Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги бухоро мухандисликтехнология институти

«АВС» аксионерлик жамиятининг хусусий капитали ва динамикасининг 
таҳлили 
Кўрсаткичлар 
Йил 
бошига 
қолдиқ 
Ўзгариши 
Йил 
охирига 
қолдиқ 
кўпайи
ши 
камайиш
и 
1 
2 
3 
4 
5 

---

229 
1. Устав калитали 
28280 
28280 
2. Қўшилган капитал 
116902 
116902 
3. Резерв капитали 
278317 
263511 
541828 
4. Тақсимланмаган фойда 
37000 
5400 
— 
42400 
5. Хусусий капитал билан 
қопланмаган зарар 
— 
_ 
— 
— 
ЖАМИ: 
460499 
268911 
— 
729410 
Бундай ўзгаришнинг ҳосил бўлишида ҳисобот йилида тақсимланмаган фойданинг 
5400 минг сўмга ва резерв капиталининг 263511 минг сўмга ошуви катта таьсир 
этган. Хусусий капиталнинг қолган турлари бўйича йил давомидаги ҳаракати 
кузатилмаган. Ижобий натижа деб қаралишининг яна бир тарафи шундаки, 
хусусий капиталнинг асосини қўшилган ва резерв капитали ташкил қилганидир. 
Бу эса келгусида корхонанинг хусусий капитали янада кўпайиб боришидан 
далолат беради. 
1999 йил 28 июнда Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Молия хўжалик 
фаолиятини амалга оширмаётган ва қонунчиликда белгиланган муддатларда 
ўзларининг устав жамғармаларини шакллантирмаган корхоналарни тугатиш 
тартибини соддалаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармони чиқди. Бу 
фармонга кўра молия хўжалик фаолиятини амалга оширмаётган ва қонунчиликда 
белгиланган муддатларда ўзларининг устав жамғармаларини шакллантирмаган 
корхоналар фаолияти тузилган махсус ҳудудий комиссиялар кўрсатмасига кўра 
тўхтатилади. 
Шундай экам, юқоридаги жадвал маьлумотларига асосланган ҳолда бу муаммони 
ҳал этиш ёьлларини топишимиз керак. Кўриниб турибдики, хусусий капитал 
қийматини кўпайтиришнинг энг асосий омили бўлиб корхонанинг ҳисобот йилида 
олган соф фойдаси ҳисобланади. Фаолият кўрсатувчи ташкилотлар шу омил 
ҳисобига ўз жамғармаларини ошириши энг оптимал вариант деб қаралади. Сабаби, 
бу омилнинг ўзгариши фақатгина корхонанинг ўзига боғлиқ бўлиб, унинг ҳар 
томонлама тўлиқ имкониятларини ишга солиб фаолиятини бошлашни тақозо 
этади. Бундан ташқари бошқа кўрсаткичларнинг ўзгариши ҳам ушбу омил билан 
бевосита боглиқдир. Мазкур вазифаларни ҳал этишда талабалар «Маҳсулот ишлаб 
чиқариш ва сотиш харажатлари ҳамда молиявий натижаларни аниқлаш тартиби 
тўғрисидаги Низом»ни чуқур билишлари лозим Унда фойдани шакллантириш 
муаммоларини чуқур ўрганишлари лозим.