Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райхон беруний номидаги

4.3-расм. Нефть маҳсулотлари ва уларни фракциялари ўртача молекуляр массаси М ни аниқлаш графиги (эгри чизиқдаги рақамлар, фракцияларнинг ўртача қайнаш ҳарорати, ⁰С).
Баш НИИ НП формуласи :
М=(160-5К) – 0,075t + 0,000156Kt² (4.3)
Ушбу формула олтингугуртли нефтнинг 10 градусли фракциялари учун олинган. Улар учун Воинов формуласига нисбатан аниқроқ натижаларни беради. Юқорида келтирилган (4.3, 4.4) – формулалар кимёвий таркибни тавсифловчи параметр сифатида парафинлилик фактори (зичлик) намоён бўлади. Хершер Р. ва бошқа ҳаммуалиффлар томонидан олинган формулада бундай параметр сифатида нурни синдириш коэффициенти қўлланилган:
lgM=1,939436+0,0019764t+lg (2,1500- ) ( 4.4)
бу ерда; – нур синдириш кўрсаткичи.
Моляр масса, аддитив катталик эканлиги маълум ва у турли фракциялар аралашмаси учун аралашма компонентлари йиғиндисини аралашмадаги ўша компонентлар моллари сонлари йиғиндисига нисбати каби қилиб ҳисоблаб топилиши мумкин:
М_арал=(m₁+m₂+…+m_n)/(m₁/M₁+m₂/M₂+…+m_n/M_n) (4.5)
бу ерда m₁, m₂, m_n – компонетлар массаси, кг(г); M₁, M₂, M_n – худди ўша компонентларнинг моляр массалари. Ушбу формуладан одатда олинган дистиллатларни моляр массалари маълум бўлсагина нефтнинг моляр массаси ҳисобланади.
Қовушқоқлик

Қовушқоқлик, суюқлик ёки газларда икки қўшни қатламни бир-бирига нисбатан силжишига қаршилик қилиш хусусиятидир. Ушбу хусусият айрим ҳолларда суюқлик ёки газни ички ишқаланиши деб ҳам юритилади. Ушбу ишқаланишнинг табиати Ван-дер-Ваальс кучлари (қутбли молекулаларни ориентацион ўзаро таъсири билан) ва (қутбли, қутбсиз молекулаларни индукцион ўзаро таъсири билан) дисперсион ҳамда радикал-молекуляр таъсирлар туфайли вужудга келган молекулалараро ўзаро таъсир кучларини енгиб ўтиш билан боғланган.

Идеал суюқликлар учун (одатда уларни Ньютон суюқликлари деб ҳам атайдилар) Ньютон томонидан белгиланган қонун бўйича, ички ишқаланишни енгиш учун сарфланган куч қуйидагига тенг: