Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

SOS- болалар қишлоқчасининг иш тажрибасидан
SOS - болалар қишлоқчаси - бу етим қолган ёки ота-она қаровисиз қолган болалар билан ишлашнинг узига хос усули. Бу усулга австриялик педагог Герман Гмайнер асос солган. Бугунги кунда у дунёнинг 124 мамлакатида кенг қулланиб келмоқда.
SOS-болалар қишлоқчаси бир неча коттедж-уйлардан иборат. Уларнинг хар бирида «она» ва 6-8 та бола яшайди. Бу болалар ёки ота-онасидан етим қолган, ёки уларнинг ота-онаси ота-оналик хуқуқидан махрум этилган. Қишлоқда хеч ким улардан хақиқий хаётларини ва уларга «оналик» қилаётган одам аслида оналари эмаслигини яширмайди. Болалар қишлоқчасидаги алохида уйларда оналарнинг ёрдамчилари-«холалари» хам яшайди. Улар дам олиш кунлари «она» касал булиб қолганда, ёки бирор иш билан уйдан кетганда «она» нинг урнини босадилар. Қишлоқчани директор бошқаради. У қишлоқчадаги алохида уйда оиласи билан бирга яшайди. Директорлик вазифасидан ташқари у қишлоқчадаги барча болаларга ота ва эркак кишининг намунасидир. Албатта, қишлоқчада бошқа эркак кишилар-директор уринбосари, уста, хайдовчи, хавфсизликни таъминлаш ходими хам мавжуд. Шу билан бирга қишлоқчанинг фаолият курсатишида психологнинг ишига алохида эътибор берилади. У хам болаларга, хам «она» ларга, хам ходимларга психологик ёрдам курсатади.
Мехрибонлик уйлари психологиниг шахсий фазилатлари
Мехрибонлик уйлари шундай тарбиявий муассасадир-ки, уларда ишлайдиган психолог чуқур билимлар билан бир қаторда маълум бир шахсий сифатлари анча ривожланган булмоҚи лозим. Бундай хусусиятлар қаторида қуйидагилар асосий урин тутади:

1. 
   Болани севиш.
   
2. 
   Одамларга булган қизиқиш.
   
3. 
   Психологик мувозанатни сақлай олиш.
   
4. 
   Қийинчиликларга бардош бериш.
   
5. 
   Жамиятда яшашни, ниманидир олиб, ниманидир беришни билиш.
   
6. 
   ўрганишни билиш.
   
7. 
   Реализм, хамма нарсага реаллик нуқтаи назаридан қараш.
   
8. 
   Болаларга ёқишни билиш.
   
9. 
   ўз-узини яхши англаш ва хис этиш.
   
10. 
    Ички куч-қувватга эга булиш.
    
11. 
    Мулоқатчан булиш.
    
12. 
    Яхши саломатликка эга булиш.
    
13. 
    Оптимист ва хазилкаш булиш.
    

Ота-онаси мехридан махрум булган болалар билан ишлашга киришишдан олдин психолог узидан ана шу сифатларни қидириб курмоҚи лозим. Топса - яхши! Тополмаса-чи? Унда излансиз. Албатта, ота-онанинг чин мехрига булган чанқоқни хеч қандай сунъий йул билан қондириб булмайди. Психолог эса болаларнинг психологик жихатдан нормал ривожланишини таъминлаши керак.
Турли туман болалар муассасаларида психолог олиб борадиган ишларнинг мазмуни уларга хос хусусиятларнинг қисқа анализи шуни тасдиқлайдики, хақиқатдан хам психолог фаолияти муассаса турига кура фарқланади.