Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райхон беруний номли тошкент

4.1.3. Операцион кучайтиргич параметрлари:
* – кучланишнинг номинал кучайтириш коэффициенти; нолга яқин частоталарда ўлчанади;
* Ом – кириш дифференциал қаршилиги ( операцион кучайтиргич киришларидаги қаршилик);
* Ом – чиқиш қаршилиги;
* мкВ – силжиш кучланиши (тескари ишора билан олинган чиқиш дрейф кучланишининг киришга берилган қиймати);
* пА – силжитиш токи (икки кириш ўзгармас токларининг каттаси);
* пА – силжиш токи(икки силжитиш токлари фарқи);
* дБ – синфаз сигналнинг пасайиш коэффициенти;
* МГц – кучайтириш майдони ( , бу ерда – кучайтириш коэффициенти марта камаядиган вақтдаги частота);
* – чиқиш кучланишининг ўсиш тезлиги ( чиқиш кучланиши ўзгаришининг шу ўзгариш рўй берган вақтга нисбати).
4.1.4. Ўлчов асбоблари:
* XFG1 – функционал генератор; кириш гармоник сигнали манбасини имитация қилади;
* XMM1 – ўзгарувчан ток вольтметри; қурилманинг In киришидаги кучланишни ўлчаш учун ишлатилади;
* XMM2 – ўзгарувчан ток вольтметри; қурилманинг Out чиқишидаги кучланишни ўлчаш учун ишлатилади;
* XSC1 – осциллограф; чиқиш сигнали шаклини назорат қилиш, ҳамда 4.1- расмдаги схема кириш ва чиқиш сигналлари орасидаги фазалар фарқини ўлчаш учун ишлатилади.
4.2. Экспериментал изланишлар
4.2.1. Потенциал чиқишли кучайтиргич.
4.1- расмдаги схемада инвертирловчи ( ) ва инвертирламайдиган( ) киришлардаги кучланиш кучайишининг номинал қийматлари чиқиш сигнали ( )нинг кириш сигнали ( )га нисбати билан ўлчанади, бу ўлчашлар коэффициентлар максимал бўлган частоталарда ўлчанади ( бу ҳолда ўзгармас ток кучайтиргичи учун паст частоталар области), ҳамда чиқиш қаршилиги катталиги баҳоланади.
Тадқиқотлар тартиби: ҳамма ўлчов асбоблари тасвир ойналари очилсин; включить питание схемы; задать частоту (Frequency) генератора гармонических сигналов XFG1 гармоник сигналлар генраторида частота ўрнатилсин (Frequency) (масалан, кГц); сигнал амплитудаси (Amplitude)ни ўзгартириб бориб, кучайтиргич Out чиқишида В кучланиш ўрнатинг; XMM1 вольтметр кўрсатгичлари асосида кучайтиргич In киришидаги кучланиш ўлчанади; схема таъминоти ўчирилади; осциллограф иккала нуридан фойдаланиб ва кучланишлар орасидаги фаза силжишини ўлчанади ( бу вақтда осциллографнинг икки кириши ҳам ўзгармас кучланиш учун ёпиқ бўлиши керак); фаза силжиши катталигига қараб кучланишнинг кучайтириш коэффициенти ишораси аниқланади.

4.1-расм. ПЧКда кучланиш кучайтириш коэффициентини аниқлаш схемаси.
Инвертирловчи кучайтиргичдан инвертирламайдиган кучайтиргичга ўтиш учун R1 қаршиликнии 4 тугундан узиб, уни 0 тугунга улаш керак, ва аксинча, R3 қаршиликни 0 тугундан узиб, 4 тугунга улаш керак.
Юқоридаги схемаларда чиқиш қаршилигининг катталигини R5 қаршиликни умумий шинадан узилган пайтда чиқиш кучланишининг ўзгариши орқали аниқласа бўлади : кучланишнинг бу пайтда ўзгармаслиги кичик чиқиш қаршилигидан далолат беради ( кучланишни схема таъминотини узиб қўйгандан кейин бир оз вақт ўтказиб, яъни тинчланган режимда, ўлчаш керак).