Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

Иқтисодий қонун – иқтисодий ҳаётнинг турли томонлари, иқтисодий ҳодиса ва 
жараёнлар ўртасидаги доимий, такрорланиб турадиган, барқарор сабаб-оқибат 
алоқаларини, уларнинг ўзаро боғлиқлигини ифодалайди. 
Иқтисодий 
қонунлар 
объектив хусусиятга эга бўлиб, 
уларнинг келиб чиқиши, амал 
қилиши, ривожланиши ва барҳам 
топиши 
алоҳида 
кишиларнинг 
онгига, уларнинг хоҳиш-иродасига 
боғлиқэмас. 
«Иқтисодиёт 
назарияси» 
фани 
иқтисодий 
қонунларни 
қуйидаги гуруҳларга туркумлайди: 
1.
 
Умумий 
иқтисодий 
қонунлар 
– кишилик жамияти ривожланишининг барча босқичларида амал қилади. 
Масалан,вақтнитежашқонуни,эҳтиёжларнингтезўсибборишқонуни,такроришлаб 

---

“Иқтисодиёт назарияси" фани
 
Ўқув-услубий мажмуа
 
13 
Махсус иқтисодийқонунлар 
 
Даврий иқтисодий қонунлар
чиқариш қонуни, ишлаб чиқариш муносабатларининг ишлаб чиқарувчи кучлар хусусияти ва 
ривожланиш даражаси мос келиш қонуни ва бошқалар. 
2.
 
Хусусий ёки даврий иқтисодий қонунлар 
– инсоният жамияти тараққиётининг 
маълум босқичларида амал қилади. Масалан, талаб қонуни, таклиф қонуни ва қиймат 
қонуни. Бу қонунлар товар-пул муносабатлари мавжуд бўлган босқичларда амалқилади. 
3.
 
Махсус, ўзига хос иқтисодий қонунлар 
– алоҳида олинган иқтисодий тизим 
шароитида амал қилади. Масалан, қўшимча қийматқонуни. 
Иқтисодий қонунларнинг юқорида санаб ўтилган гуруҳларини бир-биридан фарқлаш 
учун қуйидаги шартли расмдан фойдаланамиз (1.3-расм). 
Кишилик жамиятининг ривожланиш босқичлари 
1 
2 
3 
4 
5 
… ваҳоказо