Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро мухандислик технология институти архитектура

Ташқи деворлар юк кўтарувчи ва тусувчи турларга бўлинади (9.3-расм). Бундай бўлиниш уларнинг бино структурасида ишлаш шарт-шароитига боғлиқдир.





6.7-расм. Ташқи девор турлари
А- юк кўтарувчи; Б- юк кўтармайдиган (ўз-ўзини кўтарадиган);
В- осма девор: 1- оралиқ том ёпма плитаси; 2- тасмасимон пойдевор;
3- устун; 4- тўсин;5- пойдевор тўсини; 6- устунсимон пойдевор

Бино ва унинг конструктив элементларига таъсирлар тавсифига қараб икки гуруҳга бўлинади: куч (механик) ва физик таъсирлар. Куч таъсирларга қуйидагилар киради: бино қисмлари массасидан, одамлардан, мебеллардан, ускуналардан, қор тўпламларидан, шамол босимидан тушадиган юклар ва бошқалар.

Физик таъсирларга қуйидагилар киради: ёмғир, иссиқлик ва намлик оқимлари, шовқин ва вибрация, ҳавонинг инфильтрацияси ва бошқалар.
Юк кўтарувчи конструктив элементларнинг вазифаси ҳамма турдаги юкларни қабул қилиб, пойдеворлар орқали асосга узатишдир.
Ҳимоя конструкцияларининг вазифаси бино ички ҳажмини тақсимлаш ва ташқи муҳитдан ҳимоя қилишдир.
Кўпинча конструктив элементлар иккита функцияни ўзида бирлаштиради (юк кўтариш ва ҳимоя қилиш). Бунга мисол қилиб ички ва ташқи юк кўтарувчи деворларни келтириш мумкин. Агар деворлар фақатгина тусиқ функциясини бажарса, унда бундай деворлар юк кўтармайдиган деворлар деб аталади. Уларни ўз навбатида ўз-ўзини кўтарувчи ва осма девор турларига бўлиши мумкин (6.7-расм).
Вертикаль юк кўтарувчи конструкцияларнинг бошқа бир тури бу устунлардир. Биноларнинг ҳар бир конструкцияси маълум бир муҳим вазифани бажаради.
Асос деб, пойдеворлар остида жойлашган ва улар орқали бино ёки иншоотлардан тушадиган юкни кўтариб турувчи грунт массивига айтилади.
Пойдеворлар  - бинонинг ер ости конструктив элементлари бўлиб, юқорида турган ҳамма вертикал конструкциялардан юкни қабул қилиб, асосга узатади.
Оралиқ том ёпмаси - бинони қаватларга ажратадиган горизонталь конструкция бўлиб, бир вақтни ўзида ҳам юк кўтарувчи ва ҳам ҳимоя функцияларини бажаради.