Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги бухоро мухандисликтехнология институти

Молиявий таҳлил қуйидаги хусусиятларга эга: 
• молиявий таҳлилнинг якунлари очиқ бўлиб, улардан ҳамма фойдаланиши мумкин; 
• молиявий таҳлилнинг субьйектлари ва бу таҳлилнинг якунларидан фойдаланувчи 
орган, корхона, ташкилотлар таркиби кенг; 
• молиявий таҳлил ҳамма учун мосланган, нашр этилган ҳисобот маьлумотларига 
асосланади; 
• молиявий таҳлил корхоналар ички бошқарув муаммоларини йечиш учун 
ўтказилади; 
• молиявий таҳлилнинг ёьналиши молиявий ҳисобот маьлумотлари билан чекланган 
бўлиб, унда чегараланган аниқ вазифалар йечилади. Бу молиявий мустаҳкамлик, баланс 
ликвидлиги, фойда, рентабеллик даражаси ва бошқалардир. Кўриниб турибдики, 
корхоналарнинг молиявий ҳолатини таҳлил қилиш кенг миқёсда ва аниқ вазифаларни 
бажариш учун ўтказилади. Корхоналарнинг ишлаб чиқариш, хўжалик фаолиятининг 
молиявий ҳолатини таҳлил қилиш учун аньанавий, қадимдан қўлланилиб келинаётган 
усуллар билан бирга, кенг тарзда статистика усуллари, молиявий ҳолатни ифодаловчи 
маьлумотларни йиғиш ва умумлаштириш, статистик кузатишларни ўтказиш, абсолют, 
нисбий, ўртача, динамик кўрсаткичлардан фойдаланиш, динамик қаторлардан, 
иқтисодий индекслар тизимидан, омиллараро корреляция алоқаларни аниқлаш, -жадвал 
ва -чизма тизимидан фойдаланиш лозим. 
Молиявий таҳлил кўп қиррали мураккаб ва муҳим бўлганлиги сабабли у бир қанча 
талабларга асосланган бўлиши лозим.Юқоридакўрилган талабларга асосланиб, 
молиявий таҳлил корхоналарни молиявий ҳолатини таҳлил қилишда қуйидаги 
вазифаларни бажаришга ёьналтирилиши керак: 
1. Корхоналарнинг молиявий даражасини баҳолаш. 
2. Молиявий ҳолатнинг ўзгаришини аниқлаш. 
3. Корхонанинг тўлов қобилиятига баҳо бериш. 
4. Молиявий ҳолатига таьсир кўрсатувчи омилларни таҳлил қилиш. 
5. Корхонанинг молиявий барқарорлиги ва молиявий мустаҳкамлигига баҳо бериш. 
6. Корхона баланси ликвидлигига баҳо бериш ва унга таьсир этувчи омилларни 
аниқлаш. 
7. Айланма маблағлар айланишига баҳо бериш. 
8. Корхоналарда қўлга киритилган молиявий ҳолат даражасини ифодалаб, бу борада 
ҳали фойдаланилмаган имкониятларни, мавжуд захираларни кўрсатиб бериш. 

---

9. Корхоналарда ҳали фойдаланилмаган имкониятларни сафар бар этиш мақсадида 
тавсиялар, таклифлар ишлаб чиқиш ва уларни амалга ошириш шартшароитларини 
кўрсатиб бериш. 
Бажариладиган вазифалар шуни кўрсатаяптики, молиявий ҳолатни таҳлил қилиш 
корхоналарда шаклланаётган бошқарув тизимини такомиллаштиришда катта аҳамиятга 
эга. Молиявий таҳлил бошланмасдан, таҳлилнинг обьйектлари ва предметлари 
аниқланиши лозим. Молиявий таҳлилнинг асосий обьйекти бўлиб, хўжалик 
субьйектлари, алоҳида корхоналар, ташкилотлар ҳисобланади. Лекин молиявий ҳолат 
корхоналар гуруҳи, ишлаб чиқариш тармоқлари миқёсида ҳам аниқланиши мумкин.