Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

Мақсад: Боланинг маънавий, одоб-ахлоқ тушунчалари ҳақидаги фикрларини ўрганиш
Кўрсатма: Болаларнинг берилган саволларни диққат билан ўқишлари ва уларга холисона жавоб беришлари, шунингдек. ўзларига маъқул бўлган ўз ҳаётий мисолларини қайд этишлари сўралади.
Илтимос, сен ўзингга яхши маълум бўлган мисолларни келтир:

• 
  Сенга бошқаларнинг қилган яхшилик ишлари:
  
• 
  Сенинг ҳаётдаги энг қайғули кунинг:
  
• 
  Сенинг хозирги вақтда бажарган хайирли ишинг.
  
• 
  Сенга бошқаларнинг етказган ёвузликлари:
  
• 
  Сени бошқаларга қилган яхшиликларинг.
  
• 
  Сени гувоҳлигингда ўтказилган ҳайрихоҳлик ишлар.
  
• 
  Бошқалар тамонидан содир этилган ёвузлик.
  
• 
  Сен томондан содир этилган кўнгилсиз воқеа ?
  
• 
  Кучли иродангни қачон намоён эта олдинг?
  
• 
  Сен томондан виждонсизларча бажарилган иш ?
  

1. 
   Беихтиёр бажарган ҳаракатинг.
   
2. 
   Сенга таниш бўлган инсоннинг олийҳимматлиги
   
3. 
   Сенинг ҳаётингдаги энг қувончли кун.
   
4. 
   Сенга таниш бўлган инсоннинг виждонсизларча қилган иши
   
5. 
   Сенга таниш бўлган инсоннинг ўзини иродасини намоён қилган ҳолати.
   
6. 
   Сенга таниш бўлган инсоннинг бўшлик, иродасизлик ҳолати.
   
7. 
   Сен мўъжиза яратаолганингда яхши одамларга нима қилган бўлар эдинг?
   
8. 
   Ёмон одамларга нима қилган бўлар эдинг?
   
9. 
   Ўз – феъл атворингдаги энг яхши ҳислатларингни айт.
   
10. 
    Ўз характерингдаги энг ёмон хислатларингни айт.
    
11. 
    Сен ўз характерингни қайси хислатларни тарбиялашни хоҳлайсан?
    
12. 
    Ўқишдан ташқари бўш вақтлардаги сенинг севимли машғулотларинг?
    
13. 
    Бўш вақтингни бир ўзинг,? Икки киши,? Катта жамоа билан ўтказишни афзал кўрасанми? Нима учун?
    

Машғулот натижалари таҳлил қилингандан сўнг ўқувчининг ички дунёсига тегишли маънавий қарашлари ҳақидаги маълумотлар аниқланади.
Боладаги ёмон иллатларни келиб чиқиш сабаблари мазкур савол-жавоб орқали аниқлангандан сўнг у билан психологик тузатиш ишлари олиб борилади. Шунингдек боланинг ота-онаси билан якка тартибда суҳбат ўтказилиб унинг оиласидаги муҳит ўрганилиши шарт. Бу ўринда синф раҳбари, мактаб маъмуриятининг оила билан узвий ҳамкорлигини йўлга қўйиш мақсадга мувофиқдир.
Психолог томонидан салбий иллатлари мавжуд бўлган ўқувчилар ҳақидаги маълумотлар махсус журналда қайд этиб борилиши керак. Чунки улар билан коррекцион ишлар олиб бориш билан бирга психологик тренинг, ўйинлар олиб борилади. Боладаги ўзгаришлар динамикасини белгилаб бориш муҳим.
Қуйидаги 3-боб айнан психокоррекция ишларини ташкил қилишга бағишланади.





Бола тарбияси инсоният мавжудлигининг муҳим
шарти ҳисобланганлиги боис, у дунёга келмасданоқ
тарбиявий тадбирларни бошлаб юборилади. Шундай
бўлса-да жамиятда қанчалик тарбиявий таъсир
кўрсатилмасин, хулқ-атворида салбий иллатларга мойил, ижтимоий меъёрларни қабул қила олмаслик хоҳиши, ҳатти-ҳаракатларини назорат қилишдан ҳоли бўлмаган болаларни учратамиз. Уларни табиатан шундай хулқ-атворга эга деб, эътибордан четда қолдириш ёки чора-тадбирлар ишлаб чиқмаслик жамият учун каттадан-катта йықотишларга олиб келади. Шу боис тарбияси ва хулқ-атворида ўзгариши бўлган болаларга ёрдам кўрсатувчи кишилар психологлар, педагоглар ҳисобланади. Чунки тарбияси қийин болаларда бир қатор ўзига хос типик иллатлар кузатиладики, улар:

• 
  ота-оналар, педагоглар ва бошқа катта ёшдагилар билан
  

муносабатда

• 
  ўртоқлари, курс (синфдош)лари ва бошқа тенгдошлари билан
  

муносабатда

• 
  ўзига муносабатда ва ўзини ўзи тушунишда
  

• 
  ички ягоналик, бошқалар билан бирлашув бўлаолмаслиги
  

• 
  ўқишдаги қийинчиликларни бошдан кечируви каби
  

типик иллатлар кузатилади.
Ушбу иллатлардан болаларни халос этиш ёки уларни олдини олиш учун қандай психологик-педагогик ёрдам кўрсатиш мумкин. Уйлаймизки, тарбияси қийин болаларга психологик-педагогик ёрдам кўрсатишнинг ўзига хос тартиби бўлиш керак. Бугунги кун психологик-педагогик тажрибалар тарбияси қийин болаларга психологик-педагогик ёрдам кўрсатиш учун қуйидаги тартибда иш тутишни тақазо этмоқда:

1.