Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги бухоро мухандисликтехнология институти

9-чизма 
Маблағларнинг корхона ва фирмалардаги ҳаракати чизмаси 
Сотиш бўйича режанинг бажарилишида тайёр маҳсулот ва унинг сифати муҳим ўрин 
тутади. 
Тайёр маҳсулот деб — барча ишлов операцияларидан ўтиб, тайёр ҳолга келтирилган, 
белгиланган давлат стандарти ёки техник талабларга жавоб берадиган, техник назоратдан 
ўтган маҳсулотга айтилади. Тайёр маҳсулот таркибига буюртмачи корхоналар учун 
бажарилган иш ва хизматлар ҳамда ушбу корхонага қарашли ишлаб чиқаришдан ташқари 
хўжаликлар учун бажарилган иш ва хизматлар ҳам киради. 
Сотиш учун мўлжалланган маҳсулот, товар маҳсулоти деб номланади. Унинг 
таркибига сотиш учун мўлжалланган тайёр маҳсулотлар, ярим тайёр моллар, буюртмачи 
корхона ва муассасалар учун бажарилган саноат характерига эга бўлган ишлар киради. 
Бозор иқтисодиёти шароитида нарх турлари кўпаяди: улгуржи, чакана нархлардан 
ташқари яна ички, халқаро нархлар мавжуддир. Ички нарх, товарларга давлат 
ичкарисидаги белгиланган нарх, халқаро нарх эса товарларга халқаро бозорда белгиланган 
нархдир, Булардан ташқари бозор иқтисодиёти шароитида икки хил нарх амал қилади: 
1. эркин нарх. 
2. Давлат томонидан белгиланадиган нарх. 
Давлат томонидан белгиланадиган нарх кейинчалик қисқариб боради, эркин нархнинг 
доираси кенгайиб боради. Корхоналар ўз ишлаб чиқарган маҳсулотларини эркин нархда 
истеьмолчилар билан келишиб, сотишга интиладилар. Камёб молларни товар биржаси — 
кимошди савдоси орқали сотиш кенг ривожланди. 
Омборга қабул қилинган ва харидор корхоналарига жўнатилган маҳсулот бухгалтерия 
ҳисобида ҳақиқий ишлаб чиқариш таннархи бўйича акс эттирилади. Бироқ, сехлардан 
маҳсулот омборга қабул қилинганда унинг ҳақиқий таннархи маьлум
ТОВАРМОДДИЙ ЗАХИРАЛАР СОТИБ ОЛИШ 
Mehnat kuchini yollash 
Asosiy vositalar xarid qilish 
Ishlab chiqarish va uni tashkil etish