Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети иқтисодиёт факультети “макроиқтисодиёт” кафедраси

Ижтимоий сиёсат тушунчасининг шаклланиши ва ривожланиш босқичлари

Антик даврга келиб ижтимоий сиёсат борасидаги тадқиқотларга янада аниқлик киритувчи фикрлар юзага кела бошлади.
Платоннинг “Давлат ва қонунлар”, Аристотелнинг “Сиёсат” номли асарларида ижтимоий сиёсат тушунчасининг шаклланиши жараёнини кўришимиз мумкин. Аристотелнинг фикрига кўра, давлат бахтли яшаш мақсадида ташкил топади.
Жамият барқарорлиги ва унинг фаровонлигини таъминлашга эришиш учун аҳолини етарли даражада истеъмол товарлари ва хизматлари билан таъминлаш зарур бўлади, жумладан, аҳоли ижтимоий таркибида ўрта қатламни ривожлантириш зарур ҳисобланади.

Ижтимоий сиёсат тушунчасининг шаклланиши ва ривожланиш босқичлари

Кейинги даврларда давлатнинг ўз фуқаролари олдидаги мажбуриятларини ўрганиш, ижтимоий адолатлилик ва тенгликни таъминлашга қаратилган изланишлар олиб борилди.
В. Фон Гумболт халқ фаровонлигини, хавфсизлигини, эркинлигини ва ҳар бир инсоннинг ҳақ – ҳуқуқини таъминлашда давлатнинг ҳуқуқий функцияларини тадқиқ этади.
Мамлакатда аҳоли фаровонлигини таъминлашга қаратилган ижтимоий сиёсат концепсиясининг ривожланиши И. Фихтенинг “Ёпиқ савдо давлати” асарида ўз аксини топган.

Ижтимоий сиёсат тушунчасининг шаклланиши ва ривожланиш босқичлари

Ижтимоий сиёсатнинг шаклланишининг амалий жиҳатлари XVIII асрнинг охирларида Европада давлат бошқарувининг маъмурий тизимининг салбий жиҳатлари орқали намоён бўла бошлади.
Ушбу давр учун институционал ёрдам тизими, ҳуқуқий базани шаклланиши, маъмурий бошқарув, маълум даражада ижтимоий ҳимоянинг давлат томонидан молиялаштирилиши каби хусусиятлар хос ҳисобланади.
Ушбу босқичнинг ўзига хос жиҳати давлатнинг ижтимоий сиёсатни олиб боришдаги жавобгарликни, масъулиятни ўз зиммасига олишида намоён бўлади.
Бунда ижтимоий сиёсат жамиятнинг барча аъзоларига нисбатан йўналтирилган бўлиб, консолидациялашган жамиятни яратилиши ва аввалги капитализм тизимининг салбий жиҳатлари, оқибатларини юмшатишга қаратилган бўлган.