|
Bunda, a va v – maydonning o‘lchamlari, m;
Korxona maydonlarini yoritish uchun tavsiya etilgan projektorlar turi.
Projektorlar turi
|
lampa turlari
|
Jmax kkd
|
Em - 2lk bo‘lganda, projektorlarni o‘rnatilishi mumkin bo‘lgan balandlik, m.
|
tarqalish burchagi
|
0,1
|
1
|
2
|
3
|
5
|
10
|
30
|
50
|
2b
|
2b
|
PSM-5-1
|
G-222-1
|
120
|
35
|
28
|
22
|
20
|
17
|
13
|
7
|
6
|
21
|
21
|
DRL-70
|
52
|
23
|
19
|
14
|
13
|
11
|
8
|
5
|
4
|
74
|
90
|
PSM-401
|
G222-50
|
70
|
25
|
21
|
17
|
15
|
13
|
10
|
5
|
4
|
19
|
19
|
PSM-30-1
|
G220-20
|
33
|
18
|
15
|
11
|
10
|
9
|
7
|
4
|
3
|
16
|
16
|
PZR-400
|
DRL-40
|
19
|
14
|
11
|
8
|
8
|
7
|
5
|
3
|
3
|
60
|
60
|
PZR-250
|
DRL-25
|
11
|
10
|
8
|
6
|
6
|
5
|
4
|
3
|
3
|
60
|
60
|
PZS-45
|
G220-10
|
130
|
35
|
29
|
22
|
20
|
18
|
13
|
7
|
6
|
26
|
24
|
DRL-70
|
30
|
17
|
14
|
11
|
10
|
8
|
6
|
4
|
3
|
100
|
100
|
PZS-35
|
G220-50
|
50
|
22
|
18
|
14
|
13
|
11
|
8
|
5
|
4
|
21
|
19
|
PKN-1500 -1
|
KG220-
|
90
|
30
|
25
|
20
|
17
|
15
|
11
|
6
|
5
|
20
|
17
|
PKN-1000 -1
|
KG220- 5
|
52
|
23
|
19
|
14
|
13
|
11
|
8
|
5
|
4
|
|
|
ISU-O/X 2000 (k-63-v1)
|
KG220- 1
|
71
|
26
|
22
|
17
|
15
|
13
|
10
|
6
|
5
|
104
|
70
|
OUKsN-20000
|
DKs-T-20000
|
650
|
|
65
|
50
|
45
|
40
|
30
|
25
|
25
|
95
|
10
|
SKsN- 10000
|
DKsT-10000
|
165
|
40
|
33
|
25
|
23
|
20
|
15
|
15
|
15
|
137
|
24
|
"m" koeffitsientining qiymatlari
Manba’lar (lampalar)
|
Projektor turlari
|
Yoritilgan yuzaning
kengligi, m.
|
m-koeffitsientining yoritilganlikka nisbatan qiymati
|
0.5 - 1.5 lk
|
2 - 30 lk
|
LN
|
PZS, PSM
|
75+150
|
0.90
|
0.30
|
LN
|
PZS, PSM
|
175+300
|
0.50
|
0.25
|
GLN
|
PKN, ISU
|
75+125
|
0.50
|
0.25
|
DRL
|
PZS, PSM
|
75+250
|
0.25
|
0.13
|
DRL
|
PZS, PSM
|
275+350
|
0.30
|
0.15
|
DRI
|
PZS, PSN
|
75+150
|
0.30
|
0.10
|
DRI
|
PZS, PSN
|
175s+350
|
0.16
|
0.06
|
DKsT
|
OUKsN
|
150+175
|
0.75
|
0.50
|
20000
|
(N-30m)
|
200+350
|
0.50
|
0.40
|
Har bir machtada projektorlar soni n = ifodasi bilan aniqlanadi.
Machtaning balandligi esa h = orqali ifodalanadi. Bunda, - projektorning eng katta yorug‘lik kuchi, KKD jadvaldan olinadi.
Projektor minoralarning ko‘rinishi va joylanishi.
Nazorat savollari.
Yoritiganikning qanaqa tur ari mavud.
Tabiiy yoritiganlikni tushun tiring.
Su`niy yoritiganlik haqida gapiring.
7-MARUZA. Bosim ostida ishlatiladigan sig’im, qurilma, qozon, quvur va boshqa trubalarning sinflanishi.
Reja:
1. Shovqin va titrash haqida umumiy ma’lumotlar.
2. Shovqin va titrashga qarshi kurash usullari.
3. Shovqindan himoyalanish usullari va vositalari.
4. Titrashdan himoyalanish usullari va vositalari.
5. Jamoa va shaxsiy himoya vositalari.
Taynch so`zlar: tovush, shovqin,ton, titrash, antifon, naushnik, gers, chastota - titrash chastotasi, titrash amplitudasi,titrash tezligi, titrash tezlanishi.
Shovqin va titrash haqida umumiy ma’lumotlar.
Shovqin va titrash qattiq, suyuq, gazsimon va boshqa xil jismlarning mexanik tebranishlaridir.
Me’yordan yuqori, uzoq ta’sir etgan shovqin va titrashlar, keyinchalik organizmini zararlantirib, og‘ir kasbiy kasalliklar kelib chiqishi sababchisidir.
Sukunatni buzib, foydali tovush eshitishga xalaqit beradigan tovushlarga shovqin deb ataladi.
Titrash qattiq jismlar, mashina va jihozlarning tebranishidir. Kuchli, keskin va uzoq davom etadigan shovqin va titrashlar insonning sog‘ligiga salbiy ta’sir ko‘rsatib, natijada insonni tez charchatadi, ish unumdorligini pasaytiradi, asab va yurak tizimini ish faoliyatini buzadi.
Insoning eshitish organi mexanik tebranishning 16 - 20000 Gs.gacha bo‘lgan to‘lqinlarini eshitadi. 15 Gs. dan past chastotadagi shovqin infratovush, 20000 Gs. dan yuqorisi esa ultratovush hisoblanib, inson organizmiga salbiy biologik ta’sir ko‘rsatadi.
Tovush intensivligi quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
J = P2/ρ · C bu erda:
J – tovush intensivligi, vt/m2; P – tovush bosimining miqdori, Pa; ρ – muhit zichligi kg/m3; C – tovush tezligi, m/s.
Tovush to‘lqinlarining 200 S haroratli muhitidagi tarqalish tezligi 343 m/s, po‘latda 5000 m/s, betonda 4000 m/s. ga teng.
Mashina va uskunalarda, kommunikatsiya va qurilmalarda mexanizatsiya-larning harakatdagi qismlarining nosozligi sababli, suyuqlik va gazlar quvurlar orqali bosim ostida uzatilganda paydo bo‘ladigan qisqa to‘lqinli tebranishlar titrash deb ataladi.
Titrash quyidagi ko‘rinishda ifodalanadi:
- titrash chastotasi f (Gs);
- titrash amplitudasi A (mm);
- titrash tezligi V (mm/s);
- titrash tezlanishi w (mm/s2).
Titrash uskuna, jihoz va kommunikatsiyalarning mexanik mustahkam-ligini va germetikligini sifatsizlanishiga olib kelishi va har xil avariyalarning sababchisidir.
Titrash ta’sirida inson tanasidagi a’zolarning funksional holatlarini ishdan chiqishi, markaziy asab, yurak va qon aylanish tizimida hamda harakatlanish a’zolarida salbiy o‘zgarishlar sodir bo‘ladi. Uning za-rarli ta’siri charchash, boshning, panja va suyak bo‘g‘inlarining og‘rishi, haddan tashqari asabiylashish va harakat faoliyatining buzilishi bilan namoyon bo‘ladi va ayrim hollarda tebranish kasalligining rivojlanishiga olib keladi. Uning og‘ir shakllari, mehnat qobiliyatining qisman yoki butunlay yo‘qolishiga olib keladi. Shovqin va titrashning ish joylarida ruxsat etilgan darajalari SanPinUz № 0325-16 va Shovqindan himoya QMQ 2.01.08-96berilgan.
Shovqin o‘lchash asboblari: a-shovqin va tebranishni o‘lchash asbobi
ISHV-1. 1-"Detsibel-1" ulagichi: 2-mikrofonni ulash joyi; 3- davriylik filtrlarini ulagichi; 4-5-boshqaruv vintlari; 6-"Mikrofon-datchiq" ulagichi; 7- "Kalibr" teshigi; 8- darak beruvchi lampa; 9- sezgir millik o‘lchov asbobi; 10- erga ulanish joyi;11- chiqish teshigi; 12- ish turini ulagichi; 13- "Detsibel-P" ni ulash joyi; 14-"o‘lchash turi" ni ulagichi; 15- mikrofon M-101; 16- mikrofonni tutqichi; 17-tovush uzatuvchi ichakli o‘tkazgich. b- shovqin o‘lchagich SH-63 asbobi; v-shovqinni spektrlari bo‘yicha tahlil qiluvchi ASH-2M moslamasi bilan ishlovchi shovqin o‘lchagich SH-ZM; g-GDRda ishlab chiqarilgan qisqa muddatli kuchli tovush to‘lqinlarini o‘lchashga mo‘ljallangan R81-201 asbobi.
Shovqin va titrashga qarshi kurash usullari.
Shovqin va titrashga qarshi kurash mashina, jihoz, uskuna va texnologik jarayonlarning loyihalashning dastlabki bosqichlarida boshlanishi maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Korxonalarning bosh rejalarini tuzish jarayonida, albatta shovqinga qashi kurash chora – tadbirlar ko‘rib qo‘yilishi shartdir.
Bunda asosan, sershovqin sexlarni bar joyga, iloji borcha, ularni ishlab chiqarish hududining chekka tomonlariga joylashtirish, sershovqin sexlarni boshqasidan tovush o‘tkazmaydigan to‘siqlar bilan to‘sish, sershov-qin binolarning eshik va derazalarini maxsus tovush o‘tkazmaydigan maxsus materiallardan tayyorlangan bo‘lishi zarur.
Shovqinga qarshi kurash chora-tadbirlari uni keltirib chiqaruvchi manbaning o‘zidayoq kamaytirishga harakat qilishdan boshlanishi kerak. Mashina, jihoz, uskunalarning sifatli o‘rnatish, o‘z vaqtida ta’mirlash va uning dinamik kuchlarini muvofiqlashtirish, yaxshi natija beradi.
Ba’zi qurilmalar tovush to‘lqinlari quvvatini tarqatib yuborish xususiyatiga ega.
Shovqin to‘lqinlari g‘ovaksimon shovqin yutuvchi materiallar yuzasiga tushgach, shovqin quvvatini ko‘pgina qismi tor g‘ovakdagi havoni tebranma harakatga keltirish uchun sarflanadi. G‘ovaklardagi havo qisilib isiydi va natijada shovqin quvvati issiqlik quvvatiga aylanishi natijasida tashqi muhitga tarqalib shovqin yo‘qoladi.
Shovqinga qarshi kurashning yana bir usuli, texnologik jarayonlarni to‘g‘ri tanlash, mashina, jihoz, uskunalarning va texnologik jarayonlarni quyi kuchlanishda ishlashini ta’minlash, ularni sifatli yig‘ish hamda o‘z vaqtida ta’mirlash ishlarini bajarish ham katta ahamiyatga ega hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
