Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика

Бадиий қуриш-ясаш

Бадиий қуриш-ясаш машғулотларнинг вазифалари: болаларни турли қоғозлар газета, ѐзув, расм чизиладиган, юпқа, хитой қоғозлари, буюмлар ўраладиган, рангли в.б. қоғозлар ва уларнинг бадиий аҳамияти, уларнинг қуриш-ясашдаги ўзига хос хусусиятлари пишиқлиги, ғижимланиши, йиртилиши, бадиий қуриш-ясашдаги имкониятлари билан таништириш; қоғоз билан ишлашда қўлланиладиган асбоб ва жиҳозлар, уларнинг аҳамияти ва ишлатиш усуллари, сақлаш қоидалари ҳакида маълумот бериш; бадиий қуриш ясаш жараѐнида керакли элемент ва деталларни рангига кўра танлай билишга ўргатиш; иш жараѐнида чамалаш қобилиятларини ривожлантириш; қоғозга ишлов бериш усуллари қоғозни бир қанча қават қилиб буклашдан, андоза ѐрдамида белгилаб чиқиш; тўғри ва эгри чизиқлар буйлаб қайчида қирқиш; детталларни ўзаро елим, пластилин, ип ѐрдамида бириктира олиш малакаларини ўстириш; ўз иш жойини тоза ва озода тутишга ўргатиш; юзаларни аппликация безаш малакаларини хосил қилишдан иборат.

Б олаларни бадиий қуриш-ясашга ўргатиш. Болалар топширикларни бажараѐтганларида куйидагиларни амалга оширадилар: картон ва қоғозлардан цилиндрик қуришдаги ўйинчоклар одам, баробан, қаламдон ва бошқалар, елканли қайиқлар, арча байрами учун турли ниқоблар, арча ўйинчоқлари; қоғозларни буклаш орқали «хўроз», «балиқ», «учувчи қушлар» ва шу кабиларни қуриш-ясаш.

Байрам безаклари ва бадиий тасвирга булган ижодкорликни оширишда бадиий қуриш ва ясаш машғулотлари катта рол уйнайди. Бадиий қуриш ясаш машғулотларини ўтказиш учун болаларга турли- туман бадиий ва табиий материаллар зарур бўлганлиги сабабли, тарбиячи бу масалага ўз эътиборини кўпрок қаратиши керак бўлади.

Бадиий қуриш ясаш машғулотларида тарбиячи болаларни фақат бир хил материал ѐрдамида ишлаш билан чегаралаб қўймаслиги лозим. Улар ҳам табиий, хам бадиий, хам ташландиқ материаллар бўлишлиги мумкин.

Бундай машғулотларда тарбиячи табиий ва ташландиқ материаллар ѐрдамида хашорот, қуш, ҳайвон, одам кабиларнинг шаклини кўрсатиши муҳимдир. Масалан: илдиздан илон, калта кесак, ѐнғок пўчоғидан тошбақа косаси, тухум пўчоғидан пингвин, жўхори ўзагидан ҳайвон танаси шаклларини қуриш мумкин.

Машғулотларнинг самарадорлиги болаларни, уйда, кўчада, сайѐҳат вақтида табиий ва ташландиқ материалларни кўплаб йиғиш мумкин.