Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши давлат университети

Педагогик жиҳатлари. Дидактик ўйинларнинг педагогик жиҳатларидан 
бири-уларни таълимийлигидир. Тарбияланувчи ўйин давомида бир вақтнинг 
ўзида ҳам ўйинда иштирок этади, ҳам маълум бир даражада таълим олади. 
Айрим ўйинларда билимларини машқларда намойиш қиладилар ва уларни 
чуқурлаштирадилар. Масалан, шаклларни устма-уст қўйиш ўйинида, 
биринчидан, ўйин вазифаси бўйича бола шаклларни устма-уст қўйиш 
натижасида қандай шакл ҳосил бўлишини топса, иккинчидан, тарбиячининг 
топшириғи бўйича-шакллар сонини санаб беришни, шакллар қандай 
кўринишда эканлигини ва уларнинг номларини айтишни, рангларни ажратиб 
беришни бажаради (таълимий жиҳати). Бундан ташқари, тарбияланувчи 
«Сичқонча»дан фойдаланиб, ишлаб ўз компьютер саводхонлигини оширади 

---

119 
Демак, компьютерли дидактик ўйинлар таълим билан бевосита боғлиқ 
бўлиб, таълим жараѐнини амалга оширишга ѐрдам қилади. Компьютерли 
таълимий ва ривожлантирувчи ўйинлардан фойдаланиб ўтказиладиган 
технологик жараѐнлар қуйидаги кўринишда бўлиши мумкин: 
Схемадан кўриниб турибдики, тарбиячи даставвал ўйин объекти (тури ва 
йўналиши)ни танлайди, сўнгра ўйин қоидаларини, шартларини ва 
вазифаларини аниқлайди. Навбатдаги иш ўйиннинг мазмунини ва қандай 
мақсадда амалга оширилиши, таълимий ва ривожлантирувчи жиҳатлари 
бегиланади. Шундан кейин, ўйин ўтказилиб, натижалар таҳлил этилади ва ўйин 
ғолиблари аниқланади. Компьютерли ўйинлар ва машқлар асосан тарбиячининг 
назорати остида ўтказилади. 
Демак, компьютер ва унинг хотирасидаги таълимий ўйинлар биргаликда, 
мультимедиа технологиясининг ўйинлар бўйича асосий дидактик воситаси 
ҳисобланади. Компьютер хотирасидаги ўйинлардан ташқари қўшимча 
дидактик ўйинлар тайѐрлаш мумкин. Бунинг учун, махсус дастурлардан (Power 
Point ва Macromedia Flash) фойдаланилади. 
Компьютерли таълимий ва ривожлантирувчи ўйинларнинг афзалликлари 
ва педагогик жиҳатларидан бири - улар тарбияланувчилар томонидан йил 
давомида ва исталган пайтда ўйналиши мумкин. Болалар компьютердан 
фойдаланишни ўрганиб олганларидан сўнг, бундай ўйинлардан мустақил 
равишда фойдаланишлари мумкин. Ўйин давомийлиги 15 дақиқадан 
ошмаслиги лозим.