Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон

Бадиий маданият, ёзув, тасвирий санъат ва дин. Шимолий 
Бақтрия. 
Жамиятнинг маданий тараққиётида, эътиқодларда, 
маданий алоқалар ривожида бадиий маданият, хусусан, санъатнинг 
аҳамияти ниҳоятда каттадир. Ўрта Осиёнинг қадимги халқлари 
минглаб йиллар давомида юксак даражадаги амалий ва бадиий 
санъат намуналарини яратиб, бадиий маданиятни босқичма–босқич 
ривожлантириб борганлар. Бу жараён антик даврда ҳам давом этди.
Авваламбор Шимолий Бақтрия ҳақида сўз юритадиган бўлсак, 
антик даврда бу ҳудудларнинг бадиий маданияти бой ва ранг–
баранг эди. Ўтган асрнинг 30–йилларидан бошлаб олиб борилган 
археологик тадқиқотлар натижасида Шимолий Бақтриядан антик 
даврга оид кўплаб бадиий маданият намуналари топиб ўрганилган. 
Тадқиқотлар натижаларига кўра, бу даврда аҳолининг маънавий 
ҳаётида 
ҳайкалтарошлик, 
маҳобатли 
иншоотлар, 
мусиқа, 
театрлаштирилган манзаралар, тасвирий санъат катта аҳамият касб 
этган. Бу ҳудудлардаги Айритом, Холчаён, Далварзин, Фаёзтепа, 
Кампиртепа, Термиз, Қоратепа, Оққўрғон, Бароттепа каби 
ёдгорликдан кўплаб топилган бадиий санъат топилмалари 
фикримиз далилидир.

---

277 
Чанг чалаётган аёллар тасвири 
Даставвал мусиқа санъати ҳақида гапирадиган бўлсак, 
мусиқачилар сиймолари Айртом, Далварзин, Холчаён кабилардан 
топилган. Мисол учун Айртом накшли ҳошия (фриз)ларида арфа, 
гитара кўринишидаги уд, қўш барабан, найсимон мусиқа асбоби 
(флейта) тасвирлари билан бирга мусиқачи аёллар ҳайкалчаларини 
ҳам учратиш мумкин.Тадқиқотчиларнинг фикрича, Айртом 
ҳошиясида гўзал мусиқачи аёллар тасвирланган бўлса, ҳайкалчалар 
мусиқа билан одамлар қалбини ҳаяжонга солувчи тимсолдир. 
Холчаён саройи ҳошиясидаги мусиқачи аёллар тасвири эса Бақтрия 
зодагонларининг базмини ифода этади.