Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ислом Каримов номидаги

Қоплама жинс бўйича:
N _б.р= ;


Фойдали казилма бўйича:
N _б.р= ;

q_к.м – 1 м скважинани портлатган кон массасининг чиқиши бўлиб м³, у қуйидагича аниқланади:

q_к.м = [ W + b ( n_р - 1)] h_y ;
бунда, W – устуннинг таг қисми бўйича қаршилик чизиғи бўлиб, у қуйидагича аниқланади:


W = ( 0,6 ) h_y

h_y – устун баландлиги;

b- скважина қаторлари орасидаги масофа 8 метр;
а – қаторлар бўйича скважиналар орасидаги масофа 8 метр;
n_р – скважина қаторлар сони п р – 2;
L_c – cкважина чуқурлиги бўлиб қуйидагича аниқланади:


L_c = h_y + L_n
бунда, L_n – перебур чуқурлиги L_n = (23 )


III. Скважин зарядлари конструкцияси ва уларни ҳисоблаш.

Скважина зарядлар конструкцияси бўйича ёппасига тўлдирилган ва орасидаги ҳаволи бўшлиқ қолдирилган конструкцияда бўлади. Бир текис тўлдирилган заряд скважинанинг пастки қисмида жойлашиб, у асосан уступнинг пастки қисмига таъсир қилади. Шунинг учун портлатиш ишларида 1 текис тўлдирилган зарядлар қўлланилганда негабаритлар (бесўнақайлар) ҳосил бўлади. Ҳаволи бўшлиқ қолдирилган зарядларни қўллаш тоғ жинсларининг майдаланувчанлигини оширади. Шунинг учун биз ҳаволи бўшлиқ қолдирилган скважинали заряд конструкциясини танлаймиз.

Скважинани заряддаги ПМ ( портловчи модда) массасини аниқлаш. Амалиётда заряд массаси ёки оғирлиги қуйидаги формула бўйича аниқланади:

1- қатор скважиналар учун:

Q₃ = q Wh_y ( a,)

2 – қатор скважиналари учун:

Q₃ = q hy

бунда кичкина q – портлатувчи модданинг солиштирма сарфи кг/м³ q = ( 0,40,6) деб оламиз.

Ҳаволи бўшлиқ қолдирилган зарядлардаги заряднинг пастки қисмидаги Пм массаси қуйидагича аниқланади:


Q_з.н = ( 0,65 0,75 ) Q_з

(буни хам иккита қатор учун хисоблаймиз)

Ҳаволи бўшлиқ узунлиги қуйидагича:


L_в.п = ( 0,17 0,35 ) L_в.в

Бунда, L_в.в – заряд узунлиги бўлиб қуйидагига тенг:

L_в.в =

Бунда,Рв.в - 1 м скважинага Пм жойлашиши кг бўлиб қуйидагича аниқланади:

Р_в.в = 7,85 d
dc - скважина диаметри,(дм) - скважинадаги портловчи модда зичлиги бўлиб, қўл ёрдамида зарядланганда 0,9 кг/дм³ га тенг.
L_в.в – нинг қиймати қуйидаги шартларни қаноатлантириши шарт
L_в.в L_c – ( L_заб + L_в.п )

L_заб – схемада аниқланади.