Ўқув режасига мувофиқ ўзаро боғлиқ бўлган фаннинг номи
|
“Иқтисодиёт асослари” дастури
|
Ўқитишни ташкилий шакли
|
Н – Назарий таълим;
А – Амалий таълим;
НА – Назарий ва амалий таълим биргаликда ташкил этилади;
МХ – Махсус хонада ўтказиладиган машғулот.
|
Дастурга қўйилган талаб
|
Мажбурий
|
Ўқитиш тили
|
Гуруҳда белгиланган ўқитиш тили асосида
|
Баҳолаш тартиби
|
Баҳолаш бўйича амалдаги тартиб асосида
|
Ўқувчиларнинг билим ва кўникмаларини баҳолаш
|
Ёзма, оғзаки, савол-жавоб, тест, амалий топшириқ
|
2. Ўқув дастури мазмуни
№
|
Мавзунинг номи
|
Мавзунинг қисқача мазмуни
|
Жами
|
Ўқитишни ташкилий шакли
|
Мустақил таълим
|
|
Кириш
|
Бозор муносабатлари шароитида ўрта махсус, касб-ҳунар таълими ўқувчиларига тадбиркорлик асослари, битирувчиларни ишга жойлаштириш тизимини ривожлантириш ва уларни меҳнат бозорига мослаштириш, ишга жойлаштиришда ва касбий муваффақиятларга эришишда ўқувчиларнинг шахсий билим, кўникма ҳамда малакасини шакллантириш, битирувчиларнинг меҳнат бозоридаги ваколатларини билиши, ўз касби ва мутахассислиги бўйича рақобатбардош ҳодим сифатида тайёрлаш, музокаралар олиб боришни ўргатиш кўникмаларини ўрганишлари учун амалий билимлар мажмуасини беришдан иборат.
|
2
|
Н
|
|
|
Тадбиркорлик тушунчаси ва унинг моҳияти
|
Тадбиркорлик тушунчаси ва унинг моҳияти.Тадбиркорликнинг жамият учун муҳимлиги. Бизнесдаги тадбиркорлик билан боғлиқ қўлга киритилган ютуқлар ва йўқотишлар. Бизнесдаги тадбиркорликнинг зарурияти. Бизнесда тадбиркорликнинг вазифалари Бизнесдаги тадбиркорлик характерининг қирралари. Тадбиркорлик йўналишига эга бўлган жамият. Жамиятда кичик корхоналарни пайдо бўлишига тадбиркорликнинг ўрни. Алоҳида шахслар ва умуман жамиятнинг иқтисодий мақсадлари. Тадбиркорларнинг зарурий ҳаракатлари. Тадбиркорлик қарорларини қабул қилиш. Қарор қабул қилиш жараёни тўғрисида умумий қарашлар. Қарор қабул қилиш жараёнида илк қадамлар. Қарор қабул қилиш режаси. Ўз-ўзини банд қилиш, унинг мазмуни. Ўз-ўзини бандликнинг ўзига хос устунликлари ва муаммолари. Бизнес билан шуғулланиш фойдасига хулосалар. Киши томонидан танланган иш фаолиятининг яшаш жойи, манфаатларига таъсири. Ўз-ўзини банд этишнинг устунликлари ва чекловчилари, уларнинг шакллари
|
6
|
НА
|
3
|
|
Бизнес ғоя- бизнес асоси
|
Ғоялар генерацияси. Тадбиркорлик ғояси, унинг тавсифи, мазмуни. Тадбиркорлик ғояси манбалари. Бизнес концепцияси. Ижодкорлик. Ақлий ҳужум, унинг тавсифи ва мазмуни. Тадбиркорлик ғояси генерацияси: манбалари, турли қизиқишлар; шахсий кўникма ва тажрибалар; франшиза; оммавий ахборот воситалари; кўргазмалар; тадқиқотлар олиб бориш; харидорларнинг шикояти ва уларнинг ижобий натижалари; ақлий ҳужум. Тадбиркорлик фаолияти имкониятларини аниқлаш ва баҳолаш. Тадбиркорлик имконияти, унинг мазмуни. Яхши тадбиркорлик имкониятини ўзига хос хусусиятлари. Яхши тадбиркорлик имкониятини амалга оширишда саноат ва бозор ҳолатининг роли. «Имкониятларини амалга ошириш дарчаси»ни давомийлиги. Тадбиркорнинг шахсий мақсади ва қобилияти. Менежерлар командасининг сифати. Рақобат муҳити. Капитал, технология ва бошқа ресурсларга эҳтиёжи. Атроф-муҳит ва инфратузилманинг ҳолати. Техник-иқтисодий асоснома ва бизнес-режа
|
4
|
НА
|
3
|
|
Бизнесни ташкил этишнинг ташкилий-ҳуқуқий шакллари
|
Ўзбекистонда бизнес ташкил этишнинг қандай шакллари мавжуд? Корхоналарни турли ташкилий-ҳуқуқий шаклларининг ўзига хос хусусиятлари. Тадбиркорликни амалга ошириш шаклини танлашга таъсир этувчи омиллар. Бизнесни ташкил этиш турли шаклларининг ютуқ ва камчиликлари. Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъектлари, уларнинг критериялари ва тавсифи. Бизнес шакллари ва корхоналарни рўйхатдан ўтказиш бўйича қонунлар ва меъёрий ҳужжатлар
|
8
|
НА
|
3
|
|
Бизнесни йўлга қўйиш босқичлари, техник-иқтисодий асослаш
|
«Бозор» тушунчаси. Потенциал харидор, унинг ҳоҳиши, харид қилиш жойи ва
вақти. Корхона жойлашув ерини танлаш. Корхонани жойлашув ерини танлашнинг
муҳимлиги. Корхона жойлашув ерининг танлашга таъсир этувчи асосий омиллар:
иқтисодиётнинг ҳолати; демографик ҳолат; рақобат; чакана савдо корхонаси; улгуржи
савдо корхонаси; сервис фирмалари; ишлаб чиқариш корхоналари.
Техник-иқтисодий асослаш нима? Бизнес-режа – ишнинг боши. Бизнес-режа
қисмлари: режанинг қисқа баёни, компанияни тавсифи, ишлаб чиқариладиган маҳсулот,
мўлжалланаётган бозор таҳлили, маркетинг стратегияси, бошқарув тузулмаси, ишлаб
чиқаришни тасвирлаш, тезкор режа, керакли капитал, молиявий режа. Хусусий ишни
йўлга қўйиш босқичлари: Сиз ва сизнинг бизнес ғоянгиз; Сиз танлаган бизнес ғоянинг
яшовчанлиги; Бизнесни очиш учун керак бўладиган маблағни аниқлаш; бизнесни очиш ва
уни юритишнинг ҳуқуқий жиҳатлари; Бизнесни давлат рўйҳатидан ўтказиш; Банк танлаш
ва банк ҳисоб рақамини очиш; Фаолиятнинг алоҳида турлари учун зарурий лицензия ва
рухсатномаларни олиш. Хусусий бизнесни йўлга қўйиш бўйича саккизта амалий қадам.
|
8
|
НА
|
3
|
|
Бизнесни бошқариш ва молиялаштириш
|
Ишга қабул қилиш. Персонални самарали бошқариш учун зарур бўлган шахсий
сифатлар. Раҳбарлик кўникмаларини такомиллаштириш. Бир қисм вазифаларни муҳим
ходимларга юклаш модели. Вақтни бошқариш ва унинг усуллари. Вақтдан фойдаланишни
таҳлили. Сотувни бошқариш. Омадли сотувчилар сифати. Эҳтимолли харидорнинг
сифати. Сота билишда муомаланинг аҳамияти. Товар ва хизматларни бозорга тақдим этиш
бўйича харажатларни режалаштириш. Таъминотчиларни танлаш ва улар билан иш олиб
бориш. Кичик корхоналар қўллайдиган технологиялар. Мос келувчи технологияларнинг
тавсифи – оддийлиги; технологик самарадорлик; қўллашнинг эркинлиги; эгилувчанлик;
ишончлилик; захиравий самарадорлик; рентабеллик. Муваффақиятли тадбиркорлик
фаолияти учун зарур бўлган қобилият. Билим, унинг моҳияти. Билим турлари ва
хусусиятлари. Бизнесда юзага келадиган имкониятлар. Истеъмолчилар. Ишлаб чиқариш
жараёни. Бизнесни бошқариш. Бизнесни молиялаштириш ва молиявий манбалардан
фойдалана олиш имкониятлари. Бошланғич капитал: Инвестициялар, Айланма капитал ва
унинг таркиби, Шахсий капитал. Бошланғич капитал манбалари: Шахсий капитал; Қарзга
олинган маблағлар; Лизинг; Тўғридан-тўғри инвестициялар; Грантлар. Ўзбекистонда
тадбиркорлик субъектларини молиялаштиришнинг ўзига хос хусусиятлари:
Микрокредитлаш; Бошланғич капитални шакллантириш бўйича кредитлар; Бюджетдан
ташқари фонднинг кредит линияси.
|
8
|
НА
|
2
|
|
Бизнесни молиявий режалаштириш ва суғурта
|
Ишга қабул қилиш. Персонални самарали бошқариш учун зарур бўлган шахсий сифатлар. Раҳбарлик кўникмаларини такомиллаштириш. Бир қисм вазифаларни муҳим ходимларга юклаш модели. Вақтни бошқариш ва унинг усуллари. Вақтдан фойдаланишни таҳлили. Сотувни бошқариш. Омадли сотувчилар сифати. Эҳтимолли харидорнинг сифати. Сота билишда муомаланинг аҳамияти. Товар ва хизматларни бозорга тақдим этиш бўйича харажатларни режалаштириш. Таъминотчиларни танлаш ва улар билан иш олиб бориш. Кичик корхоналар қўллайдиган технологиялар. Мос келувчи технологияларнинг тавсифи – оддийлиги; технологик самарадорлик; қўллашнинг эркинлиги; эгилувчанлик; ишончлилик; захиравий самарадорлик; рентабеллик. Муваффақиятли тадбиркорлик фаолияти учун зарур бўлган қобилият. Билим, унинг моҳияти. Билим турлари ва хусусиятлари. Бизнесда юзага келадиган имкониятлар. Истеъмолчилар. Ишлаб чиқариш жараёни. Бизнесни бошқариш. Бизнесни молиялаштириш ва молиявий манбалардан фойдалана олиш имкониятлари. Бошланғич капитал: Инвестициялар, Айланма капитал ва унинг таркиби, Шахсий капитал. Бошланғич капитал манбалари: Шахсий капитал;Қарзга олинган маблағлар; Лизинг;Тўғридан-тўғри инвестициялар;Грантлар. Ўзбекистонда тадбиркорлик субъектларини молиялаштиришнинг ўзига хос хусусиятлари: Микрокредитлаш; Бошланғич капитални шакллантириш бўйича кредитлар; Бюджетдан ташқари фонднинг кредит линияси
|
8
|
НА
|
3
|
|
Тадбиркорлик субъектларини солиққа тортиш асослари
|
Солиқ тизимининг моҳияти. Солиқ тизимини гуруҳланиш тартиби. Солиқлар ва солиққа тенглаштирилган мажбурий тўловларнинг гуруҳланиши: иқтисодий моҳиятига кўра (тўғри ва эгри солиқлар);бюджетга тушишига кўра (умумдавлат солиқлари ҳамда маҳаллий солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар); солиқ тўловчилари нуқтаи назаридан (юридик шаҳслардан ва жисмоний шахслардан олинадиган солиқлар). Ўзбекистон Республикасида солиқ тизими. Юридик шахсларни солиққа тортиш тартиби. Юридик шахс тушунчаси. Юридик шахслар – Ўзбекистон Республикаси резиденти ва норезидентларига солиқ солишнинг ўзига хос хусусиятлари. Юридик шахслардан ундириладиган солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар таркиби. Жисмоний шахсларни солиққа тортиш тартиби. Жисмоний шахс тушунчаси. Жисмоний шахсларни солиққа тортиш мақсадида 2 гуруҳга бўлиниши: Ўзбекистон Республикаси резиденти ва норезиденти ҳисобланган жисмоний шахсларга солиқ солишнинг ўзига хос хусусиятлари. Жисмоний шахслардан олинадиган солиқ турлари ва уларга тавсиф. Жисмоний шахслардан олинадиган мажбурий тўловлар ва йиғимларнинг мазмуни. Солиққа тортишинг соддалаштирилган тизими, ягона солиқ тўлови ва ундан кимлар фойдаланиши мумкин. Солиққа оид қонунбузарликлар ва уларга нисбатан қўлланиладиган жазо чоралари. Солиқ қонунчилиги тизимида жазо чоралари моҳияти ва турлари
|
8
|
НА
|
2
|
|
Тадбиркорлик фаолиятида маркетинг
|
Маркетинг бозордаги фаолият тизими сифатида. Тадбиркорлик фаолиятида маркетинг. Бозорни ўрганиш. Истеъмолчиларни ўрганиш. Бозор концепцияси, тадқиқоти, стратегияси. Мақсадли маркетинг. Маркетинг қоришмаси (микс). Маркетинг сифатини баҳолаш. Товар ва хизматларни ишлаб чиқариш ва сотиш имкониятини таҳлили. Истеъмол бозорига таъсир этувчи омиллар. Ўз рақобатчиларини билиш. Рақобатни таҳлил этиш. Маркетингни режалаштириш. Маркетинг режаси ва унинг таркибий қисмлари. Бозор шароитида нарх сиёсати. Товарлар ҳаракатини режалаштириш. Улгуржи ва чакана савдони ташкил этиш. Сотишни ташкиллаштириш. Товарларни илгари суриш. Реклама ва реклама фаолияти. Рекламани режалаштириш ва муваффақиятни назорат қилиш. Одамлар ва корхона ишининг самараси. Кичик корхонада ходимларни танлаб олиш ва ишга қабул қилишни ташкил этиш.
|
8
|
НА
|
2
|
|
|
