Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Андижон Давлат Университети

Arab ilmlari: 
1) Fikx.
2) Kalom. 
3) Grammatika. 
4) Ish yuritish. 
5) She`riyat va aruz. 
6) Tarix. 
Arab (larniki)
bo’lmagan ilmlar: 
1)Falsafa.
6) Ilmu-n-nujum (astronomiya). 
2) Mantiq. 7) Musiqa.
3) Tib.
8) Mexanika.
4) Hisob.
9) Kimyo. 
5) Handasa.
3. Abu Rayhon Beruniy (973-1048).
Beruniy Markaziy Osiyodagina
emas, balki umuman Sharqda, jahon fani va madaniyati tarixida ham eng
ulug’ va buyuk mutafakkirlardan biri hisoblanadi. U o’zinipg «Qadimgi
xalqlardan qolgan tarixiy yodgorliklar», «Minerologiya», «Hindiston» kabi
asarlarida ijtimoiy hayot masalalarini yoritgan. «Minerologiya» asarining
muqaddimasida inson va uning ijtimoiy ahvoli, erdagi burchi, olijanobligi,
jamiyat hayoti, ijtimoiy adolat to’g’risidagi qimmatli fikrlarni bayon etgan. 
“Amerikalik fan tarixchisi Sarton XI asrni “Beruniy asri”deb ta`riflaydi. Beruniy 
ilmiy masalalarda ham,tarihiy voqiya –hodisalarga, o`z zamondoshlariga baho berishda
ham o`ta xolislik va haqqoniylik bilan fikir yuritgan”
6
. 
Beruniy tom ma`noda o’z davri etnosotsiologi ham edi. «Qadimgi 
xalqlardan qolgan tarixiy yodgorliklar» asarida turli xalqlar: forslar, 
yunonlar, yaxudiylar, xristian- 
molikiylar va xristian - nasturiylar, majusiylar,
sobitlar, budparast arablar, musulmon arablar, turklar to’g’risida qimmatli
ma`lumotlar yozib qoldirgan. «Hindiston» kitobida esa hind jamiyatining ichki
tuzilishi, bu erdagi xalqlarning urf-odatlari, yil, oy va tarixiy sanalari,
oilaviy munosabatlar, marosimlar, nikoh masalalari to’g’risida ishonchli fikrlar 
keltirgan. 
Beruniy tabiat, unda cheksiz ravishda ro’y berib turadigan tabiiy
hodisalar, jarayonlar xususida muhim ilmiy - falsafiy g’oyalarni ilgari suradi
6
Karimov I.A.Yuksak ma`naviyat-engilmas kuch.Ikkinchi nashri. T.: « Ma`naviyat », 2010, 42-b. 

---

7 
va isbotlab berdi. Olamda bo’lib turadigan o’zgarishlar, ya`ni tuzilish va
buzilishlarning, paydo bo’lish va yo’qolishlarning o’ziga xos sabablari
borligi haqida tabiiy - ilmiy va sotsiologik mulohazalarini o’rtaga tashlaydi.