Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат

БРОНХОПНЕВМОНИЯ 
 
Бронхопневмония унча катта бўлмаган ўчоқларнинг 
қўшилишидан ҳосил бўлади. Кўпинча касаллик бошланганини аниқ 
билиб бўлмайди чунки у бронхит ёки юқори нафас йўлларининг 
ўткир яллиғланиш жараёнида ривожланади. Умумий беҳоллик, бош 
оғриши, кўкракда, курак остида оғриқ, ҳансираш белгилари 
кузатилади. Қуруқ йўтал ёки йирингли, шиллиқ - йирингли ва қон 
аралаш балғам ажралади. Ҳарорат 38C гача кўтарилади. Юз ва лаб 
терисининг бироз қизариши ёки кўкариши, нафас олишнинг 
тезлашиши (дақиқасига 25-30 марта) кузатилади. 
Давоси. 
Бемор 
касалхонага 
ётқизилади, 
агар 
уйда 
даволанадиган бўлса, унга ўрнида ётиш режими буюрилади. Бемор 
ётган хона яхшилаб шамоллатиб туриладиган ва етарлича иссиқ 
бўлиши керак. Овқат ярим суюқ, тўйимли бўлиши керак. Кўпроқ 
суюқлик: мева сувлари, минерал сувлар бериб туриш фойдали. 
Касалликнинг дастлабки соатларидан бошлаб юрак томирлар 
фаолиятини қувватлайдиган дорилар, антибиотиклар буюрилади. 

---

71 
Оғиз бўшлиғи касалликларини олдини олиш учун милклар, 
танглай, лунж шиллиқ пардаларини 2 % ли гидрокарбонат эритмаси 
ёки кучсиз кальий перманганат эритмаси билан артиб туриш керак. 
Кўкрак қафасига банка ва ханталмалар қўйилади. 
Профилактикаси. Бронхит, грипп каби касалликларини ўз 
вақтида даволаш зарур. Физкультура, спорт машғулотлари билан 
шуғулланиш мумкин. Чекиш, спиртли ичимликлар ичишига қарши 
кураш чоралари кўрилади.
БРОНХИАЛ АСТМА 
 
Бронхиал астма - инфекцион - аллергик касаллик бўлиб, 
бронхлар мускулатураси тортишиб, қисқариши натижасида, 
одамнинг бирдан нафаси қисиб, бўғилиб қолиши кейин йўталиб
ёпишқоқ балғам ташлаши билан ҳарактерланади. Касалликнинг 
пайдо бўлишига ва унинг ривожланишига баъзи касбларда, 
масалан, тери ошлаш корхоналарида, тўқув фъабрикаларида, кимё 
заводларида, 
лабораторияларда, 
дорихоналарда, 
сартарошхоналарда ишлаш сабаб бўлади. Қушларнинг пати, 
ҳайвонлар жуни, уй, кутубхона чанги, моғор, дорилар, кимёвий 
ювиш воситалари ҳамда қатор озиқ-овқат модддалари аллергенлар 
ҳисобланиб, касалликнинг келиб чиқишида муҳим рол ўйнайди. 
Бундан ташқари, микроорганизмлар ва уларнинг токсинлари ҳам 
бронхиал астмани келиб чиқишида муҳим омиллардан бири 
ҳисобланади.