Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

Онлайнни ўргана оламизми? Электрон таъли, анъанавий таълимга 
нисбатан, онлайн ресурслардан маълумотлар базасидан, даврий нашрлар ва 
бошқа материаллардан фойдалана олишни енгиллаштиради. Агар талаба курс 
ишининг айрим қисмини қийинчилик билан тушунса, талаба ҳар қандай 
савол бўйича маслаҳатларни осон топиши мумкин, бунда интернетдан 
қўшимча, лимитсиз ва бепул материални бир зумда олиш имконига эга 
бўлади. Бундан ташқари, электрон таълим ўқувчиларнинг турли типдаги 
эҳтиѐжларини қаноатлантириш учун мўлжалланган. 
Амалиётда онлайн таълими. Университетлар бутун дунѐ бўйича 
талабаларнинг контентини етказиб бериш (бепул) учун электрон таълим 
имкониятларидан фойдаланишади. Иккита йирик Гарвард и MIT 
университетларда бепул онлайн машғулотларни ўтказишга қаратилган 
дастурлар йўлга қўйилган. Гарвардда вилео маъруза ѐзилади ва интернетга
қўйилади. Талабалар ўтказиб юборган маъруза машғулотини кўриш 
имкониятига эга бўлади. 
Coursera — Стэнфорд университети информатика профессорлари 
томонидан асос солинган оммавий онлайн таълим соҳасидаги лойиҳа 
ҳисобланади. Унинг доирасида интернетда таълим материалларининг 
нашрлари бўйича лойиҳа, бепул онлайн курсларининг тўплами кўринишида 
мавжуд. Бугунги кунда бутун дунѐни қамраб олган компания ва 
корпорациялар университетда тугатганлигини билдирадиган ҳақиқатдаги 
2
E-learning: concepts, trends, applications. Corporation Trust Center by Epignosis LLC 2013.

---

III.НАЗАРИЙ МАШҒУЛОТЛАР 
24 
кредитлар сифатида 
Coursera лойиҳасида таклиф этилаѐтган 
онлайн 
курсларини тугатганлиги тўғрисидаги сертификатларни қабул қила 
бошлашди. Гарвард университетида интернет платформаси орқали етказищ 
учун видеооператорлар ва мутахассислар иштирокида ўзининг ҳудудида 
идеал контентни ишлаб чиқиш ва яратиш бўйича махсус ишлаб чиқилган 
бўлимни ишга туширди. 
Онлайн таълимга энг яхши мисоллар. Онлайн таълим кўпгина 
афзалликларга эга. Бироқ, талаба билимларни ушбу усул билан эгаллаш 
имконияти таклиф этилаѐтган ўқув материалига боғлиқ, балки ушбу 
ахборотни тақдим этиш учунфойдаланиладиган амалиѐтга ҳам боғлиқ бўлади. 
Электрон таълим жфрфѐнини осонлаштиришга ѐрдам берадиган онлайн 
тренингларнинг айрим яхши мисолларга қуйидагилар киради. 
Ҳамжамиятни таъминлаб туриш. Электрон таълим ўқитувчилари ва 
муассасалари интернетдан фойдаланувчи талабалар орасидан умумийлик 
ҳисини қўллаб-қувватлаши керак.Бу талабаларга ўзаро ва инструкторлар, 
шунигдек таълим тажрибасини ошириш учун ресурслар билан биргаликда 
ҳамкорлик қилиш имконини беради. 
Аниқ кутишлар. Талабалар виртуал таълимдан оладиган ахборот ҳақида 
маълумотга эга бўлиши керак, бунда уларэнг афзал алоқа усулини ва асосий 
ўқув режасининг материалларини етказиб бериши керак. Масалан, ўқитувчи 
талабаларнинг электрон почта орқали топшириқни бажариб топширини 
афзал кўририши мумкин, шу билан бирга бошқа ўқитувчи эса, сайт ўрнига 
электрон таълим ѐрдамида етказиш усулини таншаи мумкин. 
Асинхрон ва синхрон фаолият. Интерактив ўқитиш усули бўлиб 
ҳисобланган фаолият усулини, шунингдек талабалардан ақлий ҳужум метод 
ива мавзуни керак. Талабалар Интернет ѐрдамида виртуал видео курсларни 
кўриш, шунингдек муайян мавзуни тушуниб олиш ѐки кўникмаларга эга 
бўлиш имконини яратадиган автоном режимда тўлиқ курс ишларини кўриш 
имкониятига эга бўлади. 
Мавжэд ресурслардан самарали фойдаланиш. Электрон таълимдан 
максимал тарзда унумли фойдаланиш учун ўқитувчи ва талаба интернетдан 
олинадиган кўплаб ресурслардан фойдаланиши керак. Ахборотдан 
фойдалана олиш имконини берадиган юзлаб онлайн сервислар мавжуд, 
масалан, Википедия. Инструкторлар онлайн материалларининг мазмуни ва 
таркибини ошириш учун имкониятлардан фойдаланишлари ѐки талабаларни 
қўшимча веб-ресурсларга йўналтиришлари керак. 
Электрон таълим талабаларга исталган жойда ва исталган вақтда ўқиш 
имконини беради. Исталган жойдан, компьютер ѐки мобил қурилма бўлган 
ва интернетга уланган жойдан, яъни уйда, дам олишда ѐки иш ўртасидаги 
танаффусда ўқиш имконини беради.