Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро муҳандислик-технология институти

 Амалий вазиятни таҳлил қилишнинг йўналтирувчи чизмаси
 
 
 
 
 
 
 
 
Босқичла
р
 
Фаолият мазмуни 
Баҳолаш мезони 
I
. 
Таҳлил
 
Берилган аниқ вазиятни тадқиқ 
қилиш ва вазифани ечиш учун 
ахборот йиғиш. Вазиятдаги ўрнини 
тасдиқлаш: Нима содир бўлмоқда? 
Ким 
иштирокида 
ва 
нимага? 
Ҳодисани ривожланиш натижаси 
қандай? 
Қисқалиги 
II. 
Муаммони ифодалаш
 
Муаммо 
моҳиятини 
акс 
эттирувчи, таклиф 
Энг кўп қисқалик
: 
9 – 10 сўз 
III. Вазият 
иштирокчиларини аниқлаш 
Энг кўп қисқалик 
а) 
ҳодиса 
иштирокчилари 
вазифасини, уларнинг тавсиф-
номаларини кўрсатиш; 
б) ҳодиса содир бўлаётган, 
ташкиллаштириш тавсифномаси: 
унинг табиати, хусусияти, ташқи 
атроф ва ўзига хусусиятлар.
IV. 
Ҳодисалар кетма-
кет пайдо бўлишини 
ўрнатиш (амалий 
вазиятда) 
V
. Концептуал 
жиҳатларни аниқлаш 
Равшан ва аниқлик 
Ҳодисалар 
кетма-кетлигига 
қарама-қарши тартибда далил ва 
ҳодисаларни кўрсатиш
Вазиятда кўтарилаётган асосий 
масалаларни 
(режалаштириш, 
меҳнатни баҳолаш ва ҳ.к.) баён этиш 
Далилларда (матндаги 
сўзлар)“ Асосламоқ” 
VI. 
Ҳал этиш 
имкониятлари ва энг 
яхши имкониятларни 
танлаш 
Вазиятли 
вазифани 
ечишда 
имкониятларни 
аниқлаш: 
ҳаракатнинг имконли йўналишини 
кўрсатиш. Ҳар бир имкониятларни 
далиллаш ва баҳолаш. Амалга 
оширишнинг ижобий ва салбий 
оқибатларини кўрсатиш. 
Баён этишни равшан ва 
аниқликлиги 
VII. 
Хулосани ишлаб 
чиқиш 
Танлаган 
ҳаракатни 
амалга 
ошириш бўйича аниқ ечимни барча 
тафсилотда ишлаб чиқиш. Уни 
танлаш 
сабаби 
ва 
унинг 
маъқуллигини тушунтириш. 
Равшан ва аниқлик 
VIII. 
Тақдимот 
Муаммони ечиш бўйича ишлаб 
чиқилган 
ҳаракат 
йўналишини 
тақдим этиш. 
Қисқалик ва аниқлик, 
исботланганлик 

---

29 
2.7. Талабаларнинг мустақил ишларини назорат қилиш тизими 
 
Талабалар мустақил ишларининг назорати қуйидагиларни назарда тутади: 

назорат мазмунининг ўқитиш мақсадлари билан мослиги;

назоратнинг объективлиги (ҳаққонийлиги); 

назоратнинг валидлиги (берилган топшириқнинг –текширилиши 
назарда тутилганлар билан мослиги); 

назорат-ўлчов материалларни дифференциациялаш. 
Мустақил ишнинг назорат формаси ўқитувчи томонидаан қуйидаги 
вариантлардан танланади: 

оғзаки савол-жавоб, доклад, маълумот асосида билимларни 
ўзлаштирилишининг жорий назорати (амалий машғулотларда); 

жорий назорат (маъруза, амалий, тажриба машғулотларида ўқув 
материалларни ўзлаштириш даражасини доимий назорат қилиб бориш; 

курснинг бўлими ёки модулини ўрганиш якунида оралиқ назорат;

фанни ўзлаштириш жараёнида талаба томонидан назоратларга 
тайёрланишда амалга ошириладиган ўз-ўзини назорат қилиш; 

фан бўйича якуний назорат (ёзма иш, тест, суҳбат кўринишида); 

фан мавзулари бўйича вазиятли масалаларни ечилишининг назорати; 

мустақил ўзлаштирилган ва мавзу бўйича бажарилган конспект 
назорати; 

назорат ишининг тақдим этилган матни; 

ҳисобот, кундалик, кузатувлар ва ҳ.к.; 

тестлаштириш, мавзу бўйича ёзма назорат ишини бажариш; 

блоклар (бўлимлар), фан цикли бўйича талабалар билимини 
баҳолашнинг рейтинг тизими; 

ўқув-илмий ишлар ҳисоботи (унинг босқичлари, модуллари); 

мустақил тайёрланган мақола, тезисларнинг натижалари, илмий-
амалий анжуманларда доклади; 

талабанинг ижодий фаолияти маҳсулотини тақдим этиши. 
Талабаларнинг аудиториядан ташқари бажарган мустақил ишларининг 
назоратини ва уларни баҳолашни кафедрада тасдиқланган график асосида 
маслаҳатларга ажратилган вақтда ўтказиш мумкин.
Талабанинг аудиториядан ташқари мустақил ишини баҳолаш мезони 
қуйидагилардан иборат: 
-
талаба томонидан ўқув материалини ўзлаштириш даражаси; 
-
талаба томонидан назарий билимларни амалий масалаларда қўллаш 
малакалари; 
-
умумўқув малакаларининг шаклланганлиги; 
- талабанинг электрон таълим ресурсларидан самарали фойдаланиш
қобилияти, талаб этилган ахборотларни излаб топиши ва уларни
ўзлаштириши ва амалиётда жорий этиши; 
- жавобларнинг аниқ фактлар билан асослаб бериши; 
- қўйилган талаблар асосида материалларни расмийлаштириши;

---

30 
- ахборот оқимида ўзини эркин ҳис қилиши, унинг асосий қисмларини 
ажратиб билиши; 
- муаммони аниқ шакллантириб билиш қобилиятига эга бўлиши, уни 
ечиш йўлларини тавсия этиши; 
- масаланинг ечимини аниқлашда мавжуд муқобил вариантларни 
таҳлил этиши; 
- ўзининг позициясини шакллантириб билиш малакаларига эга бўлиши, 
уни баҳолаб билиши. 
Талабанинг аудиториядан ташқари мустақил ишини баҳолашда 
юқорида келтирилган баҳолаш мезонларидан фойдаланиш мумкин.