Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

1.
 
Уй хўжалиги молиясининг моҳияти ва функсиялари 
Иқтисодий фаолиятда уй хўжаликлари асосий субҳектлардан бири ҳисобланади, 
чунки бу фаолият натижаси нафақат битта оиланинг, балки бутун мамлакат аҳолисининг 
фаровонлигига таҳсир кўрсатади. 
Иқтисодиёт назариясида 
уй хўжалиги 
деганда биргаликда яшайдиган, умумий 
бюджетга эга бўлган, битта ёки бир нечта шахслар томонидан юритиладиган хўжалик 
тушунилади. 
Уй хўжаликлари қуйидаги функсияларни бажаради: 

Ишлаб чиқариш функсияси 

Иқтисодий ноишлаб чиқариш функсияси 
Ишлаб чиқариш функсиясигақуйидагилар киради
: 

Шахсий ёрдамчи хўжаликни юритиш 

Индивидуал меҳнат ва тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиш 

Индивидуал оилавий савдо билан шуғулланиш 
Иқтисодий ноишлаб чиқариш функсиясигақуйидагилар киради: 

Ижара фаолияти билан шуғулланиш 

Қимматли қоғозлар билан, банк операсиялари билан боғлиқ фаолият билан 
шуғулланиш. 
Уй хўжалиги молияси 
– бу уй хўжалиги аҳзоларининг моддий ва ижтимоий 
ҳаёт шароитларини таҳминлаш мақсадида пул маблағлари фондини шакллантириш ва 
фойдаланиш бўйича вужудга келадиган иқтисодий пул муносабатларининг ифодасидир. 
Уй хўжалиги молияси қуйидаги функсияларни бажаради: 

Оиланинг ҳаётий эҳтиёжларини таҳминлаш функсияси 

Тақсимлаш функсияси 
Уй хўжалиги молиясининг биринчи функсияси оила аҳзоларининг яшаши учун 
шароитлар яратиб беради. Бозор муносабатларининг ривожланиши бу функсиянинг намоён 
бўлиш шаклига бевосита таҳсир кўрсатади. 
Натурал хўжаликда уй хўжалиги аҳзолари томонидан яратилган маҳсулот асосан ўз 
эҳтиёжларини қондиришга қаратилган. 
Бозорнинг пайдо бўлиши ва товар-пул моносабатларининг шаклланиши 
натижасида: 

Оиланинг моддий, ижтимоий, маданий ва бошқа эҳтиёжлари кенгайди; 

Уй хўжаликларининг пул маблағлари яратилди ва кўпайди; 

Оилани моддий наҳматлар билан таҳминлашга қаратилган пул фонди – оила 
бюджети шакллантирилди. 
Уй хўжаликлари молиясининг тақсимлаш функсияси миллий даромаднинг бирламчи 
тақсимотини ва оиланинг бирламчи даромадларининг шаклланишини қамраб олади. 

---

Уй хўжалиги молиясининг тақсимлаш функсияси учта босқични ўз ичига олади: 

пул фондларини шакллантириш 

тақсимлаш 

фойдаланиш. 
Уй хўжалиги молиясининг ҳар иккала функсияси ўзаро бир-бирига боғлиқ, бир 
вақтда бир-бирини тўлдириб туради.