5. Амалий географиянинг вазифаси: Юқоридаги мақсадларга эришиш учун ўзаро боғлиқ бўлган қуйидаги вазифаларни ҳал қилиш зарур бўлади:
Жамият ва табиат ўртасидаги ўзаро муносабатларни (оптималлаштириш) яхшилаш;
Табиий комплексларни ва уларни ўрганишнинг илмий ва амалий аҳамиятини тушунтириш;
Табиий географик жараён ва ҳодисаларни тадқиқ қилишнинг амалий аҳамиятини билиш;
Табиий шароит ва ресурсларнихўжалик мақсадларда фойдаланиш учун уларни баҳолаш;
Географик башоратлаштириш ва башоратнинг аҳамиятини тушунтириш;
Йирик хўжалик корхоналарини жойлаштириш ва амалга ошириладиган муҳандислик лойиҳаларини экологик-географик экспертизасининг аҳамиятини билиш;
Ишлаб чиқаришни ҳудудий ташкил қилиш муаммолари ва аҳоли жойлашуви масаласи ечимининг оқилона йўлларини тушунтириш;
Геосиёсий ва унинг назарий асосларини билиш;
Ўзбекистоннинг геосиёсий муаммоларини, уларнинг сабаблари ва омилларини билиш;
Ишлаб чиқаришнинг техник иқтисодий асосларини тушуниш;
Табиий ва инсон ресурсларини иқтисодий-географик нуқтаи-назардан баҳолашни уддалаши лозим ва бошқ.
6.Қисқача ривожланиш тарихи
ХX- асрнинг иккинчи ярмида табиий география фан-техника инқилоби (ФТИ) таъсирида ривожлана бошлади ФТИ даврининг асосий хусусиятлари қуйидагилардан иборат:
- фанни жамиятнинг бевосита ишлаб чиқариш кучларига айланиши;
- янги энергия манбаларини ва сунъий материалларни яратилиши;
- космик техникани ва Ерни масофадан туриб ўрганиш усулларини ривожланиши;
- фанларнинг ўзаро таъсирининг кучайиши ва оралиқ фанларнинг ривожланиши (биохимия, биофизика, геохимия, геоботаниқа, геофизика ва ҳ.к.).
- экологик шароитнинг кескин суръатларда ёмонлашуви
Иккинчи даврда география фанининг ривожланишидаги асосий натижалар қуйидагилардан иборат:
- ФТИ даврида инсонни табиатга таъсири маҳаллий (локал) миқёсдан минтақавий ва сайёравий миқёсга кўтарилди;
- география фанида шаклланган янги муаммолар мазкур фанда моделлаштириш ва тажриба усулларини кенг қўллашни тақазо қилди;
- XX асрнинг 60-йилларида география фанида миқдорий инқилоб рўй берди, яъни математик методлар ва ЭҲМ кенг қўлланила бошланади;
- картографик усуллар янада кенгроқ қўлланила бошланди;
- космик усуллар ёрдамида айланасимон тузилмалар, атмосфера ҳаракатлари, океан суви айланма ҳаракати, океанларни чуқурдаги сувларини кўтарилиш жараёнлари аниқланди Мазкур босқичда экология, ландшафтшунослик, табиий географик районлаштириш, инженерлик географияси, географик башорат, мелиоратив география шаклланди ва янада ривожланди
Do'stlaringiz bilan baham: |