Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро муҳандислик – технология институти “энергетика” кафедраси

Ўтхона жараёнини ҳисоблаш .
Ўтхона жараёнини материал ҳисобида ҳавонинг солиштирма сарфи ва табий газ ёниш махсулотларини солиштирма чиқиши аниқланади .
Ўтхона жараёнлари учун материал балансини ёзамиз :

Ёниш учун зарур бўлган ҳавонинг солиштирма сарфини аниқлаймиз, яни ҳавонинг сарф коэффэценти ва сарфланаётган ҳавонинг назарий ҳажмига кўпайтмасини аниқлаймиз:


бу ерда табий газда углеводородлар миқдори % ҳажмда
карбонат ангдрид газнинг солиштирма чиқиши
бу ерда ис газининг табий газдаги миқдори % ҳажмда

Сув буғларининг солиштирма чиқиши қуйидаги формуладан аниқланади:



Бу ерда ёқилғининг намлик миқдори ҳавонинг намлик миқдори

Ҳаво ва ёқилғидан ёниш маҳсулотларига ўтувчи азотнинг солиштирма чиқиши:

Бу ерда табий газдаги азотнинг миқдори

Ёниш маҳсулотларининг солиштирма чиқиши( сув буғиниг солиштирма чиқишини ҳисобга олган ҳолда )

Бу ерда карбонат ангдрид газининг солиштирма чиқиши; азотнинг солиштирма чиқиши.

Қуруқ ёниш маҳсулотларининг солиштирма чиқиши:

1.2 Технологик жараённинг материал ҳисоби.
Технологик жараённинг материал ҳисобида технологик маҳсулотнинг солиштирма сарфи ва оҳаактошни куйдиришда солиштирма чиқишлари аниқланади. Технологик жараён учун материал баланс тенгламасини тузамиз:

Технологик маҳсулотнинг солиштирма сарфини аниқлаймиз.

Бу ерда техник маҳсулот массасидан техник маҳсулотнинг чиқиб кетиши,%да : =94%, - нинг диссоциацияланиш даражаси.
-каьлций карбонатнинг моляр массаси:
-карбонат ангидриднинг моляр массаси.

Нам технологик маҳсулотнинг солиштирма сарфи:
технологик маҳсулотнинг намлик даражаси .
чиқиб кетувчи газларнинг солиштирма сарфи
Парчаланмайдиган калций карбонат , магний , магний оксиди , карбонат ангидрид гази , сув буғлари ва оҳакнинг солиштирма чиқиши .



СО₂-нинг солиштирма чиқиши



Сув буғиниг солиштирма чиқиши:

Технологик маҳсулот оҳак булиб, у кўп таркибли маҳсулот ҳисобланади.

Оҳакни таркибига қуйидагилар киради: СаО, , парчаланмайдиган калций карбонат СаСО₃, магний карбонат ,лар киради.
Технологик жараённинг материал ҳисобини ўлчов бирлигини ҳисобга олган ҳолда оҳакни солиштирма чиқиши ,


Ис гази ва сув буғларининг солиштирма чиқиши:

Материал баланс текширувини ўрганамиз:
Нобаланслик
Сарф қисмини энг кўп ташкил этувчилари булиб технологик маҳсулотнинг массаси ва маҳсулотнинг намлиги ҳисобланади. Нобаланслик қиймати 0,009 кг/кгCaO бу -0,005% хатоликдир.