Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Қарши муҳандислик-иқтисодиѐт институти

 
 
 
2.4. Гликолни регенерациялаш шароити 
Газларни қуритиш жараѐнига сув билан тўйинтирилган ютувчи 
эритмани чуқур регенерация қилиш амалий таъсир қўрсатади 
(2.4-жадвал). Регенерацияланган эритмаларни таркибида атмосфера 
босимидан кичик фарқ қиладиган босимда десорбция 96-97,5% га 
тенг қўлланилади. Кўпроқ концентрацияланган гликолли эритмани 
олишда вакуум остида регенерацияни олиб бориш, газни пуркашни 
узатиш (тозаланган ва қуритилган табиий газни ѐки ҳар қандай 
инерт газни, масалан, азотни ва бошқа) ѐки азеотропли қувишдан 
фойдаланиш. Гликолни регенерациялаш ҳарорати ва шудринг 

---

60 
нуқтасини мумкин бўлган депрессияси.
2.4-жадвал 
Кўрсатгич 
ДЭГ 
ТЭГ 
Тетраэти- 
ленгликоль 
Ҳарорат, °С: 
101 кПа босимда қайнаши 
245 
235 
314 
Ёйилишни бошланиши 
164' 
206 
238 
регенерацияси 
149-163 
178-196 
204-224 
Шудринг нуқтасини энг катта депрессияси, С° 
56 
69 
'ДЭГ учун регенерация ҳарорати 174 °С да рухсат берилади, ва ТЭГ учун 210 °Сда рухсат 
берилади, бу ҳароратларда ѐйилиш катта эмас [17]. 
Вакуум остида гликолни регенерациялашда 0,06-0,08 МПа 
қийматдаги қолдиқ босимдан фойдаланилади. Бундай ҳолатда 
ДЭГни регенерацияси 120-150°С ҳарорат остида регенералган 
эритманинг массали улушига эришади яъни 98,5-99,3%, ТЭГ 
204°Сда регенрацияланганда -99,5% га эришади. Бундай ҳолатда 
шудринг нуқтасининг депрессияси 50-70°С да эришади. 
Узатиладиган газни пуркаш натижасида сув буғларининг парциал 
босими пасаяди ва гликолни олишни массали улуши 99,8% га 
таъминланади. Газни буғлантириш сарфи 10-60 м
3
/м
3
гликолни 
ташкил қилади. 
Шундай қилиб, ТЭГ жуда юқори ѐйилиш ҳароратига эга, уни 
атмосфера босими остида ДЭГга нисбатан қиздириш мумкин, 
ҳарорат ва концентрацияланган эритмани олиш мумкин, яъни, энг 
яхши шудринг нуқтасининг депрессияси таъминланади. 
Регенерация чуқурлигини ошириш учун азеотропли ҳайдашни 
қўллаш мумкин яъни, паст қайновчи модда киргизилади, сув билан 
азеотропли аралашмани ҳосил қилади: бензол, толуол, ксилол ва 
бошқалар. Уларни массасига нисбатан 10 %дан катта бўлмаган 
миқдорда тешилган қувур орқали гликоль эритмасининг қайноқ 
кўрсатгичини остига киритилади. Ҳосил бўлган азеотропнинг 
қайнаш ҳарорати қайноқ сувнинг ҳароратидан паст, бунда 
регенерацияланган гликолнинг массали улушини 99,9 % гача олиб 
чиқади ва қуритиган газнинг шудринг нуқтаси минус 75°С га 
эришади..