Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим



Download 1,64 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/148
Sana21.02.2022
Hajmi1,64 Mb.
#37163
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   148
Bog'liq
strukturno-semanticheskie i kommunikativnye osobennosti passivnyx konstruktsij v tekste

Синфда ўқиш методикаси 
 
Ўқиш дарсларининг мақсад ва вазифалари,
таълимий - тарбиявий аҳамияти 
Бошланғич синфларнинг ўқиш дарслари ўз моҳияти, мақсад ва вазифаларига кўра таълим 
тизимида алоҳида ўрин тутади. Негаки унинг заминида саводхонлик ва ахлоқий-таълимий тарбия 
асослари туради. Шунинг учун ҳам бошқа предметлар таълимини ўқиш таълимисиз тасаввур 
қилиб бўлмайди. ўқувчи матнни тўғри, тез, тушуниб ўқиш, мазмунини ўзлаштириш билан илк бор 
ўқиш дарсларида юзлашади. 
Ўқиш дарслари орқали ўқувчиларнинг Давлат таълим стандартлари (ДТС) талаблари бўйича 
ўзлаштиришлари кўзда тутилган ўқув-билув кўникма-малакалари ҳамда билимларни 
эгаллашларига йўл очилади. Айнан ўқиш таълимида инсоннинг, аввало, ўзлигини, қолаверса 
оламни англашга бўлган интилишларига туртки берилади. 
Шу мақсадда «Ўқиш китоби» дарсликларига она табиат, атрофимизни ўраб турган олам, 
Ватанимиз тарихи ва бугунги қиёфаси, катталар ва болалар ҳаёти, меҳнатсеварлик, истиқлол ва 
миллий-маънавий қадриятлар, халқлар дўстлиги ва тинчлик каби турли мавзулар бўйича 
атрофлича тушунчалар беришга мўлжалланган бадиий, ахлоқий-таълимий, илмий-оммабоп 
асарлар киритилади. 
Ўқиш дарслари савод ўргатиш даврида ўқувчиларни бўғин, сўз ва гаплар билан таништириш 
ва уларни ўқиш, расмлар асосида ҳикоя қилиш тарзида уюштирилса, ўқиш техникаси 
эгаллангандан сўнг ўқиш муайян мавзулар бўйича танланган бадиий, илмий-оммабоп матнлар 
юзасидан олиб борилади. 
Бошланғич таълим бўйича ДТС ва «Она тили» ўқув дастурида ўқиш таълими олдига 
қўйилган талабларни амалга ошириш синфда ўқишни тўғри ташкил қилиш, ўқитиш босқичлари, 
тамойиллари ва методлари, биринчи навбатда, илғор педагогик технологиялардан ўринли 
фойдаланишга кўп жиҳатдан боғлиқдир. 
Маълумки, синфда ўқиш асосида бадиий ва илмий-оммабоп матнлар туради. Ўқувчиларни 
матн билан таништириш ўқишга тайёргарлик босқичидан бошланади. 
Тайёргарлик босқичи ёзувчилар ҳақида маълумот бериш, ўқувчиларни асарда 
тасвирланадиган воқеа-ҳодисаларни идрок қилиш, асар пафосини ҳис этиш, нотаниш ва кўп 
маъноли сўзлар, мураккаброқ тарздаги образли ифодаларни изоҳлаш каби масалаларни ўз ичига 
олади. Агар асар йил фасллари ҳақида бўлса, табиат қўйнига саёҳат уюштириш ҳам синфда ўқиш 
муваффақиятини таъминлашга хизмат қилади. 


Матн билан дастлабки танишувдан сўнг қуйидагича саволлар билан мурожаат қилиш дарсда 
ўқувчиларнинг фаоллигини оширади: 
1. Ҳикоядаги қайси эпизодни қизиқарли деб ўйлайсиз? 
2. Ҳикоя қаҳрамонларидан қайси бирининг хатти-ҳаракатини маъқуллайсиз? Қайси 
бирининг феъл-атвори, ўзини тутиши сизга ёқмади? 
3. Ҳаётда шундай кишиларни учратганмисиз? 
Синфда ўқишнинг муваффақиятини таъминлайдиган омиллардан яна бири танлаб ўқишдир. 
Масалан: 3-синфда Х. Тўхтабоевнинг «Ҳасса» ҳикояси билан танишиш жараёнида Қобил 
бобонинг саволларига Шавкатнинг жавоблари ёки С. Анорбоевнинг «Баҳс» ҳикоясидаги 
болаларнинг баҳслашиши эпизоди юзасидан ўқитувчи топшириғига кўра мазкур ўринларни 
танлаб қайта ўқилиши натижасида ушбу асарларнинг бадиий эстетик қимматини чуқурроқ 
ўзлаштиришга эришилади.
«Ўқиш китоби» дарсликларидан турли мавзудаги асарлар ўрин олган. Ватанпарварлик, 
атрофимиздаги олам, меҳнатсеварлик кабилар ўқиш дарсликларидаги кенг қамровли мавзулардан 
бўлиб, 2-синфда «Она юртим-олтин бешигим» бўлимига киритилган «Ўзбекистоним» (Ҳ. 
Имонбердиев), «Истиқлол» (Ж. Жабборов), «Ўлка» (Э. Воҳидов), «Юр тоғларга» (У. Носир), 3-
синфда «Она битта, Ватан ягона» бўлимидаги «Ватанни суймак» (А. Авлоний), «Ватан 
мўътабардир» (Х. Даврон), «Билиб қўйки, сени Ватан кутади» (Тоҳир Малик), 4-синфда 
«Ўзбекистон - Ватаним маним» бўлимидаги «Серқуёш ўлка» (З. Диёр), «Иқболи буюксан» 

Download 1,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   148




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish