Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги андижон машинасозлик институти

Жавобгарлик 
-ЎВ ларини туғри сакланишига, улардан тугри фойдаланишга, УВ 
ларини бемавруд созланмаслигига жавобгар. 
-ЎВ лари ёрдамида олинган маълумотларини хисоботини олиб 
бориш, маълумотларни саклаш ва йиллик графикни тузиш. 

---

бет. 
63 
-Метрология ва калибровка мухандиси корхонани метрология 
билан таъминлаш,текшириш графигини, аттестация утказишни, 
хисоботни ва ўлчов воситаларни назорат қилади. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

бет. 
64 
2.3. Метрологик таъминотни лойихалаш ва ишлаб чиқариш 
босқичларидаги ишларнинг ўзаро-боғлиқлик тавсифлари 
 
1.Техникави ҳужжатларнилойиҳалаш, уюмларпараметрларинибашоратлаш, 
буюмларнингишончлилигинитаъминлашнархинибаҳолашва конструктив 
ечимларнингсамарадорлигини метрологик экспертиза қилиш. 
2.Ишлаб чиқаришнитайёрлашбосқичларидаги асосий муаммолар, меъёрий 
база, кириш ҳужжатларининг таркиби ва мазмуни.
3.Кириш назорати босқичидаги жамлов параметрларининг назорат 
Ўз.ЎДТ-ўлчашлар бирлигини таъминлаш давлат тизими; 
Ўз СМТ-Сертификатлаштириш миллий тизими; 
ЎзСДТ- Ўзбекистон стандартлаштириш миллий тизими; 
СМСҲМ-Стандартлаштириш метрология ва ертификатлаштиришнинг 
ҳудудий маркази; 
ЎзДМТИ- ЎзЛМТИ Ўзбекистон Давлат мутахасислар тайёрлаш 
институти 
“Эталон” ЎзИБ- “Эталон” Ўзбекистон ишлаб чиқариш бирлашмаси; 
O’z DTs UTT-Ўзбекистон давлат стандарти умумий техникавий 
талаблар; 
O’z RН (O’zT)-давлат (тармоқ ) даражадагилар учун хужжат индекси 
(раҳбарий ҳужжат) 
Мамлакатимизнинг меъёрий ҳужжатларини халқаро, ҳудудий, бошқа 
давлатларнинг миллий меъёрий ҳужжатлари (кейинчалик – ХС) билан 
уйғунлаштиришнинг энг самарали усули уларни миллий стандартлар 
сифатида қўлланишдан иборат. ХС ни қўлланиш – жаҳон бозорига 
чиқишнинг, 
ҳар 
бир 
тадбиркор 
субъектнинг, 
бинобирин, 
бутун 
мамлакатнинг экспорт салоҳиятини оширишнинг энг муҳим йўлларидан 
бири бўлади. 
-ХС мамлакатнинг стандартлаштириш бўйича халқаро ва ҳудудий 
ташкилотларида аъзо бўлиши, шунингдек маҳсулотни ишлаб чиқариш ва 

---

бет. 
65 
экспортга етказиб бериш бўйича ҳамкорлик ва шартномалар тўғрисида 
халқаро келишувлар (шартномалар) асосида қўлланилади; 
-ХС, агар унинг талаблари иқтисодиёт эҳтиёжларини қондира олса ва 
қонунларга зид келмаса, Ўзбекистонда қабул қилинади (амалга киритилади) 
ХС дан илмий-тадқиқот ва экспериментал ишларда фойдаланиш рухсат 
этилади. 
Халқаро 
(ҳудудий) 
стандартлар 
халқаро 
стандартлаштириш 
амалиётида кенг қўлланилади. Бундай стандартларда кўпчилик мамлакатлар 
учун хос умумий эҳтиёжларни қондиришга йўналтирилган дунё илмий-
техникавий 
ютуқлари 
ва 
илғор 
ишлаб 
чиқариш 
тажрибаси 
умумлаштирилади. Бунга кўра халқаро стандартлар савдодаги техник 
тўсиқларни муваффақиятли бартараф этишни таъминлайди, бу Жаҳон савдо 
ташкилотининг савдодаги техник тўсиқлар бўйича Битим томонидан тан 
олинган. 
Давлатлараро стандартлар (ГОСТ) Ўзбекистоннинг миллий бойлиги 
ҳисобланади ва Ўзстандарт Агентлиги, Давархитектурақурилишнинг 
(буйруғи) билан, ҳеч қандай қайта расмийлаштирилмасдан, амалга 
киритилади. 
Хорижий фирмалар (корхоналар) нинг меъёрий ҳужжатлари бўйича ва 
мустақил равишда етказиб бериш (харидга чиқариш) учун мўлжалланган 
маҳсулот чиқариш (хизматлар кўрсатиш) ни мўлжаллаган тадбиркорлик 
субъектлари стандартлаштириш объектига қараб миллий меъёрий ҳужжат 
(давлат стандарти, тармоқ стандарти, техник шартлар, маъмурий-ҳудудий 
стандарт, корхона стандарти) ни ишлаб чиқади. Бу стандартлар Ўзстандарт 
Агентлиги идораларида тасдиқланиши ва давлат рўйхатидан ўтказилиши 
лозим. 
Хорижий фирманинг меъёрий. ҳужжатлари асосида маҳсулот 
чиқариш учун корхонада фойдаланиладиган деталлар, йиғма бирликлар, 
технологик мослама ва асбоб, технологик меъёрлар ва талаблар, технологик 
жараёнларга корхона стандартлари ишлаб чиқилади. 

---

бет. 
66