Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги фарғона политехника институти

2- Ишни бажариш тартиби.
1-қисм.

1. Берилган вариант бўйича маҳсулотни йиғув чизмасини кўриб олинг. Расм-2.1-2.10.

2. Чизмани ва унга қўйилган техник талабларни ўрганиб чиқинг.
3. Маҳсулотни ташкил қилувчи қимсларга йиғув бирикмаларга ажратинг.
4. Умумий йиғишни технологик схемасини ишлаб чиқинг.
5. Маҳсулотни ташкил қилувчи қисмларни йиғув бирикмаларининг технологик схемаларини тузинг.
2-қисм.
6. Йиғишни технологик жараёнини тузинг /2,2а шакл ва ГОСТ 3.1407-74 бўйича тўлдиринг/.
1) йиғишни кетма-кетлигини тузинг;
2) операци ва ўтишларнинг мазмунини ёзинг;
3) Ҳар бир операция учун учкуна, асбоблар ва текшириш воситаларини танланг.
10-АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ
РЕЗБАЛИ БИРИКМАЛАРНИ ЙИҒИШ ПАРАМЕТРЛАРИНИ АНИҚЛАШ


1.Ишни бажариш учун зарур бўлган назарий маълумотлар.

Резбали брикмаларни йиғиш сифатига қуйидагилар таҳсир кўрсатади:

а) болт ва гайканинг бир-бирига тегиб турган ва йиғилаётган деталнинг чекка сиртларини сифати:

б) болт ва гайканинг тортиш тартиби:
в) резбали бbрикмани тортиш кучини тўғри танлаш:

Демак болт ва гайкнинг чекка сирталарига ва улар билан туташган деталнинг юзаларига ишлов бериш керак. Бунинг учун деталларга поғонали чековкаланган тешиклар ёки махсус ишлов берилаган бабишкалар ишлатилади.

Бир неча болтда ёки шпилғкада қотириладиган деталларни тортиш маҳлум тартибда бўлади. Тортишни бир-бирига қарама-қарши бўлган ва ўртадаги резҳбали бbрикмалардан бошлаб, кейин ёнидагиларга ўтилади. Бу тартиб иккита детални бир бирига қотиришда уларни текис жойлашини ва маҳкамланишини таҳминлайди.
Резҳбали бирикмани мустаҳкамлиги ва резҳбани бўшаб кетмаслиги учун зарур бўлган буровчи момент М бур. ни қуйидаги ифодадан етарли аниқлик билан топиш мумкин:

/1-1/

Бу ерда

Р - калитнинг дастасига таҳсир этиладиган куч, кгс;
L - калитнинг ишқаланиш коэфициенти;
f - резбадаги ишқаланиш коэфициенти;
d_ўрт – резбани ўртача диаметри, см;


/1-2/

d_таш., d_ич – разбани ички ва ташқи диаметрлари ((1), 427 бет, 85 жад.);

Р₃ – болт ўқи бўйича йўналган тортиш кучи, кгс;
F – резбанинг ички диаметри бўйича болтғ кесимининг майдони / энг хавфли кесими/ , см² ;
[ ] – рухсат этилган кучланиш, кг/см² ;
Углеродли пўлатлардан ясалган болтлар учун [ ]= 700÷800 кг/см²
Ҳисоблаб чиқилган тортиш кучи ва буровчи момент қийматига қараб диаметрик калитлар билан йиғилган резбали бирикмаларни тортиш кучи текширилади.

1.