Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро юқори технологиялар муҳандислик-техника институти олий таълимнинг 5542000 – «Нефт ва газ конларини ишга тушуриш ва улардан фойдаланиш»

Расм-13.1.Конларда газ ва конденсат йиғиш чизмаси а) чизиқли; б) ёйли; в) халқали г) чизиқли коллекторлардаги газни қайта ишлаш ва гурухли йиғиш усули; ГСП - гуруҳли йиғиш пункти; МГ – магистрал газ узатгич; 1 – қудуқлар; – шлейфлар; 3 – чизиқли газ йиғиш коллектори; 4 – газ берувчанлик контури; 5 – халқали газ бериш коллектори.


13.2. Конлардаги ишлатиладиган қувурлар таснифи

Ҳар қандай нефт ва газ конида қудуқлардан чиққан маҳсулотни тайёрлаш қурилмаларигача етказиш учун ҳар хил турдаги қувурлар ишлатилади. Бу қувурлар ўзидан ўтказаётган маҳсулоти, босими, вазифаси каби омилларга қараб турли-туман бўлади.

• 
  Конлардаги қувурлар – шлейф ва йиғиш коллекторларига бўлинади.
  
• 
  Алоҳида қудуқдан (Ø 102, 125, 150 мм) ёки қудуқлар тўпламидан (Ø 219, 279, 325, 426, 500 мм) чиқувчи қувурлар шлейф дейилади.
  
• 
  Бир неча шлейфдан йиғиладиган Ø 325, 426, 500 мм қувурлар йиғиш коллекторлари дейилади.
  

Конлардаги ишлатиладиган қувурларнинг қуйидаги умумий таснифи мавжуд:
а) ўтказаётган маҳсулоти бўйича:
- нефт қувурлари;
- газ қувурлари;
- нефтгаз қувурлари;
- конденсат қувурлари;
-сув қувурлари;
- реагент қувурлари.
б) бажарадиган вазифасига қараб:

• 
  йўналтирувчи қувурлари;
  
• 
  йиғувчи қувурлари.
  

в) иш босимига қараб:
- кучли босимли қувурлар, босими 6 Мпа дан юқори;
- юқори босимли қувурлар, босими 2,5-6,0 Мпа;'
- ўрта босимли қувурлар, босими 1,6-2,5 Мпа;
- паст босимли қувурлар, босими 1,6 Мпа дан паст.
Одатда ўрта босимли қувурларгача бўлган қувурлар тазйиқли, паст босимли қувурлар тазйиқсиз қувурлар деб ҳисобланади.
г) гидравлик тарҳи бўйича:
- оддий қувурлар, бундай қувурлар бир хил диаметрга эга бўлиб, унга бошқа қувурлар уланмаган бўлади;
- мураккаб қувурлар, бундай қувурларни диаметри ҳар хил бўлиши, шунингдек қувурларга бошқа қувурлар уланган бўлиши мумкин.
д) қурилиши бўйича:

• 
  ер ости қувурлари;
  
• 
  ер усти қувурлари;
  
• 
  ҳаводан ўтказилган қувурлари;
  
• 
  сув ости қувурлари.
  

Бу тасниф конларда ишлатиладиган нефт ва газ йиғиш, тайёрлаш тизимидаги қувурларга тааллуқли бўлиб, узоққа узатувчи қувурларга тегишли эмас.
Йўналтирувчи қувурлар қудуқдан биринчи гуруҳ ўлчагич қурилмаларигача бўлган масофада ишлатилади. Биринчи гуруҳий ўлчагич қурилмаларидан нефтни йиғиш ва тайёрлаш қурилмаларигача бўлган масофада йиғувчи қувурлар ишлатилади.
Тазйиқли қувурларда маҳсулот қувурни тўлиқ тўлдириб оқади, тазйиқсиз қувурларда қувур ичи тўлиқ бўлмаган ҳолда оқиши мумкин.