Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик – Қурилиш



Download 11,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet184/268
Sana22.02.2022
Hajmi11,34 Mb.
#100425
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   268
Bog'liq
nammqi 2020kanferensiya

 
 
 
Адабиётлар 
[1] C.T.Sah., R.H.Noyce.,W.Shockly.–Proc.IRE, 45, №9, 1228 (1957). 
[2] Н.А.Аблязимова, А.И.Вейнгер, В.С.Питанов. ФТП, 22, 2001 (1988). 
[3] 
С.Х.Шамирзаев, 
Г.Гулямов, 
М.Г.Дадамирзаев, 
А.Гулямов 
ФТП,34,266
(2009). 
[4] Г.Гулямов, К.Б.Умаров. ФТП, 28, 686 (1994). 
ЎТА ЮҚОРИ ЧАСТОТАЛИ ЭЛЕКТРОМАГНИТ МАЙДОНДАГИ p-n-
ЎТИШДА ҲОСИЛ БЎЛАДИГАН УЮРМАЛИ ТОКЛАР 
проф. Г.Гулямов, ф.-м.ф.д. М.Г.Дадамирзаев, 
 кат.ўқит. М.Қосимова (НамМҚИ) 
 
Кучли ўта юқори частотали (ЎЮЧ)электромагнит майдонда p-n-
ўтишдаги қизиган электрон ва коваклар газини ўрганишда p-n-ўтишнинг 
махсус тайерланган намуналаридан фойдаланилади 

1

. Бунда намунанинг 
шакли, унинг хажми ва сиртидаги электромагнит майдоннинг тақсимоти 


313 
мухим роль ўйнаши мумкин. Бу сохада қилинган дастлабки ишларда 

1,2,3

ЎЮЧли майдондаги p-n- ўтишда генерацияланидиган ЭЮК ва токларга 
намуна ўлчамлари ва шаклининг таъсири хисобга олинмаган. 

1,2

ишларда 
тажриба натижаларини қайта ишлаш ва тахлил қилишда ясси p-n- ўтиш учун 
ишлаб чиқилган назариядан фойдаланишган. Бирок, ЎЮЧли майдонда p-n-
ўтиш ўрганилганда намунанинг шакли ва ўлчамлари махсус танлаб олинади.
p-n-ўтишда ЎЮЧли майдоннинг нотекис тақсимланиши намуна ичида 
уюрмали токларни юзага келтиради. Шунингдек, намунанинг чекли 
эканлигини хисобга олсак хар кандай анизотропия чекли наъмунада уюрмали 
токларни юзага келтиради. Бир жинсли бўлмаган яримўтказгичда ички 
электр майдонларининг борлиги уюрмали токларнинг юзага келишига сабаб 
бўлади. ЎЮЧли майдондаги токлар назариясини юқоридагиларни хисобга 
олган холда қайта ишлаб чиқиш зарурати туғилади. Уюрмали токларни p-n-
ўтиш характеристикаларига таъсири хозирги пайтгача тўлиқ ўрганилмай 
келинмокда. Уюрмали токларни хисобга олиш кучли электромагнит 
майдонларда ишлайдиган p-n-утишларнинг мукаммал назариясини яратиш 
имконини беради.
Бу ерда бизнинг мақсадимиз ЎЮЧли майдондаги p-n-ўтишда уюрмали 
токларнинг хосил бўлиши ва унинг намунада генерацияланадиган токларга 
таъсирини ўрганишдан иборатдир.
Олиб борилган тадқиқотлар кўрсатадики, электронларнинг қизиши ва 
потенциал тўсиқ баландлигининг модуляцияси салт юриш ЎЮЧли 
майдонидаги p-n-ўтиш кучланишини оширса, уюрмали токлар аксинча, салт 
юриш кучланишини камайтирар экан. Уюрмали токларнинг пайдо бўлишини 
чекли намуналарнинг магнитоқаршилиги оркали кўриш мумкин. Хусусан, 
намуна ўлчамларининг чекланганлиги турлича чегаравий шартлардан 
фойдаланилганда наъмунада турли катталикка эга бўлган уюрмавий 
токларни юзага келтиради. Бу токлар магнитоқаршилик, Холл кучланиши
диоднинг ВАХси ноидеаллик коэффициенти ва бошқа кинетик ходисаларга 
ўз таъсирини ўтказадилар. Чекли намуна магнитоқаршилиги (МК) чексиз 
наъмунага нисбатан катта бўлишининг сабаби, чекли намунада юзага 
келувчи уюрмали токлардир. Уюрмали токларнинг магнитокаршиликка 
таъсири шундайки, окибат натижада у хар доим магнитоқаршиликни 
орттиради.
Адабиётлар: 
1. 
Вейнгер А.И., Парицский Л.Г., Акопян Э.А., Дадамирзаев Г. 
Термоэдс горячих носителей тока на р-п-переходе. ФТП, 1975, т.9, вып.10, 
с.216-224. 
2. 
Вейнгер А.И., Ганилов С.В.,Саргсян М.П.Вольтамперная 
характеристика р-п-перехода с горячими носителями заряда. ФТП, 1979, т.13, 
вып.2, с.318-321. 
3. 
Аблязимова Н.А.,Вейнгер А.И., Питанов В.Электрические 
свойства кремниевых р-п-переходов в сильных СВЧ полях. ФТП, 1988, 
т.88,вып.11, с.2001-2007. 


314 

Download 11,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   268




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish