Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим

 
1-асосий савол бўйича дарснинг мақсади: халқ таълими тизимини бошқариш 
ҳақида талабаларга тушунча беради. Ўзбекистонда халқ таълимининг ривожланиш 
хусусиятларини тушунтиради. Бошқаришга қизиқиш ҳосил қилдиради. 
 
Идентив ўқув мақсадлари: 
 
1. Халқ таълими тизимини бошқаришнинг моҳиятини тушунтиради. 
2. «Таълим тўғрисида»ги қонунда халқ таълимини бошқариш ҳақидаги моддаларни 
изоҳлаб беради. 
3. Таълим тизимини бошқаришнинг ваколатли ташкилотлари вазифаларини таҳлил 
қилади. 
 
1- савол баёни: 
Бошқарув ҳар қандай жамиятга хос бўлган, ҳаёт ва турмуш заруратидан келиб 
чиқадиган фаолиятдир. Бозор иқтисоди шароитида бу фаолият моҳияти янада 
такомиллаша боради. Бундан кўзланган асосий мақсад меҳнат аҳолининг моддий ва 
маънавий еҳтиёжларини қондириш учун ишлаб чиқаришни ва шу аснода барча ижтимоий 
муносабатларни тараққий еттиришдан иборат. 
Бошқарув халқ манфаати кўзланган ҳолда демократик услуб негизида амалга 
оширилади. Ўз-ўзидан равшанки, бундай бошқарув жараёнида инсон омилига, хусусан, 
миллат манфаати ва миллий қадриятларни такомиллаштиришга алоҳида еътибор 
қаратади. Зотан, жамиятимиз ривожи учун бошқарув ҳал қилувчи кучга ега бўлмоғи 
лозим. 
Таълим-тарбия жараёнини ташкил қилиш, таълим тизимини бошқариш Ўзбекистон 
Республикасининг «Таълим тўғрисида»ги қонунида кўрсатиб берилган. Улар 
қуйидагилардир: 
25–модда: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар махкамасининг таълим соҳасидаги 
ваколатларига қуйидагилар киради: 
-таълим соҳасидаги давлат сиёсатини амалга ошириш:
-таълим муассасаларини аккредитациядан, педагог, илмий кадрларни аттестациядан 
ўтказиш тартибини белгилаш: 
-бошқа давлатларнинг таълим муассасаларига Ўзбекистон Республикасининг ҳудудида 
таълим фаолияти билан шуғулланиш ҳуқуқини берувчи рухсатномалар бериш 

---

- 64 - 
-қонун ҳужжатларига мувофиқ хорижий давлатларнинг таълим тўғрисидаги 
ҳужжатларини тан олиш ва бу ҳужжатларнинг еквивалент еканлигини қайд етиш 
тартибини белгилаш; 
-давлат таълим стандартларини тасдиқлаш; 
-давлат томонидан тасдиқланган намунадаги маълумот тўғрисидаги
ҳужжатларни тасдиқлаш ва уларни бериш тартибини белгилаш; 
-давлат грантлари миқдорини ва таълим муассасаларига қабул қилиш тартибини 
белгилаш: 
-давлат олий таълим ректорларини тайинлаш: 
-таълим олувчиларни аккредитация қилинган бир таълим муассасадан бошқасига 
ўтказиш тартибини белгилаш: 
26-модда: Таълим бошқариш бўйича ваколатли давлат органларнинг ҳуқуқий 
доираси. 
Таълимни бошқариш бўйича ваколатли давлат органларининг ҳуқуқий доирасига 
қуйидагилар киради: 
-таълим соҳасида ягона сиёсатни рўёбга чиқариш; 
-таълим муассасалари фаолиятини мувофиқлаштириш ва услубий масалаларда 
раҳбарлик қилиш; 
-давлат таълим стандартлари, мутахассисларнинг билим савияси ва касб 
тайёргарлигига бўлган талаблар бажарилишини таъминлаш: 
-давлат таълим муассасаларини молиялаш - Республика ва маҳаллий бюджетлар 
маблағлари, шунингдек, бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан амалга оширилади: 
32-модда: Таълимни ривожлантириш фондлари.
Таълимни ривожлантириш фондлари қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда 
юридик ва жисмоний шахсларнинг, шу жумладан чет ел юридик шахслар ва жисмоний 
шахсларнинг ихтиёрий бадаллари ҳисобидан ташкил етилиши мумкин. Халқ таълими 
вазирлиги Ўзбекистон Республикаси маорифига бевосита раҳбарлик қилади. У барча 
типдаги мактаблар, боғчаларга раҳбарлик қилади. Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги 
барча университетларга, касб-ҳунар коллежларига, лицейларга, билим юртларига 
раҳбарлик қилади.