Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона давлат университети психология тарихи

Шпильрейн Исаак Нафтульевич (1891–1937), психолог, психотехниканинг асосчиларидан бири.
И. Н. Шпильрейн НОТ-МИТҚ ҳаракатининг лидерларидан бири, “Вақт - НОТ-МИТҚ” Лигасининг раҳбари, меҳнатни илмий ташкил қилишнинг методологик муаммолари билан шуғулланган. И. Н. Шпильрейн саноат ишлаб чиқаришида ишчиларнинг толиқиши муаммоси билан изчил шуғулланган. Унинг фикрича, энг муҳим муаммолардан бири касбий танлаш ва касбий лаёқат диагностикаси муаммоси бўлиб ҳисобланади. У ўз ишларида касбий фаолият шароитларини рационализация қилиш ва ишлаб чиқаришда жароҳатларни камайтириш масалалари билан шуғулланган.
Геллерштейн Соломон Григорьевич (1896 –1967); психолог, психотехника ҳаракати қатнашчиси.
1931 йили С. Г. Геллерштейннинг “Совет психотехника тизимида касблар психологияси муаммолари” китоби нашр қилинади. С. Г. Геллерштейн турли касб вакилларида касбий-муҳим сифатларни машқ қилдириш муаммолари, уруш йилларида у ҳарбий нейрохирургия госпиталида илмий раҳбар сифатида меҳнат терапияси масалалари билан шуғулланган.
* * *
XX асрнинг 20-30-йилларида педология ривожланди. Педологиянинг асосчиси боланинг фақат ёш хусусиятларини эмас, унинг индивидуаль тараққиёт траекториясини ҳам ўрганишни таклиф қилган немис педагоги ва психологи Эрнст Мейман (1862–1915) ҳамда бола ҳақидаги комплекс фан – педология яратишга чақирган америкалик психолог Стенли Холл (1844 –1924) ҳисобланишади.
20- йилларда болани инсонпарварлик ва ғамхўрлик тамойилларига таянган ҳолда ҳар томонлама ўрганишга қизиқиш кучайди. Бу даврда бу муаммолар билан иқтидорли олимлар: Л. С. Выготский, А. Б. Залкинд, П. П. Блонский, С. С. Моложавый, А. С. Залужный ва бошқалар шуғулланишди. 20- йилларда педолог кадрлар тайёрлаш йўлга қўйилди, “Педология” журнали нашр қилина бошланди. 1932 йилда ”Педология” журнали ёпилди, 1936 йил 4-июлда эса ВКП(б) МКнинг “Маориф халқ комиссариати тизимида педологик бузғунчиликлар ҳақида” номли қарори билан педология ёлғон фан, деб эълон қилинди, кўплаб олимлар репрессия қилинди.