Под.ред Волгина 
Н.А., Одегова Ю.Г. М.: “Экзамен”, 2003.