Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги фарғона политехника институти

Сабзи касаллиги
1. Оқ чириш- Сслеротиниа либертиана.
2. Қора чириш- Aлтернариа радисина.
3. Қўнғир чириш- Aлтернариа тенуис.
4. Фомоз- Пҳома рострупии.
Сабзи касалликлари.Соҳта ун-шудринг касалликларини икки хил замбуруғ, яъни- эрйсипҳе умбеллиферарум ва Левеиллула умбеллифрарум қўзғатади. Касаллик билан сабзининг асосан ер устки қисмлари зарарланади. Баргларнинг иккала қисмида ҳам оқ намацимон кукунли ғуборлар ҳосил бўлади. Кейинчалик бу ғуборлар қорайиб, буларнинг устида мева таначалар- клейстотециялар ҳосил бўлади.
Ғуборлар замбуругъ танаси ва конидиялардан иборат бўлиб, ўсимликларни бутун вегетация давомида зарарлайди. Бу замбуруғлар ўсимлик қолдиқларида клейстотеция ҳолида қишлайди. Баҳорда эса булардан аскопоралар ҳосил бўлиб ўсимликни зарарлайди. Зарарланган барглар вақтидан илгарироқ нобуд бўлади, натижада илдизмеваларни тўлиқ етилмаслигига сабаб бўлади.

• 
  Оқ чириш касалликларини - Сcлеротиниа либертиана замбуруғи қўзғатади. Aсосан бу касаллик илдиз меваларда кузатилади. Буларнинг зарарланган қисмларида замбуругъ танаси ривожланиб, оқ қалин ғуборлар ҳосил қилади. Кейинчалик бу ғуборларда ярим шар шаклидаги қора склероций ҳосил бўлади. Замбуруғлар ажратган токсинлар таъсирида ўсимлик ҳужайраларнинг тўқималари юмшаб, чирийди, ҳамда нобуд бўлади.
  
• 
  Зарарланган илдиз мевалар уруғлик учун далага экилса, бунда улар, тупроқда чирийди, ёки буларда ниҳоллар униб чиқмайди, униб чиққан вақтда ҳам бундай ўсимликлар тез орада нобуд бўлиши кузатилади. Замбуруғ уруғларда мецелий ҳолида, илдизмеваларда эса склероцийлар ҳолида қишлайди.
  
• 
  Қора чириш касаллигини- Aлтернариа радиcина замбуруғи қўзғатади. Бу касаллик билан ўсимлик дала шароитида ҳамда илдиз меваларни сақлаш даврида ҳам учрайди. Ўсимликлар униш даврида қора касалликларида ўхшаб намоён бўлади. Aввал илдиз бўғзида қорамтир доғлар ҳосил бўлиб, кейинчалик сарғайиб сўлийди, барглар қўриш билан номоён бўлади. Илдизмеваларни сақлаш вақтида буларнинг устки ёки ён томонларида қуруқ эзилган қора доғлар ҳосил қилади.
  
• 
  Инфекция манбаи зарарланган уруғлар, ўсимлик қолдиқлари ва зарарланган илдиз мевалар ҳисобланади. Касаллик қўзғатувчилар мицелий ва конидия ҳолида қишлайди.
  

Мавзу бўйича ахборот йиғиш.

1. 
   Каримов .И.А. Деҳқончилик тараққиёти фаровонлик манбаи. Тошкент Ўзбекистон 1992-йил.
   
2. 
   Каримов И.А. Қишлоқ хўжалик тараққиёти тўкин ҳаёт манбаи.–
   

Т.Ўзбекистон, 1998. - 28 б.

3. 
   Бўриев Ҳ., Сабзавот маҳсулотларини сақлаш ва қайта ишлаш.
   

Жўраев Р., Тошкент “Меҳнат” 1997й.
Алимов О.