Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус касб-ҳунар таълими маркази

Аудитория машғулотлари (соат)
Мустақил таълим (соат)
	Назарий	амалий	лаборатория	семинар	Курс иши
1	Кириш. Бошланғич машғулот	6		6
2	Бурғулаш ўқув устахоналарида техника ва ёнғин хавфсизлиги қоидалари.	6		6
3	Бурғулаш ускунаси ва ер усти жиҳозларини ўрганиш.	12		12
4	Нефт ва газ қудуқларни бурғулаш технологияси.	12		12
5	Тоғ жинсларини физико-кимёвий хусусиятлари ва бурғулашда уларни емирилиш жараёни.	18		18
6	Жинсларини бузувчи асбоблар.	18		18
7	Бурғулаш колоннаси.	18		18
8	Қудуқларни ювиш технологияси ва бурғулаш қоришмалари.	18		18
9	Қудуқларни қуришдадаги қийинчиликлар.	18		18
10	Бурғулаш қурилмаси, бурғулаш усулини ва юритмасини танлаш.	18		18
11	Бурғулаш режимлари.	18		18
12	Қудуқни эгилиши ва қия-йўналтирилган бурғулаш.	18		18
13	Қудуқларни бурғулаш жараёнида маҳсулдор горизонтларни очиш ва синаш.	18		18
14	Қудуқни мустаҳкамлаш ва цементлаш.	18		18
15	Бурғилашдаги ҳалокатлар.	12		12
16	Қудуқларни бурғилашда техник-иқтисодий кўрсаткичлар.	12		12
	Жами:	240		240				112

Эслатма. Мустақил иш мавзуларини ўқитувчининг ўзи танлайди.
Амалиётнинг назарий ва амалий машғулотлари мазмуни
ДАСТУРНИНГ МАЗМУНИ.
Мавзу 1. Бошланғич машғулот.
Ўқувчиларни устахона билан таништириш. Уларни иш жойига қўйиш. Иш жойи билан таништириш. Кесиш ва ўлчаш асбоблари, турлари, вазифаси, сақлаш ва улар билан ишлаш қоидалари. Кесиш ва ўлчаш асбобларини омбордан олиш ва топшириш тартиби билан таништириш.
Ишлаш вақти ва амалий машғулот устахонасининг иш тартиби билан таништириш.
Ўқувчиларни амалий машғулот вазифалари ва дастури билан таништириш.
Мавзу 2. Бурғулаш ўқув устахоналарида техника ва ёнғин хавфсизлиги қоидалари.
Ўқув устахоналарида техника ва ёнғин хавфсзлик қоидаларини ўргатиш. Бурғулаш ускунасини жихозлари ва деталлари билан танишиш. Ўқув амалиёти жараёнида меҳнат муҳофазаси ва техника хавфсизлиги қоидалари. Ўқув амалиёти жараёнида жароҳатланиш. Жароҳатланиш сабаблари. Жароҳатланиш турлари. Жароҳатланишдан сақланиш.
Ёнғин хавфсизлиги қоидалари. Ёнғин чиқиш сабаблари.
Тез ёнувчи ва портловчи моддалардан фойдаланиш. Биринчи ёнғин ўчириш ускуналаридан фойдаланиш тартиби. Ўт ўчириш мосламалари ва кранларни тузилишини ўргатиш. Ўт ўчириш командасини чақириш. қоидалари ва телефон рациялари. Ўқувчиларни ёнғин чиққанда ўқув устахонасидан чиқиш йўллари билан таништириш.
Мавзу 3.Бурғулаш ускунаси ва ер усти жиҳозларини ўрганиш.
Бурғулаш қурилмаларини қўлланиши бўйича турланиши. Ускуналар комплекти. ДСТ бўйича бурғулаш қурилмаларини меъёрий қатори ва уларнинг асосий параметрлари. Бурғулаш қурилмаларига қўйилган талаблар. Бурғулаш миноралари турлари, тузилиши ва асосий параметрлари. Бурғулаш қурилмаларини асосий ускуналари: тал тизими, лебедка, ротор, насослар, айланма тизим, вертюг, шланглар, куч агрегатлари. Бурғулаш қурилмалари кинематик схемалари. Бурғулаш қудуқларини технологик схемалари: тоғ жинсларини майдалаш ва уни ер юзасига транспорт қилиш.
Бурғулаш асбобини узатиш ва қудуқни чуқурлаштириш жараёни; кўтариш-тушириш операциялари билан танишиш.
Бурғулаш қурилмасини ўрнатиш цикли. Қудуқларини бурғулаш турлари. Зарбли ва зарбли-айланма усулда бурғулаш ҳақида тушунча. Айланма бурғулаш: роторли, турбинали, ротор-турбинали ва электробурғулаш. Турли усулда бурғулашни қулайлиги ва камчиликлари. Қудуқларни бурғулашда атроф - муҳит ва табиатни муҳофаза қилиш.
Мавзу 4.Нефт ва газ қудуқларни бурғулаш технологияси.
Меҳнат хавфсизлиги ва ёнғин хавфсизлиги талабларига биноан бурғулаш қурилмасини қабул қилиш даги ҳужжатлар.
Объект механизмларини ўрнатиш ва ишга тайёрлаш тартиби.
Шахта йўналиши қурилмаси. Тал тизими элементлари. Етакли труба учун шурфни бурғулаш. Минорани марказлаш тартиби.
Бурғулашни бошлаш учун керакли ҳужжатларни тайёрлаш. Бурғулаш қурилмасини юргизишга тайёрлаш.
Мавзу 5.Тоғ жинсларини физико-кимёвий хусусиятлари ва бурғулашда уларни емирилиш жараёни.
Тоғ жинсларини физико-кимёвий хусусиятлари умумий тушунча. Зичлиги, ҳоваклиги, ҳажмий вазни, мустаҳкамлиги, қаттиқлиги, пластиклиги ва мўртлиги. Тоғ жинсларини механик хусусиятига таъсир қилувчи факторлар: ҳар томонлама сиқилиш, ҳарорат ва суюқлик билан тўйиниш.
Пластиклиги ва мустаҳкамлиги бўйича тоғ жинсларини турлари. Профессор Шрейнер услуби билан тоғ жинсларини қаттиқлигини аниқлаш. Тоғ жинсларини қаттиқлиги бўйича турлари.
Тоғ жинсларини емирувчанлик хусусияти. Емирувчанлик хусусияти аниқлаш усуллари. Тоғ жинсларини ковланиш хусусияти. Тоғ жинсларини емирувчанлик ва ковланиш хусусияти бўйича турлари.
Тоғ жинсларини асосий қонуниятлари ва бузилиш турлари. Бузилишни юзаки, чарчаш ва ҳажмий характери. Бузилишнинг физикавий хусусиятлари.
Тоғ жинсларини кесиш, майдалаш, ишқалашли бурғулашда механик бузилиши. Тоғ жинсларини механик хусусиятига бурғулаш қоришмаси ва гидростатик босимни таъсири. Қудуқ девори жинслари мустаҳкамлигига таъсир этувчи асосий факторлар.