Назорат саволлари
1. Ишлаш жараёнини кон-геологик назорат қилишни тушинтириб беринг.
2. Нефть ва газ конларини ишлаш ҳолатини таҳлил қилишда қандай вазифалар бажарилади?
3. Кон-геологик маълумотларни йиғиш ва умумлаштириш лойиҳанинг қайси қисмларини тузатишга ёрдам беради?
4. Кам маҳсулотли горизонтни ишлаш ва тугагунча ишлашнинг вазифалари нима?
Адабиётлар
1. Жданов М.А.,-Нефтегазопромыслвая геология подсчет запасов нефти и газа. -М-.: Недра, 1981, -453с.
2. Мавлонов А.В. Нефть-газ кони геологияси. —Тошкент.: Нур, 1992. - 2736. б.
3. Нефтегазопромысловая геология. Терминологическая справочник. М.: Недра, 1983, -262с.
13-Маъруза. Конларда газни йиғиш тизимлари
Маъруза режаси
1.Газ йигиш учун кувурлар тизими
2. Конлардаги ишлатиладиган қувурлар таснифи
3 Магистрал газ қувурлари
Таянч иборалар
Газ йигиш учун кувурлар тизими, конлардаги ишлатиладиган қувурлар, магистрал газ қувурлари, фаввора кувурлар, газ босими, газсепаратор, шлейф, коллектор.
13.1.Газ йигиш учун кувурлар тизими
Конларнинг улчамларидан, ишлаш жараёнидан ва газ микдоридан боглик булган газ йигиш учун конларда турли кувурлар тизими мавжуд.
Фаввора кувурлар, буларда газ босими оркали, фаввора кудукларда урнатилган газсепараторлардан, газ йигиш пунктига йулланади. Турли босимили фаввора кудукларнинг микдорига караб, конларда иккита ва ундан ортик фаввора кувурлар тизими курилади.
Буларда бошлиангич босим Р1 охирги босим Р2 дан катта булиб ва иккала босимлар доим бирдан катта, яъни
Р1абс › Р2абс › 1 атм
Вакуум кувурлар, буларда газ кудукдан, атмосфера босимга якин булган босим оркали йулланади, газ йигиш пунктига йулланиш учун босим этмаслиги сабабли уни компрессор оркали етказадилар. Бу ерда Р1абс , Р2абс бирдан кичик яъни Р1абс › 1 атм › Р2абс
Газ ва газ конденсат конларини казиб олиш жараёнига караб конларда иккала кувур тизими курилиши мумкин ёки улардан бири. Нефткондаги газни йигиш учун кувур тизими бутун конда ишлатилади. Шу билан газ йигиш кувурлар тизимидан ажралади. Газ йигиш кувурлар тизими хар бир кудукда алохида урнатилади. Натижада газ казиб олишнинг хар бир кудукдан олинган газ хисоби конда умумий казиб олинадиган микдори билан хисобланади. Икки хил нефтконда газ йигиш кувурлар тизими хисобланади. Ёпик тизим жуда кенг кулланилмокда. Унинг трассаси кондаги нефт берувчанлиги контур ичидан утган булиб, чегарасига якин жойлашган. Айрим холда ёпик контур ичида бирта ёки бир нечта тукнашувчлар мавжуд. Контурда ва тукнаш қувуларда йулланма задвижкалар урнатилади.
Учириш тухтатиш учун тизимнинг алохида кисмлари. Ёпик кувурлар тизими нефт кондаги газ йигиш учн бакудаги конларда 20 чи –30 чи йилларда кулланила бошлаган. Бу вактларда газ казиб олиш жараёни талабдан юкори булган Истеъмолчининг талаби ортиши билан ёпик кувурлар тизими фойдаланилган ва ахоли истеъмолчиларнинг ёкилгига мухтож булганда ишлатилган, коммнал маиший хизмат учун ва жуда кам саноат истеъмолчилари учун ишлатилган натижада газ казиб олиш жараёни конларда ёпик тизимнинг ишлатилиши шунга караб режалаштирилмаган, у газ хужаликнинг функциясига булиб хисобланган. Ёпик тизимни хозиргача янги узгаргар шароитларда кулларилаяпти. Унинг ютукларидан бири бутун тизимга зарар етказмай, тизимнинг носоз кисмини бартарафлаш. Тизимнинг носоз кисми йулланма задвижкалар оркали тизимдан угирилади ва газ бу холатда тизимга, учирилган кисмнинг иккала томонидан юборилади.
Бунда газ йуналишнинг тезлиги тизимни айрим кисмларида доимийдан чузилади, кувурларнинг утказиш кобилияти билан таъминланади, газ окимининг тугри ва тескари йуналишларида.
Бу охирги ходиса доимо иктисодий томондан ва самарали булиб хисобланмайди. Бундан ташкари газ йигиш учун ёпик куврлар тизимининг кулланилиши хар бир кудукдан казиб олинган газ микдорини хисоблаш имкониятидан махмру килади. У газ йигишни бутунлай таъминламайди ва конда нефт казиб олиш жараёни бошланганда, газдан фойдаланишни хам таъминламайди, чунки бу вактда ёпик кувурлар тизимининг кулланиши, анча кенгрок игша киритилган.
Ёпик кувурлар тизим самарали булиб хисобланади, агар у билан бир вактда газдан углеводородларни ажратувчи курилма ва транспорт воситаларидан фойдаланилса.
Бир томондан фойдаланишга киритишдан айлана (ёпик) тизимининг ва конда нефт казиб олишнинг бошланишидан узаро булиниши ва иккинчи томондан фойдаланишга киритиш айлана (ёпик) тизимнинг ва газдан углеводородларни ажратиб олувчи курилма уртасида узаро ажратиш, газнинг ортикча икдорини ёкиш даврида нефтконни газни кутилмаган йукотишлигига олиб келади, яъни уни фойдаланишнинг кичик коэффициентига. Бу унинг асосий камчилиги. У хам айлана (ёпик) тизимдек мулжалланган, унга хам айлана (ёпик) тизимларнинг камчиликлари мавжуд.
Чизикли кувурларнинг тизими ютукларига максимал фаввора кудукларнинг энергиясини ишлатилишининг катта имкониятга булиб, газни кайта тайёрлаш шахобчаларга йналтиради.
Газ йигиш учун кувурлар тизими сепарация шароитидан боглик булиб: юкори, урта ва паст босимли булади.
Буларни керакли тизим ва босимларни, техник-иктисодий курсаткичларга караб танлайдилар.
Газ йигиш кувурлар тизими турли тартибда кисмлардан иборат.
Биринчи тартибли кисм: бунда газ тизимининг узок нуктасидан йигиш шахобчаларигача ёки компрессор шахобчаларга йулланади.
Иккинчи тартибли кисм: газ биринчи тартибли кисмга айнан юборилади.
Учинчи кисмли, туртинчи ва юкори кисмлар,тибли, учинчи ва юкори тартибли кисмларга бириктирилган. Бошлангич кисмлар, буларда газ, газсепаратордан газ йигиш кувурлар тизимга йуллантириб уни бириктирувчи (юборувчи) деб номлаймиз.
Do'stlaringiz bilan baham: |