Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги самарқанд давлат

 
Курснинг вазифаси қуйидагилардир: 
- талабаларда математика ва информатика ўқитиш усуллари бўйича 
базавий билимларни шакллантириш;
- математика ва информатика ўқитиш усуллари бўйича замонавий 
воситаларни ва уларнинг ишлатиш соҳаларини талабаларнинг 
ўзлаштириши ва турли услубларни амалда қўллай олиш кўникма ва 
малкаларини шакллантириш. 
Ушбу курсни ўрганиш натижасида талаба билиши шарт: 
- математика ва информатика ўқитиш усуллари замонавий муаммоларини 
ва унинг ривожланиш тенденциясини билиши; 
- замонавий педагогик технологияларнинг математика ўқитишда 
фойдаланиш усулларини эгаллаши; 
- ўзининг ўқув жараёнида ва келгусидаги профессионал фаолиятида 
математика ва информатика ўқитиш усулларидан фойдалана олиш;
- математика ва информатика ўқитиш усулларини қўллай олиши; 
- математика ва информатика ўқитиш усуллари назарий асослари ва 
ўқитиш принциплари асосида педагогик фаолиятни самарали амалга ошира 
олиши керак. 
«Математика ва информатика ўқитиш усуллари» курси 120 соатдан иборат 
бўлиб, шу жумладан 30 соат маъруза, 90 соат мустақил таълимдан иборат. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
Фанга ажратилган ўқув соатларининг ўқув турлари бўйича
тақсимоти. 
 
Мавзу 
Жами 
Аудитория соатлари 
Мустақил 
таълим 
Жами 
Маъруза 
Амалий 
(семинар) 
Тажри-
ба 
1 семестр
Математика ўқитиш 
услублари 
фани: 
мақсад ва вазифалари 
8 
2 
6 
8 
Математика 
ўқитишнинг 
илмий 
усуллари.
8 
2 
6 
8 
Математика 
ўқитишда 
тафаккур 
услубларини 
шакллантириш 
8 
2 
6 
8 
Математика ўқитиш 
принциплари. 
8 
2 
6 
8 
Математика ўқитиш 
усуллари 
ва 
янги 
педагогик 
технологиялар.
8 
2 
6 
8 
Математика ўқитиш 
воситалари 
8 
2 
6 
8 
Мактабда математика 
ўқитишни ташкил
этиш ва замонавий 
математика дарси.
8 
2 
6 
8 
Сонлар ва уларнинг 
системаларини 
ўрганиш методикаси 
8 
2 
6 
8 
Айний 
шакл 
алмаштиришларни 
ўрганиш методикаси. 
8 
2 
6 
8 
Тенглама 
ва 
тенгсизликларни 
ўрганиш методикаси 
8 
2 
6 
8 
Элементар 
функциялар 
ва 
уларнинг 
графикларини 
ўрганиш 
8 
2 
6 
8 
Геометрия 
ўқитиш 
мазмуни ва мақсад ва 
вазифалари.
8 
2 
6 
8 
Фазода 
геометрик 
8 
2 
6 
8 

---

жисмларни ўрганиш 
методикаси 
Информатика 
ўқитишнинг мазмуни 
ва мақсад вазифалари 
8 
2 
6 
8 
Операцион 
системалар 
ва 
Интернет тизимидан 
фойдаланишни 
ўргатиш методикаси.
8 
2 
6 
8 
Жами семестр 
бўйича
120 
300 
90 
120 
ҲАММАСИ -120 соат 
2  
 «Математика ва информатика ўқитиш усулубияти» курсининг 
асосий мазмуни 
 
1- Мавзу. Математика ва информатика ўқитиш услублари фани: 
мақсад ва вазифалари 
Математика – фан ва ўқув предмети сифатида. Фан сифатида 
ривожланиш даврлари. Математика фан сифатида ҳам, ўқув предмети 
сифатида ҳам ёш авлодга ўргатилиши сабаблари. 
Математика ўқитиш услубияти фани таърифи, бошқа фанлар билан 
алоқадорлиги. Асосий саволлари, мақсад ва вазифалари. 
Мактабда математика ўқитиш мазмуни ва вазифалари.Умумтаълим 
маккьталари 
дастурлари,давлат 
таълим 
стандартлари. 
5-6-синфларда 
математика курси мазмуни. 7-9-синфларда геометрия ва алгебранинг ўқитиш 
мазмуни. Таълимнинг ривожлантирувчи ва умумтаълим мақсадлари.
Математика ўқитишда предметлараро алоқалар.Математиканинг 
физика, чизмачилик, кмё,билогия ва бошқа фанлар билан алоқалари. Ички ва 
ташқи предметлараро алоқалар. Алоқалардан математика ўқитишда қўллаш.  
Талабаларнинг хозирги замон математика ва информатика ўқитиш 
усулубияти воситаларини ва уларнинг ишлатилишини ўзлаштириш 
2- Мавзу . Математика ўқитишда илмий усуллар. 
Илмий тадқиқот усулларининг умумий тавсифи. Табиат қонунларини 
ўрганишда математика махсус воситалар, тадқиқотнинг илмий усулларидан 
фойдаланилиши. 
Математик 
тадқиқотнинг 
математика 
ўқитишда 
қўлланиладиган асосий усуллари 

---

Кузатиш ва тажриба. Кузатишни оддий қабул қилишдан фарқи. 
Кузатиш ва тажриба усуллари табиий фанлар, физика, кимё, биологияда 
асосий ўринни эгалаш сабаблари.Математика эса умумий ҳолда тажрибавий 
фан эмас, шунинг учун математик тадқиқотларда бу усуллардан 
қўлланилиши. 
Таққослаш 
ва 
аналогия. 
Таққослашни 
қўллашдаги 
талаблар. 
Математика 
ўқитишда 
ҳам 
таққослашдан 
фойдаланиш. 
Аналогия-
таққосланаётган объектларнинг хусусий хоссалари (белгилари) ўхшашлигига 
асосланган тасдиқ эканлиги. Аналогия ўқитишда қўлланилиши. Математика 
ўқитувчиси 
учун 
аналогия 
бўйича 
нотўғри 
тасдиқларнинг 
учраш 
имкониятлари. 
Анализ ва синтез. Анализ ва синтез тадқиқот усулларининг математика 
ўқитишда турли шакллари. Аналитико-синтетик усул. Анализ икки хил 
шаклда “фильтр” шаклида ва синтез орқали қўлланилиши. Анализнинг 
синтез орқали қўлланилишига мисоллар. Анализ ва синтезни теоремаларни 
исботлашда қўлланилиши. математик тадқиқотда ва ўқитиш жараёнида 
анализ ва синтез биргаликда қўлланилиши. 
Умумлаштириш, махсуслаштириш, конкретлаштириш ва абстракция-
лаш. 
Умумлаштиришда объектлар тўпламига тегишли ва бу объектларни 
бирлаштирувчи 
бирорта 
хоссани 
фикран 
ажратиш 
эканлиги. 
Умумлаштиришда: 
а) 
объект 
бирор 
ўзгармасни 
ўзгарувчи 
билан 
алмаштириш( учбурчакни кўпбурчак билан); б) ўрганилаётган объектга 
қўйилган чеклашни олиб ташлаш( масалан, биринчи чоракдаги бурчакни 
ихтиёрий бурчак билан) усуллариндан фойдаланиш.