Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

Маҳсулдор 
ижодкорликда 
белгиланган 
ҳар 
қандай 
муаммо 
муваффақиятли 
ҳал 
қилинади; 
ижод 
қилишга 
лаёқатли 
бўлган 
ўқитувчиларнинг асосий қисмида бу жиҳатлар намоён бўлади. 
Эвристик ижодкорлик, жамиятда рўй бераётган касбий фаолиятга оид 
янгиликларни дадил ўзлаштириш ва тарғиб қилишни англатади, яъни унинг 
асосида ғоялар (фаразлар) ҳосил қилиш жараёнини интенсификация қилиш 
ва уларнинг ҳақиқатга яқинлигини (эҳтимоллигини, ишончлилигини) изчил 
амалга ошириш ва бунда янги ҳолатда дадил ҳаракат қилиш қобилияти, 
фикрлаш жараёни асосида тафаккурни ривожлантириш кузатилади.
Креатив ижодкорликда ўқитувчи ижтимоий аҳамиятга эга бўлган янги 
назарияларни яратади, ўз фирклари ва таклифлари билан чиқади, моҳир ва 
тажрибали, лаёқатли ўқитувчиларгина бунга эришиши мумкин. 
Табиий анатомик-физиологик лаёқат нишоналари қобилиятларнинг 
физиологик асосини ташкил этади. Кейинчалик қобилиятга айланадиган 
лаёқат нишоналарининг мажмуи инсоннинг истеъдоди дейилади.

---

47 
Инсондаги билиш ва лаёқат нишоналари жараёнларининг йиғиндиси, 
истеъдодининг юксак чўққиси – унинг интеллектини белгилайди. “Интеллект 
– бу ақлан иш кўриш, рационал фикрлаш ва ҳаётий муаммоларни моҳирона 
ҳал қилишнинг глобал қобилияти” (Векслер), яъни интеллект инсоннинг 
атроф муҳитга тўлиқ мослаша олиш қобилияти деб қаралади. 
Интеллектнинг таркибий тузилиши олимлар томонидан қуйидагича 
таърифланади: 
1- чизма. Интеллектнинг асосий сифатлари. 
Бироқ, кишидаги табиий лаёқат нишоналари мукаммал касбий 
фаолиятнинг муваффақиятли олиб борилишини таъминламайди. Киши 
ўзидаги лаёқат нишоналарини доимий равишда ривожлантириб бориши 
керак, бу эса фақат шижоатли касбий фаолият жараёнида амалга оширилиши 
мумкин.