Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги бухоро мухандисликтехнология институти

«АВС» аксионерлик жамияти тўлов қобилиятининг таҳлили 
Тўлаш учун 
маблағлар 
Сатр 
рақами 
Ҳисобот 
йили 
охирига 
суммаси, 
минг сўм 
Тўлов қарзлари 
 
Сатр 
рақам
и 
 
Ҳисобот 
йили 
охирига 
суммаси, 
минг сўм 
 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
1. 
Пул 
маблағлари, яьни 
кассадаги ва ҳисоб 
рақамидаги 
пул 
маблағлари 
330-340 
9374 
1. Мол йетказиб 
берувчи 
ва 
пудратчиларга 
тўланадиган 
счётлар (қарзлар) 
610 
90387 
2. 
Валюта 350 
117 
2. 
Бюджетга 680 
400 

---

маблағлари 
тўловлар 
буйича 
қарзлари 
3. Қисқа муддатли 
инвестициялар, 
бошқа 
пул 
маблаглари 
ва 
жорий активлар 
360-380 
12009 
3. 
Солиқ 
ва 
мажбурий тўловлар 
бўйича 
кечиктирилган 
мажбуриятлар 
650 
4. Тайёр маҳсулот 
170 
167464 
4. 
Мулкий 
ва 
шахсий 
суғурта 
бўйича қарзлари 
700 
5. 
Дебиторлик 
қарзлари 
210 
148125 
5. Мақсадли давлат 
жамғармаларига 
тўлов-лар 
бўйича 
қарзлар 
690 
6721 
7. 
Меҳнатга ҳақ 
тўлаш 
бўйича 
қарзлар 
720 
5007 
8. Қисқа муддатли 
кредит ва қарзлар 
73074
0 
35593 
9.Бошқа 
жорий 
мажбуриятлар 
— 
25039 
Жами 
тўлаш 
учун маблағлар 
ХХХ 
 
337089 
 
Жами 
тўлов 
қарзлари 
 
ХХХ 
 
163147 
 
Қарз 
тўлов 
мажбуриятларнин
г кўплиги 
ХХХ 
Тўлов қарзларидан 
тўлов 
маблағларининг 
кўплиги 
(ортиқчалилиги) 
ХХХ 
173942 
Баланс 
ХХХ 
337089 
Баланс 
ХХХ 
337089 
Бу шундан далолат берадики, корхона айни вақтда тез тўлов қобилиятига эга эмас экан. 
Тўлов қарзларининг асосини эса мол йетказиб берувчилардан бўлган қарзлар ҳамда 
бошқа шу каби мажбуриятлар ташкил қилмоқда. Бу эса ушбу қарзларни қисқа 
муддатларда тўлаб бериш лозимлигини билдиради. Корхона маьмурияти тўлов 
қобилиятини яхшилаш учун мавжуд тайёр маҳсулотларини сотиш чораларини кўриши 
ҳамда дебиторлик қарзларини ундириб олиш чораларини кўриши лозим бўлади. Акс 
ҳолда, корхонанинг тўлов қобилияти бунданда ёмонлашиши мумкин. 
Корхонанинг тўлов лаёқатини баҳолашда одатда қуйидаги кўрсаткичлардан 
фойдаланилади: 
• мутлоқ тўлов лаёқати коеффиценти; 
• оралиқ тўлов лаёқати коеффиценти; 
• жорий тўлов лаёқати коеффиценти. 
Мутлоқ тўлов лаёқати кўрсаткичи корхонанинг жорий активларида ҳаракатчан 
активларнинг тўлов мажбуриятларини қоплашига йетарлилиги ёки ейтишмаслилигини; 

---

оралиқ тўлов лаёқати кўрсаткичи жорий активларда ҳаракатчан ва тез пулга айланадиган 
активларни тўлов мажбуриятларини қоплашга йетарлилиги ёки йетишмаслилигини; 
жорий тўлов лаёқати кўрсаткичи эса жорий активларда барча айланма активларнинг 
тўлов мажбуриятларини тўлашга йетарлилиги ёки йетишмаслигини аниқлайди. 
Корхонанинг тўлов лаёқатига баҳо беришда муқобиллик вариантларини ҳам қўллаш 
лозим бўлади. Янги очилган ва ҳали фаолият бошламаган корхоналарга кредит бериш 
юзасидан қарор қабул қидишда, унинг бизнес режа кўрсаткичлари ва у бўйича 
аниқианган тўловга қодирликнинг эҳтимоллигига, корхонага мақсадли, марказлашган 
кредит ресурсларининг туширилишига, техник лойиҳалар асосида кредит ажратилиши ва 
ҳоказоларга аҳамият берилиши муҳимдир. 
Корхонанинг тўлов қобилиятини таҳлил этишда қисқа муддатга тўлов қобилияти ва узоқ 
муддатга тўлов қобилияти кўрсаткичлари қам ўрганилади. Шунга кўра қисқа муддатаи