Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райхон беруний номли тошкент

3.1.3. Кучайтиргич схемаси ташқи элементлари:
* V1, V2 – кучайтиргични ток билан таъминловчи ўзгармас манбалар;
* V3 – ўзгарувчан кучланиш ёрдамчи манбаи; кучайтиргич чиқиш қаршилигини ўлчашда қўлланилади;
* R1, R2 – манфий тескари боғланиш тармоғи;
* R3 – кучайтиргич чиқишида нолнинг дрейфини камайтириш учун ишлатиладиган ёрдамчи элемент;
* R4 – кучайтиргич юкланиши (нагрузка)ни имитация қилувчи резистор.


3.1.4. Ўлчов асбоблари:
* XFG1 – функционал генератор; кириш гармоник сигналини имитация қилади;
* XMM1 – ўзгарувчан ток вольтметри; XFG1 генератор чиқишидаги амал қилувчи кучланишни ўлчашда қўлланилади;
* XMM2 – ўзгарувчан ток вольтметри; кучайтиргичнинг In- инвертирловчи киришидаги амал қилувчи кучланишни ўлчашда қўлланилади;
* XMM3 – ўзгарувчан ток вольтметри; кучайтиргичнинг Out чиқишидаги амал қилувчи кучланишни ўлчашда қўлланилади;
* XSC1 – осциллограф; чиқиш сигнали шаклини текшириб туриш учун ишлатилади;
* XMM4 – ўзгарувчан ток вольтметри; V3 манбанинг чиқишидаги амал қилувчи кучланишни ўлчашда қўлланилади.
3.2. Экспериментал изланишлар
Аввало кучайтиргич манфий тескари боғланишсиз ўрганилади, бунинг учун R2 резисторни 1-тугун чиқишидан узиб, умумий шинага улаб қўйилади ( бу вақтда кучайтиргичнинг узилган қайта алоқа тармоғи билан бирга эквивалентлиги бузилмайди). (1) чиқиш тугунининг тартиби ўзгармаслиги учун аввал R2 қаршиликни узиш (1-тугундан ёки 0 дан), фақат кейингина уни улаш керак ( мос равишда 0-тугунга ёки 1 га).
3.2.1. Номинал кучайтириш коэффициенти ва кириш қаршилигини аниқлаш.
Ўзгармас ток кучайтиргичи текширилаётгани учун ўлчовларни ўта қуйи частоталарда олиб бориш керак, сабаб – ўзгармас ток кучайтиргичи паст частоталарда частотавий бузилишларга эга эмас.
Текширишлар тартиби: 3.1- расмдаги схема манбага уланади; осциллографдан ташқари ҳамма ўлчов асбоблари тасвир ойналари очилади; XFG1 генератор тасвир ойнасида Гц (Frequency) ва киришнинг ўзига кучайтиргичнинг Out чиқишида бир вольт кучланиш, яъни В бўладиган қийматини ўзнатиш керак; схема таъминоти ўчирилади; XMM1 и XMM2 асбоблар кўрсатишлари, яъни ва кучланишлар ҳисобланади. Бу маълумотлар ёрдамида номинал кучайтириш коэффициенти ва кириш қаршилиги ҳисобланади:
; .
Бу параметрлар қийматларини 3.1 – жадвалнинг мос сатрларига манфий тескари боғланиш бор ёки йўқ ҳолатларида киритилади. Бу вақтда бу кучайтиргич In – кириши билан инвертирловчи кучайтиргич бўлиб, тескари боғланиш занжири бор ёки йўқ пайтида ҳам бўлади.
Бу берилган амплитудада сезиларли ночизиқ бузилишлар йўқлигига ишонч ҳосил қилиш учун XSC1 осциллограф тасвир ойнасини очиб, чиқиш сигналининг ( ) манфий ярим тўлқин ва ( ) мусбат ярим тўлқин экстремумлари орасидаги фарқни ўлчаш керак. Натижа қониқарли деб топилиши керак, агар бўлса.

3.1-расм. Кучайтириш коэффициенти ва кириш қаршилигини ўлчаш схемаси ,
коэффициента усиления и исследования АЧХ

3.1- жадвал.

Қайта алоқа	Параметрлар		, кОм	, Ом	, кГц	, мВ
узилган	тажриба
уланган	тажриба
	ҳисоблаш
	Хатолик, %