Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик педагогика институти иқтисодиёт кафедраси

Талабалар мустақил ишларини ташкил этиш ва илмий адабиётлар билан ишлашини назорат қилиш.

1. Институт ахборот ресурс марказидан танлаган мавзуга оид иқтисодий адабиётларни олинг, уларнинг таркибий аппаратини ўрганинг. Китоб мазмуни ва таркиби ҳақида ўзингизнинг фикрингизни билдиринг.

2. Тўплам ёки журнални танланг. (Ўзбекистон иқтисодий ахборотномаси, Иқтисодиёт ва таълим ёки Бозор, пул, кредит) Шарҳ беринг. Шарҳда қуйидаги ҳолатларни қайд этинг:

1. 
   Тўплам, журнал номланиши; ихтисослиги.
   
2. 
   Нашриёт.
   
3. 
   Чиқиш даврийлиги. Шу каби нашрлар ўртасида унинг ўрни.
   
4. 
   Бўлимлари, мавзулари.
   
5. 
   Чоп этилган материалларнинг ажралиб турадиган жиҳатлари.
   
6. 
   Энг қизиқарли ишлар, уларнинг муаммо доираси.
   
7. 
   Таҳлил қилинаётган нашрни баҳолаш.
   

МАТННИ ЁЗИШ


Хат – оғзаки фаолиятнинг сермаҳсул тури бўлиб, мулоқот ҳолатига мос келадиган ахборотни узатиш ёзма шаклини ўзига мақсад қилиб қўяди, гаплашиш механизмига эга бўлади

Режа
Режа – энг қисқа ёзма матн:

• 
  фикрлар кетма-кетлигини ўзида мужассам этади ва умумлаштиради;
  
• 
  матн мазмунини очиб беради;
  
• 
  манба мазмунини хотирада тиклайди;
  
• 
  конспект ва тезислар ўрнини босади;
  
• 
  ҳар хил турдаги ёзишмалар, маъруза, хабарнома, ҳисобот тузишга ёрдам беради;
  
• 
  амалдаги ёзмани яхшилайди;
  
• 
  ўз-ўзини назорат қилишни тезлаштиради;
  
• 
  эътиборнинг бир нуқтада бўлишлигига ва машғулотларни рағбатлантиришга имкон беради;
  
• 
  яхши таниш матннинг хотирада пайдо бўлишида фойдаланилади.
  

ЛЕКИН: ҳақиқатдаги мазмунни узатмайди, фақат унга йўналиш беради ва узатиш схемасини кўрсатади.

Танлаган мустақил иш мавзусига тегишли иқтисодий адабиётларни ўқинг. Асосий фикрни ифода этадиган ҳар бир хат боши учун савол тузинг. Оддий ёки мураккаб матн режасини тузинг. Тушунтиринг. Нима учун ушбу ҳолатда у ёки бу турдаги режа танлаб олинди?

Режа қисмларини тузилган саволлар билан солиштиринг. Шакл ва мазмун бўйича улар ўртасида қандай фарқланиш мавжуд?
КОНСПЕКТ

-режа, кўчириб олинган матн ва тезисларни бирлаштириш тушунилади;

-ифоданинг ички мантиқини кўрсатади;
-асосий хулоса, фактлар, исботлар, услубларни ўзида мужассам этади;
-материалга бўлган унинг тузувчиси муносабатини акс эттиради;
-фақатгина тузувчи эмас, балки бошқа китобхон томонидан ҳам фойдаланиш мумкин.

 Кўп сўзлардан, ортиқча иқтибос (цитата) келтиришдан, мантиққа зарар келтирувчи матн стилистик хусусиятларини сақлашга ҳаракат қилишдан эҳтиёт бўлинг.

Ўқилгандан сўнг матнни конспектлаш усуллари

II.2. «Иқтисодий таҳлил назарияси» фанидан берилган мустақил иш топшириғи бўйича реферат ёзиш

Реферат – мавжуд матн ёки бир қанча матнларни изоҳловчи шаклларидан бири саналади. Шу боисдан, конспектдан фарқли ўлароқ, реферат янги, муаллиф матни саналади. Ушбу ҳолатда янгилик янгича тақдим этиш, материалларни тартиблаштириш, ҳар хил нуқтаи назарларни ўзаро солиштиришда алоҳида муаллифлик ёндашуви тушунилади.

Шундай қилиб, рефератлаштириш ўзида бир ёки бир қанча манбаларни турлаштириш, умумлаштириш, таҳлил ва синтез қилишга асосланиб маълум бир саволни ифода этишни мужассам этади.


Реферат – ҳар хил нуқтаи назарларни ўзаро солиштириш ва таҳлил қилиш кўникмасига эга бўлишни талаб этадиган бир ёки бир қанча манбаларни ўзида мужассам этадиган ғояларни қисқача ёзма кўринишдаги тақдимотидир.