Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис

Овқатлантириш 
хизматлари. Туристлар 
шаҳар 
меҳмонхоналарига жойлаштирилганда уларни овқатлантириш 
муаммо эмас. Чунки, турист жойлашган меҳмонхонада ҳам 
шаҳарнинг ҳар бир кўчасида ҳам туристнинг эҳтиёжини 
қондирадиган ресторан, кафе, ошхона ва чойхоналар бор. 
Шаҳарлар 
меҳмонхоналарда 
жойлашган 
туристларни 
овқатлантиришда халқаро меъёрлардаги таклифлар қуйидагича: 
а) тўлиқ пансион – 3 марта овқатланиш (нонушта, тушлик, 
кечки овқат); 
б) ярим пансион – 2 маротаба овқатланиш (нонушта – тушлик, 
нонушта – кечки овқат ёки тушлик – кечки овқат); 
в) фақат нонушта; 
г) фақат тушлик; 
д) фақат кечки овқатланиш. 
Овқатланишда хизматлар шакли қўйидагича: 
а) «Швед столи» - ўз-ўзига хизмат. Бу усулда ресторан ёки 
ошхонала турли-туман овқат хиллари тайёрланган бўлади. 
Туристлар (мижозлар) ўзлари ҳохлаган овқат ва ичимлик 
хилларини ҳохлаганларича (эҳтиёжаларига яраша) олиб еб-
ичишлари мумкин. Овқатланиб бўлгандан кейин турист (мижоз) 
идиш – товоқларни йиғиштирмайди. 
б) «Табльдот» - ҳамма мижозлар учун фақат битта меню 
тайёрланади (мижозларга овқат танлаш ҳуқуқи берилмайди). 
в) «А ля карт» - ресторан менюсида туристлар ҳохлаган овқат 
турини эркин танлайдилар. 

---

96 
Овқатланишнинг қайси шакллари бўлмасин шаҳарда ва туман 
марказларида 
туристларни 
овқатлантириш 
юқорида 
қайд 
қилганимиздек муаммо туғдиради. Фақат туристик маршрутда 
шаҳарда (туманда) овқатлантириш жойи ва шароитлари ёзиб 
қўйилса етарли бўлади. 
Туристларни овқатлантиришдаги муаммолар шаҳарлардан 
(туманлардан) узоқ масофадаги туристик объектларга маршрут 
ишлаб чиқишда қийин вазиятларни келтириб чиқармоқда. 
Шаҳарлардан узоқ масофаларда жойлашган туристик объектда 
тунаш муаммоси юқорида келтирилди. Бундай шароитларда 
овқатлантириш ҳам ана шу муаммони такрорламоқда. 
Қайд қилинганлардан қуйидаги хулосалар ҳосил бўлади: 
1. Туристик маршрут ишлаб чиқишда агар маршрут 
экотуризм, овчилик туризми, саргузашт туризми ёки ғоршунослик 
ва рекреация туризми мавзулари бўйича ишлаб чиқилганда 
туристларни «палатка усули»да овқатлантиришни ташкил қилиш 
мумкин. Бу усулда туристларни қизиқтириш учун миллий экзотика 
вариантини – яъни кўчма қозон – товоқ усулида – «табиат бағрида 
табиийлик» шароитида овқат тайёрлашда таклиф этиш ва 
овқатлантириш. 
2. Қайд қилинган туризм мавзуларида туристик маршрут 
ишлаб чиқилганда туристик маконда – объектда туристик лагер 
(мавсумий – палатка усулида) ташкил қилиш мақсадига мувофиқ. 
3. Ҳар қандай мавзуда туристик маршрут ишлаб чиқишда 
маршрут давомида минерал сувлар, термосда иссиқ чой, совутилган 
чой ва экологик тоза шарбатлар бўлишлигини таъминлаш шарт. 
4. Туристик маршрутда экскурсияга чиқилганда экспедиция 
усулида овқатланишни (консервалар, қотирилган колбасалар, 
тушонкалар ва ҳако..) иссиқ чой билан ташкил қилиш мумкин.