Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Бобур номидаги Андижон Давлат университети

O’quv fanining maqsad va vazifasi

Ushbu kursdan ko‘zlangan asosiy maqsad O‘zbekiston xalqining mustamlaka va sovet totalitarizmi sharoitidagi turmushi, qatag‘onlik siyosatining fojeaviy oqibatlarini ko‘rsatib berish.
Fanining vazifasi eng avvalo tariximizning yaqin o‘tmishida yuz bergan jarayonlar va ularning ahamiyati bilan belgilangan
Ushbu maqsad va vazifalarga erishish uchun talabalarda nazariy bilimlar bilan bir qatorda amaliy ko’nikmalar ham tarkib toptiriladi.
Fan bo‘yicha talabalarning bilim, ko‘nikma va malakalariga quyidagi talablar qo’yiladi. Talaba:
- “O‘zbekistonda sovet hokimitiyatini amalga oshirgan qatag‘on siyosati” fanidan talabalar, ushbu davrda tarixiy tadqiqotlar ko‘lami, davrning o‘z dolzarb muammosini tadqiqotlarning metodologik asoslarini mukammal bilishi shart.
- Talaba O‘zbekistonda sovet hokimitiyatini amalga oshirgan qatag‘on siyosati jarayonlari va bu davrda tarix fanining alohida fan sifatida mavqeiga ega bo‘lishi, o‘rganilayotgan davr va bugungi kun tarix fanining dolzarb muammolari to‘g‘ri talqin qilish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak.
- Talaba o‘zlashtirayotgan fan bo‘yicha egallagan bilimlarini tahlil qilish to‘plangan tarixiy tajribani ilmiy va pedagogik amaliyotda samarali qo‘llash malakalariga ega bo‘lishi kerak.

3. 
   Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg’ulotlari)
   

1-Mavzu. Kirish. Fanning pretmeti va maqsad vazifalari. O‘zbekiston Respublikasiningbirinchi rahbari bo‘lib saylangan Islom Karimov hili mustaqillik qo‘lga kiritilmagan 1990 yil 4 iyundagi ma’ruzasida shunday degan edi: “Biz bosmachilik harakati haqida bo‘lsin, kollektivlashtirish, repressiyalar, turg‘unlik davriga oid buzilishlar bo‘lsin- “oq dog‘”larning butunlay tugatilishi tarafdorimiz”⁴²
Islom Karimov istiqlolning dastlabki kunlaridayoq, sobiq sovetlar davrida O‘zbekistonda sira aybi bo‘lmagan, halol odamlar ko‘plab qamoqqa olingani va qirib tashlanganini achinish bilan aytib, faqat 1937-1939 yillari 41 ming nafardan ko‘proq kishi qamalgani, shundan 37 mingdan ko‘prog‘i sudlangani, 6 ming 920 kishi otib tashlanganini qayd qilgan edi.⁴³ Oradan sakkiz yil o‘tib O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi raisi Islom Karimov 1999 yil 22 iyunda “Vatan va xalq ozodligi yo‘lida qurbon bo‘lgan fidoiylar xotirasini abadiylashtirish to‘g‘risida”gi qarorni imzoladi. Qarorda ana shu qatag‘on qilinganlar nomlarini abadiylashtirish, ular haqidagi bor haqiqatni hozirgi va kelajak avlodlar uchun saqlab qolish maqsadida ko‘p jildli “Qatag‘on qurbonlari” xotira kitobini tayyorlash, nashr etish va bu ishga yordam ko‘rsatish vazifasi qo‘yildi. Ana shu qarordan ruhlanib, ilhomlanib biz bir yilning o‘zida ikkita monografik tadqiqotni⁴⁴ e’lon qildik. Bizning sa’y-harakatimiz tufayli 2005-2009 yillarda 5 jildlik “Qatag‘on qurbonlari” xotira kitobi⁴⁵ chop etildi. Birinchi kitobda 1937-1938 yillarda O‘zbekistonda, Ukrainada, Shimoliy Kavkazda, Moskvada qatag‘on qilingan 408 nafar yurtdoshlar haqida ma’lumotlar keltirilgan. Ikkinchi kitobdan otuvga hukm etilgan 664 nafar, 10 yil, 8 yil qamoq jazosiga hukm qilingan 236 nafar qatag‘on qurbonlari nomlari va ular haqidagi ma’lumotlar joy olgan. Uchinchi kitobda 272 maxbus otuvga, 1156 maxbus 10 yil, 115 maxbus 8 yil qamoq jazosiga hukm qilinganlar, jami 1543 qatag‘on qurbonlari nomma-nom keltirilgan, ular haqida ma’lumotlar berilgan. To‘rtinchi kitobda otuvga 392 maxbus, 2572 maxbus 10 yil muddatga, 646 maxbus 8 yil muddatga, ya’ni bu kitobda jami 3610 qatag‘on qurbonlari nomma-nom keltirilgan. Ular haqida ma’lumotlar keltirilgan, bundan tashqari tergov jarayonida 34 maxbus vafot qilgani qayd etilgan. Bishinchi kitobda O‘zbekistonning o‘zida otib yuborilgan 2 ming 190 kishi, 10-8-5 yil qamoq jazosiga hukm etilgan 751 nafar vatandoshlar nomma-nom keltirilgan, ular haqida ma’lumotlar berilgan. Demak ushbu besh jildlik kitobda hammasi bo‘lib 1937-1938 yillarda 14589 qatag‘on qurbonlari nomma-nom keltirilgan, ular haqida ma’lumotlar berilgan.